Związanie sądu podstawą faktyczną żądania
Związanie sądu granicami żądania; zakaz wyrokowania ponad żądanie (art. 321 k.p.c.) Warunki formalne pozwu (art. 187 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, podzielany przez ten skład sądu, że oparcie wyroku na podstawie faktycznej nie powołanej przez powoda jest orzeczeniem ponad żądanie w rozumieniu art. 321 kpc (tak SN w wyroku w sprawie II CK 556/04). Jest tak ponieważ jedną z fundamentalnych, konstrukcyjnych zasad procesu cywilnego jest zasada dyspozycyjności (rozporządzalności), będąca korelatem leżącej u podłoża prawa cywilnego autonomii praw prywatnych, wyrażającej wolność i samodzielność decyzji w zakresie realizacji przysługujących stronie praw podmiotowych.
Obowiązywanie tej zasady, oznaczającej na gruncie postępowania cywilnego także swobodę dysponowania uprawnieniami o charakterze procesowym, sprawia, że sąd nie może orzekać o tym, czego strona nie żądała ani wychodzić poza żądanie, a więc rozstrzygać o tym, czego pod osąd nie przedstawiła (uzasadnienie uchwały SN z dnia 28 sierpnia 2008 r., III CZP 76/08).
Oznacza to też, że sąd również nie może wyjść poza podaną przez powoda podstawę faktyczną, tj. okoliczności faktyczne wskazywane przez niego do zamknięcia rozprawy przed sądem I instancji na uzasadnienie zgłoszonego żądania. Nie może więc sąd opierać rozstrzygnięcia na faktach, których powód nie uczynił podstawą swojego żądania.
Wyrok SA w Gdańsku z dnia 16 maja 2018 r., V ACa 347/17
Standard: 46498 (pełna treść orzeczenia)
Ustanowiona w art. 321 § 1 k.p.c. reguła związania sądu żądaniem pozwu (ne eat iudex ultra petita partium) oznacza, że sąd nie może wyrokować o czymś więcej (ultra), o czymś innym niż obejmuje żądanie (aliud), a także - co oczywiste -bez sformułowanego żądania.
Wynikające z tego przepisu: zasada autonomii woli stron, zgodnie z którą każdy ma swobodę kształtowania swojej sytuacji prawnej i zasada dyspozycyjności, stosownie do której strony mogą swobodnie rozporządzać swoimi uprawnieniami i dochodzić ich na drodze sądowej albo zrezygnować z poszukiwania ochrony prawnej, należą do naczelnych reguł procesu cywilnego, mającej źródło w samej jego istocie
Wyrok SN z dnia 6 września 2017 r., I CNP 28/17
Standard: 46659 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 23118
Standard: 28091
Standard: 23116
Standard: 70867
Standard: 23119