Upublicznienie wizerunku osoby biorącej udział w publicznym zgromadzeniu

Zgodnie z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych upublicznienie wizerunku nie wymaga zgody jeżeli dotyczy osoby powszechnie znanej, zaś wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych.

Warunkiem koniecznym uchylenia obowiązku uzyskania zgody powódki było więc spełnienie łącznie dwóch wskazanych wyżej przesłanek. O ile można zgodzić się z twierdzeniem strony pozwanej, iż powódka jest osobą powszechnie znaną w środowisku O. z racji prowadzonej działalności zawodowej i z tego względu można uznać ją za osobę publiczną, o tyle uwadze skarżących umknął brak drugiej przesłanki. Zdjęcie, którego publikacja dała podstawę do roszczeń zgłoszonych w tej sprawie zostało wykonane podczas wydarzenia, które miało co prawda charakter publiczny, ale pozostawało bez związku z działalnością H. S. jako osoby publicznej. Miało to miejsce podczas otwartej dla publiczności sesji rady miejskiej, w trakcie której powódka zabrała głos, jako jedna z mieszkanek gminy. Okoliczność, że wypowiedź dotyczyła pośrednio spraw publicznych i prezentowała poglądy H. S. w tych sprawach, nie daje podstaw do stwierdzenia, że powódka pełniła wówczas jakiekolwiek funkcje publiczne, w szczególności polityczne lub społeczne.

Odmienne zapatrywanie prowadziłoby do zgoła kuriozalnego wniosku, że każdy obywatel wypowiadający się czy to w sprawach polityki, czy w sprawach społecznych staje się politykiem lub działaczem społecznym, a więc osobą publiczną, do której należy stosować odmienne standardy w zakresie ochrony dóbr osobistych w ogólności, zaś wizerunku w szczególności. Takie rozumowanie jest błędne.

Niezależnie od powyższego należy zaznaczyć, że wizerunek, którym zilustrowano artykuł „Publiczne harakiri” nie spełnia kryteriów opisanych w art. 81 ust. 2 pkt 2 PrAut. Sposób w jaki wizerunek H. S. został zaprezentowany wyklucza uznanie, że jest on szczegółem całości, a mianowicie publicznej sesji rady miejskiej.

Art. 14 ust. 6 PrPras nie daje podstawy do opublikowania wizerunku H. S. wykonanego w sytuacji, która z działalnością publiczną powódki nie miała związku.

Ze względu na specyfikę dóbr osobistych podlegających ochronie prawnej, nieuprawnione jest stwierdzenie, jakoby powódka zabierając głos na forum publicznym w sposób dorozumiany dała przyzwolenie na publikację swojego wizerunku. Takie rozumowanie może być uzasadnione jedynie w okolicznościach opisanych w hipotezie art. 81 ust. 2 pkt 2 PrAut z pewnym zastrzeżeniem. Osoba decydująca się na udział w publicznym zgromadzeniu nie tyle wyraża w sposób dorozumiany zgodę na upublicznienie jej wizerunku jako szczegółu całości, ale godzi się na to, że wizerunek taki może zostać rozpowszechniony w ramach publikacji całości bez jej zgody, dorozumianej czy nie - to nie ma w tym przypadku znaczenia, ponieważ zgoda taka nie jest wymagana na podstawie regulacji ustawowej. Jakakolwiek rozszerzająca wykładnia tego przepisu jest niedopuszczalna, ze względu na wspomnianą wcześniej specyfikę udzielonej ochrony prawnej.

Okoliczność, że zdjęcie wykorzystano wyłącznie w celach informacyjnych nie jest żadnym usprawiedliwieniem dla naruszenia prawa do wizerunku. Cel przyświecający autorowi publikacji ma drugorzędne znaczenie w sytuacji, gdy rozpowszechniono wizerunek osoby fizycznej bez jej zgody, a nie zachodziła żadna z okoliczności przy zaistnieniu których zgoda taka nie jest wymagana.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 6 października 2014 r., I ACa 429/14

Standard: 19888 (pełna treść orzeczenia)