Dowód z oględzin w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości

Dowód z oględzin, szczegółowo uregulowany w przepisach kodeksu postępowania cywilnego (art. 292-298), jest przeprowadzany przez sąd, przy uczestnictwie stron, bez udziału lub z udziałem biegłych. Stosownie do okoliczności czynność ta może być połączona z przesłuchaniem świadków. Przeprowadzenie dowodu z oględzin, bez udziału sądu, nie może być zlecone przez sąd biegłemu. Stanowiłoby to naruszenie przepisów postępowania dotyczących zasad przeprowadzenia tego dowodu, co w konkretnych okolicznościach, mogłyby nawet prowadzić do nieważności postępowania. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca przed Sądem pierwszej instancji. Mimo bowiem wadliwego użycia w sentencji postanowienia dowodowego Sądu Rejonowego zwrotu o przeprowadzeniu przez biegłego "oględzin" nie chodziło o przeprowadzenie przez biegłego dowodu, o którym mowa w art. 292-298 k.p.c., lecz o wydanie opinii po wcześniejszym zapoznaniu się biegłego sądowego - ze względu na przedmiot opinii - ze stanem istniejącym w terenie, na którym znajdowały się nieruchomości podlegające rozgraniczeniu. Dokonanie tego rodzaju czynności przez biegłego sądowego znajduje podstawę w art. 284 k.p.c. oraz § 76 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249 z późn. zm.).

Według pierwszego z tych przepisów, sąd może zarządzić okazanie biegłemu przedmiotu oględzin, natomiast według drugiego z nich, jeżeli przed wydaniem opinii zachodzi potrzeba obejrzenia przez biegłego rzeczy znajdujących się w posiadaniu strony, należy w postanowieniu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego zobowiązać jednocześnie stronę do udostępnienia biegłemu rzeczy w czasie przez niego określonym.

Postanowienie SN z dnia 16 lutego 2012 r., IV CSK 252/11

Standard: 19752 (pełna treść orzeczenia)