Odmowa zasądzenia zadośćuczynienia w celu zapobieżenia w stosunku do prasy do tzw. "efektu mrożącego"

Nieuwzględnienie roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia, stanowiącego fakultatywny środek ochrony dóbr osobistych, wynika z podzielenia w znacznej mierze argumentów strony pozwanej, w szczególności odwołujących się do orzecznictwa Europejskiego Trybunał Praw Człowieka i potrzeby niedopuszczenia w stosunku do prasy do tzw. "efektu mrożącego". Sąd nie ma obowiązku zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w każdym przypadku naruszenia dóbr osobistych. Przy stosowaniu tego przepisu bierze się pod uwagę całokształt okoliczności faktycznych, w tym winę sprawcy naruszenia dóbr osobistych i jej stopień oraz rodzaj naruszonego dobra (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2006 r., II PK 245/05, OSNP 2007/7-8/101). W ocenie Sądu Apelacyjnego całokształt okoliczności tej sprawy przemawiał za odstąpieniem od zasądzenia zadośćuczynienia.

Oceniając winę Sąd wziął pod uwagę okoliczności wskazywane przez pozwanych, w tym cel opublikowania nagrania i staranie (choć niewystarczające) uniknięcia publikowania treści nie pozostających w związku ze sprawami publicznymi. Należało mieć i to na uwadze, że treść przeprosin z konieczności nie oddaje ściśle zakresu w jakim doszło do bezprawnego naruszenia dóbr osobistych, gdyż nie odnosi się do poszczególnych nagranych wypowiedzi, a jak to już wyjaśniono, upublicznienie niektórych z nich podyktowane było interesem publicznym. Wydaje się również celowe zwrócenie uwagi na pominięcie w apelacji kwestii zadośćuczynienia, jeśli nie liczyć samego tylko postawienia zarzutu naruszenia art. 488 k.c. w zw. z art. 24 k.c., w którego treści nie ma mowy o kompensacie majątkowej. Skarżący jedynie w końcowej części uzasadnienia apelacji stwierdzili, że dochodzona wysokość zadośćuczynienia jest adekwatna do okoliczności sprawy, w tym sytuacji majątkowej strony pozwanej, jednak bez rzeczowego nawiązania do kwestii krzywdy. Powodowie nie przedstawili więc argumentów, które przemawiałyby za uwzględnieniem, nawet co do zasady i w niewielkiej kwocie, powództwa o zasądzenie na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. Zdaniem Sądu Apelacyjnego niemajątkowe środki ochrony spełnią w wystarczającym stopniu funkcję kompensacyjną w stosunku do obu powodów.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 14 marca 2018 r., V ACa 1157/17

Standard: 19976 (pełna treść orzeczenia)