Zasada kontradyktoryjności w postępowaniu nieprocesowym (przeprowadzanie dowodów z urzędu)
Zasada odpowiedniego stosowania przepisów o procesie w postępowaniu nieprocesowym Wszczęcie postępowania nieprocesowego (art. 506 k.p.c.) Dopuszczenie przez sąd dowodu z urzędu
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Na gruncie spraw rozpoznawanych w trybie postępowania nieprocesowego zasada kontradyktoryjności właściwa procesowi doznaje licznych ograniczeń i przez wzgląd na interes publiczny, Sąd może korzystać w znacznie szerszym zakresie z uprawnienia do działania z urzędu (zob. postanowienia SN z 2 kwietnia 2014 r., IV CSK 450/13; z 22 maja 2013 r., III CSK 293/12; z 23 sierpnia 2012 r., II CSK 5/12; i z 12 maja 2011r., III CSK 238/10).
Postanowienie SN z dnia 17 listopada 2023 r., II CSKP 906/22
Standard: 80850 (pełna treść orzeczenia)
W postępowaniu nieprocesowym rozpoznawane są zróżnicowane sprawy, w których z reguły interes publiczny występuje dużo mocniej niż w sprawach, które są załatwiane w procesie. Kryterium nasilenia interesu publicznego w danym rodzaju spraw stanowi zresztą jedno z głównych kryteriów przemawiających za tym, aby podlegały one rozpoznaniu w trybie nieprocesowym. W rezultacie w postępowaniu nieprocesowym ujawnia się zwiększona aktywność sądu w gromadzeniu materiału procesowego, powodująca ograniczenie zasady kontradyktoryjności lub rezygnację z niej na rzecz zasady inkwizycyjności. Naturalnie, to w jakim zakresie aktywność sądu ogranicza działanie zasady kontradyktoryjności lub powoduje jej eliminację, zależy od tego, o jaki rodzaj spraw chodzi i jak ukształtowane jest konkretnie postępowanie, w którym są one rozpoznawane.
Przykładem spraw, w których aktywizm sędziowski ma szczególne znaczenie, są sprawy opiekuńcze, co znajduje potwierdzenie w różnych regulacjach, które mają w tym sprawach zastosowanie (por. np. art. 570 lub art. 577 KPC).
Postanowienie SN z dnia 23 lutego 2018 r., III CSK 364/16
Standard: 39158 (pełna treść orzeczenia)