Pojęcie „utwór zbiorowy”

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie zawiera definicji utworu zbiorowego. W doktrynie przyjmuje się, iż dzieło zbiorowe charakteryzuje się tym, że:

1) powstało dzięki organizatorskiej pracy wydawcy i na jego ryzyko;

2) stanowi kompozycję składającą się z różnych utworów (i ewentualnie innych nie chronionych autorsko ”wkładów” ). Twórcy tej kompozycji mogą być współautorami dzieła zbiorowego, ale mogą też zdarzyć się przypadki, w których każdy samodzielnie przetwarzał poprzednią koncepcję.

3) z reguły nie ma porozumienia co do ostatecznego kształtu dzieła między twórcami wszystkich ”elementów”, co uniemożliwia potraktowanie ich jako współautorów całości (tak: Teresa Grzeszak: ”Autorskie prawa majątkowe wydawcy dzieła zbiorowego a prawa jego twórców”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Zeszyt Nr 67, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 1996).

Zgodnie z poglądami zaprezentowanymi przez Dorotę Sokołowską (”Utwory Zbiorowe w Prawie Autorskim ze szczególnym uwzględnieniem Encyklopedii i Słowników” Zeszyt 76, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytet Jagielloński, Zakamycze 2001, s. 55) utworem zbiorowym jest:

- takie dzieło, na zawartość którego składają się utwory (materiały) przygotowane przez różnych autorów; nie stanowią dzieł zbiorowych dzieła, które odnoszą się do twórczości jednego autora,

- dzieło, na które składają się utwory opracowane przez różnych autorów,

- dzieło tworzone przez zespół w obrębie którego wpływ jego poszczególnych uczestników na ostateczny kształt nierzadko nic da się precyzyjnie ustalić,

- utwór składający się z szeregu oddzielnych i odrębnych partii, które łączy w jedną całość działalność redaktorska, polegająca przede wszystkim na odpowiednim wyborze oraz układzie tych partii,

- utwór składający się z samodzielnych wkładów różnych autorów, charakteryzujący się jednolitością wewnętrzną.

Zauważyć trzeba, że do takiej interpretacji praw do dzieła zbiorowego (uregulowanych analogicznie w art. 11 ustawy z dnia 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych - Dz.U. Nr 24, poz. 83) przychyla się redakcja Polskiego Słownika Biograficznego, skoro w ofertach nowych zawiera postanowienie, iż z tytułu zwielokrotnienia i wprowadzania do biegu życiorysów w następnych wydaniach Słownika autorowi będzie przysługiwało osobne honorarium (por. uz. wyroku SA we Wrocławiu z dnia 21.02.1997 r., sygn. akt I ACr 6/97).

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 1 lutego 2012 r., I ACa 1344/11

Standard: 19458 (pełna treść orzeczenia)

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie zawiera definicji utworu zbiorowego. W doktrynie przyjmuje się, iż dzieło zbiorowe charakteryzuje się tym, że:

1) powstało dzięki organizatorskiej pracy wydawcy i na jego ryzyko;

2) stanowi kompozycję składającą się z różnych utworów (i ewentualnie innych nie chronionych autorsko "wkładów"). Twórcy tej kompozycji mogą być współautorami dzieła zbiorowego, ale mogą też zdarzyć się przypadki, w których każdy samodzielnie przetwarzał poprzednią koncepcję.

3) z reguły nie ma porozumienia co do ostatecznego kształtu dzieła między twórcami wszystkich "elementów", co uniemożliwia potraktowanie ich jako współautorów całości (tak: Teresa Grzeszak: "Autorskie prawa majątkowe wydawcy dzieła zbiorowego a prawa jego twórców". Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Zeszyt Nr 67, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 1996,s. 38).

Zgodnie natomiast z poglądami zaprezentowanymi przez Dorotę Sokołowską ("Utwory Zbiorowe w Prawie Autorskim ze szczególnym uwzględnieniem Encyklopedii I Słowników" Zeszyt 76, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytet Jagielloński, Zakamycze 2001, s. 55) utworem zbiorowym jest:

- takie dzieło, na zawartość którego składają się utwory (materiały) przygotowane przez różnych autorów; nie stanowią dzieł zbiorowych dzieła, które odnoszą się do twórczości jednego autora,

- dzieło, na które składają się utwory opracowane przez różnych autorów,

- dzieło tworzone przez zespół w obrębie którego wpływ jego poszczególnych uczestników na ostateczny kształt nierzadko nic da się precyzyjnie ustalić,

- utwór składający się z szeregu oddzielnych i odrębnych partii, które łączy w jedną całość działalność redaktorska, polegająca przede wszystkim na odpowiednim wyborze oraz układzie tych partii,

- utwór składający się z samodzielnych wkładów różnych autorów, charakteryzujący się jednolitością wewnętrzną.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 6 marca 2003 r., I ACa 780/02

Standard: 19459