Rozpoznanie zażalenia powoda na koszty procesu w razie sprzeciwu pozwanego od wyroku zaocznego

Jeżeli po rozpoznaniu sprzeciwu wyrok zaoczny został uchylony w całości lub w części, postępowanie toczące się na skutek zażalenia na zawarte w tym wyroku postanowienie o kosztach procesu podlega umorzeniu.

Wniesienie przez pozwanego sprzeciwu od wyroku zaocznego nie stanowi podstawy umorzenia postępowania wywołanego wniesieniem przez powoda zażalenia. Los takiego zażalenia zależy od sposobu zakończenia postępowania wszczętego przez wniesienie sprzeciwu. 

Uchylenie wyroku zaocznego w całości lub w części oznacza także uchylenie zawartego w nim postanowienia o kosztach procesu. Sąd wydaje nowy wyrok i na nowo rozstrzyga również w tym przedmiocie, obejmując rozstrzygnięciem zarówno koszty poniesione do czasu wniesienia sprzeciwu, jak i poniesione na skutek jego wniesienia. W takim wypadku zażalenie na postanowienie o kosztach zawarte w wyroku zaocznym staje się bezprzedmiotowe, wobec czego postępowanie zażaleniowe podlega umorzeniu (art. 355 § 1 w związku z art. 391 i 397 § 2 zdanie drugie k.p.c.). Jeżeli natomiast po rozpoznaniu sprzeciwu sąd utrzymuje wyrok zaoczny w mocy lub w zaskarżonej części, albo - w razie cofnięcia sprzeciwu - umarza postępowanie wywołane jego wniesieniem (art. 349 § 1 k.p.c.), orzeka tylko o tych kosztach, które zostały poniesione na skutek jego wniesienia. Oznacza to, że zawarte w wyroku zaocznym postanowienie o kosztach procesu pozostaje w mocy, zatem podlega rozpoznaniu złożone na nie zażalenie.

Ubocznie wspomnieć należy, że podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w sytuacji równoległego wniesienia przez stronę skargi kasacyjnej od wyroku sądu drugiej instancji i zażalenia drugiej strony na postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego, przyjmując, że postępowanie wywołane zażaleniem podlega umorzeniu, jeżeli wyrok i zawarte w nim postanowienie o kosztach zostały uchylone na skutek skargi kasacyjnej strony przeciwnej (por. postanowienie z dnia 6 kwietnia 2011 r., I CZ 103/10).

Uchwała SN z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 18/12

Standard: 19629 (pełna treść orzeczenia)