Reemisja w sieciach kablowych utworów radiowych i telewizyjnych art. 21[1] ust. 1 Pr.Aut.

Artykuł 5 k.c. może być podstawą oddalenia powództwa o zakazanie dokonywania bez umowy w sieci telewizji kablowej reemisji utworów audiowizualnych (art. 79 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jedn. tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 632 ze zm.).

Wyrok SN z dnia 20 stycznia 2016 r., IV CSK 484/15

Standard: 67226 (pełna treść orzeczenia)

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 lipca 2010 r. V CSK 458/09 (Lex nr 610225) wskazał, że konsekwencją bezprawnego rozpowszechniania utworu jest naruszenie bezwzględnie obowiązujących autorskich praw majątkowych twórcy wynikających z art. 17 Pr.aut., w tym do wyłącznego korzystania z utworu. W takim przypadku organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi nie przysługuje prawo żądania od operatora sieci kablowej wynagrodzenia za korzystanie z utworów reemitownaych w sieci kablowej na podstawie umowy, która nie została zawarta, lecz prawo dochodzenia od osoby, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, roszczeń przewidzianych w art. 79 tej ustawy, które nie są przy tym objęte kognicją określoną w art. 108 ust. 5 Pr. aut. (obecnie już nieobowiązującym) Komisji Prawa Autorskiego. To ostatnie stwierdzenie, rozstrzygające, iż taka sprawa nie jest sporem dotyczącym treści umowy w rozumieniu art. 21[1] ust. 1 Pr.Aut.

Przepis art. 21[1] ma charakter bezwzględnie obowiązujący, a korzystnie przez nadawcę - operatora sieci kablowej z praw autorskich majątkowych zarządzanych przez stronę powodową stanowi naruszenie tych praw niezależnie od przyczyn niezawarcia umowy. Bezprawność zachowania operatora polega w takim przypadku na korzystaniu z praw autorskich bez umowy, a towarzysząca temu świadomość owej bezprawności czyni jego zachowanie zawinionym w ujęciu art. 79 ust. 1 pkt 3, lit. b Pr. aut.

W sytuacji, gdy powodowe Stowarzyszenie nie posiadało zatwierdzonej tabeli wynagrodzeń, spełnienie przez niego wymagania określonego w art. 21[1] ust. 1 Pr. aut. napotykało na istotne trudności. Taki stan rzeczy, oceniany przez Sąd Najwyższy na gruncie art. 21 ust. 1 Pr. aut. w brzmieniu obowiązującym dacie jego wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. (V CKN 411/01, OSNC 2004, Nr 9, poz. 144) - jak nim wskazano - nie może pozostać bez wpływu na ocenę niektórych skutków zastosowania art. 79 ust. 1 Pr. aut. (w ówczesnym brzmieniu) w stosunku do podmiotu naruszającego autorskie prawa majątkowe. W sprawie tej wyrażony został pogląd, że dochodzenie w tych okolicznościach przez Stowarzyszenie (organizację zbiorowego zarządzania) na podstawie art. 79 ust. 1 Pr. aut., jako należności głównej kwoty, która przenosiłaby wysokość wynagrodzenia obliczonego stosownie do art. 110 Pr. aut. musi być uznane za nadużycie prawa (art. 5 k.c.), gdyż nie da się pogodzić go ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem przewidzianego w art. 79 ust. 1 Pr. aut. uprawnienia do żądania zapłaty wynagrodzenia w podwójnej wysokości. Ocena taka jest usprawiedliwiona zarówno wtedy, gdy przyjmie się, że przyznanie tego uprawnienia miało na celu uwolnienie od trudności dowodowych, jak i wtedy, gdy uzna się to uprawnienie za środek cywilnoprawnej represji. Oba cele są bowiem zdecydowanie nieaktualne w sytuacji, gdy z przyczyn leżących po stronie organizacji zbiorowego zarządzania, występującej z roszczeniem o zapłatę podwójnego wynagrodzenia, nie mógł prawidłowo funkcjonować przewidziany w art. 106 ust. 2 Pr. aut. obowiązek kontraktowania obejmujący umowę, której zawarcie uchyliłoby naruszenie autorskiego prawa majątkowego. Obowiązek ten, nałożony na organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi przez art. 106 ust. 2 Pr. aut. - jak stwierdził Sąd Najwyższy w omawianym wyroku - oznacza powinność akceptacji, jeżeli nie sprzeciwiają się temu ważne powody, oferty zawarcia umowy licencyjnej upoważniającej do korzystania z repertuaru organizacji na określonych przez nią jednakowych dla wszystkich kontrahentów warunkach.

Wyrok SN z dnia 8 marca 2012 r., V CSK 102/11

Standard: 19903 (pełna treść orzeczenia)