Zbiór jako odrębny przedmiot ochrony a ochrona praw twórców poszczególnych elementów składowych zbioru

Sama kolekcja składająca się z exlibrisów różnych autorów, jest samodzielnym, odrębnym przedmiotem prawa autorskiego, nie oznacza ograniczenia praw twórców każdego z elementów składowych tej kolekcji, ani pozbawienia tychże twórców ustawowej ochrony. Przepis art. 3 ustawy z dnia 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. nr 24, poz. 83 ze zm.) wyraźnie bowiem stanowi, iż uznanie m.in. zbiorów za przedmiot prawa autorskiego odbywa się bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych w nich utworów. W niniejszej sprawie oznacza to więc, że uznanie kolekcji św. St. B. za odrębny przedmiot prawa autorskiego nie pozbawia powoda ochrony w razie naruszenia jego praw osobistych i majątkowych do utworów będących elementami składowymi tej kolekcji.

Powyższego wniosku nie zmienia fakt, że powód wprowadzając do obiegu wśród kolekcjonerów kolejne odbitki negatywów swoich exlibrisów wyzbywał się w ten sposób możliwości każdorazowego rozporządzania odbitkami swoich prac. Art. 52 ust. 1 ustawy wyraźnie stanowi, że przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych, jeżeli umowa nie stanowi inaczej.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga bowiem zawarcia stosownej, odrębnej umowy przewidującej wystąpienie takiego właśnie skutku prawnego, przy czym dla jej zawarcia ustawodawca przewidział formę pisemną pod rygorem nieważności, co jednoznacznie wynika z art. 53 ustawy.

Skoro więc w sprawie nie zostało dotychczas wykazane, aby między stronami niniejszego procesu doszło do zawarcia w wymaganej prawem formie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych powoda do utworów, wykorzystanych przez pozwanego pod rządem aktualnie obowiązującej ustawy, to działanie pozwanego polegające na publicznym wykorzystaniu exlibrisów jest naruszeniem autorskich praw majątkowych powoda.

Wyrok SN z dnia 5 lipca 2001 r., II CKN 907/99

Standard: 19260