Odpowiednia suma pieniężna zadośćuczynienia w rozumieniu art. 78 Pr.Aut.

Wysokość wynagrodzenia, jakie powódka mogłaby uzyskać np. udzielając licencji, jest irrelewantna dla określenia wysokości zadośćuczynienia. Rozróżnić bowiem należy roszczenia odszkodowawcze związane z naruszeniem praw majątkowych autorskich (art. 79 ust. 1 pkt 3 PrAut) od roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę doznaną w wyniku naruszenia praw osobistych (art. 78 PrAut). Sąd Okręgowy dokonał wadliwej wykładni art. 78 PrAut, który wiąże prawo do zadośćuczynienia z doznaną krzywdą, nie zaś z uszczerbkiem majątkowym.

Rozstrzygnięcie o zadośćuczynieniu uznać należało jednak za częściowo trafne, mimo przyjęcia przez sąd niewłaściwych kryteriów ustalenia wysokości roszczenia. Co do zasady bowiem Sąd Okręgowy słusznie uznał, że doszło do naruszenia osobistych praw autorskich powódki, przez co doznała ona krzywdy, która powinna zostać zrekompensowana. Zważyć przy tym trzeba, że natężenie naruszeń było w każdym przypadku różne, mniejsze w przypadku pierwszej fotografii i większe w przypadku dwóch pozostałych.

Wspólnym elementem trzech naruszeń pozostaje nieoznaczenie autorstwa utworów. Naruszone w ten sposób prawo osobiste powódki do oznaczenia autorstwa niewątpliwie było dla niej źródłem przykrych doznań, frustracji wynikającej z faktu, że pewien krąg odbiorców zapozna się z jej utworami jako utworami anonimowymi. W ocenie Sądu Apelacyjnego wyrządzona w ten sposób krzywda nie wymaga dalszego dowodzenia, jest ona bowiem oczywista, jedynie dla oceny jej rozmiaru znaczenie ma także to, jak szeroki był zakres naruszenia, tj. jak duży krąg odbiorców mógł zapoznać się z utworem, którego nie opatrzono imieniem i nazwiskiem autorki. Uwzględniać przy tym należy – zdaniem Sądu Apelacyjnego - nie potencjalne możliwości internetu, lecz realne zagrożenie, co nakazuje uwzględnić realia wynikające z rodzaju portalu i zamieszczanych tam informacji. Należy uznać, że w niniejszej sprawie – mimo zastosowanego medium w postaci internetu – nie był to krąg bardzo szeroki, z uwagi na zamieszczenie fotografii na stronach lokalnych, poświęconych lokalnym wydarzeniom kulturalnym, wzbudzającym ograniczone zainteresowanie (na co wskazuje – z uwagi na rodzaj tych wydarzeń nie tylko doświadczenie życiowe, ale przede wszystkim liczba tzw. odsłon, wejść na podstrony, na których znajdowały się wiadomości zilustrowane zdjęciami powódki). Niewątpliwie krzywda powódki doznana wskutek zaniechania oznaczenia autorstwa utworów powinna jednak być jej wynagrodzona.

Wyrok SA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2018 r., I ACa 415/17

Standard: 19420 (pełna treść orzeczenia)

Według przepisu art. 78 ust. 1 zd. 3 PrAut zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez pokrzywdzonego cel społeczny, podobnie jak przyznanie zadośćuczynienia, ma charakter fakultatywny, zależy więc od uznania sądu, który decyzję w tej sprawie powinien podjąć, mając na uwadze przede wszystkim rozmiar oraz intensywność doznanej krzywdy, a także stopień negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonego, wynikających z dokonanego naruszenia dobra osobistego. Pokutne powinno być stosowany przede wszystkim w razie umyślnego działania sprawcy, ewentualnie - w wyjątkowych przypadkach – rażącego niedbalstwa czy rażącej lekkomyślności po stronie naruszyciela. (por. M. Safjan, (w) „Kodeks Cywilny. Komentarz” pod red. K. Pietrzykowskiego, t. I, 2005, s. 1315).

Wyrok SA w Krakowie z dnia 13 września 2017 r., I ACa 322/17

Standard: 20716 (pełna treść orzeczenia)