Utwór kartograficzny (mapy)

Z art. 1 ust. 2 pkt 1 PrAut wynika, że wśród literalnie wymienionych utworów znajduje się utwór kartograficzny. Oczywiście, mapa ma jako utwór w rozumieniu PrAut charakter specyficzny. Stanowi bowiem nie tylko produkt wyobraźni i inwencji własnej twórcy, lecz przede wszystkim - odwzorowanie powierzchni ziemskiej. Powierzchnia ta natomiast zawiera elementy obiektywnie na niej występujące, które nie mogą być przedstawione w innych granicach, niż jest to w rzeczywistości. Podkład mapy jest zawsze ten sam, natomiast elementem podlegającym ochronie prawno-autorskiej może być autorska koncepcja doboru elementów topograficznych na mapie oraz sposób ich oznaczenia (w tym kolorystyka, dobór czcionek, sposób i miejsce rozmieszczenia napisów itd.). Nie budzi wątpliwości, że dobór obiektów i sposób ich przedstawienia ma charakter twórczy. Nie jest to zatem, wbrew wywodom pozwanego z odpowiedzi na pozew, „rezultat pracy schematycznej polegającej na odtworzeniu kartografii fragmentów miasta”. Dodać natomiast należy, że każdy wytwór działalności ludzkiej wiąże się z pewnym nakładem pracy, a w przypadku utworów o charakterze twórczym (chronionych prawem autorskim) może on być, i zazwyczaj jest, nawet znacznie większy niż przy wytworach o charakterze standardowym i powtarzalnym, bez własnej inwencji twórcy. Tym samym wartości utworu nie deprecjonuje fakt, że wymagał on działań polegających również na, niekiedy mozolnym, odtwarzaniu faktycznie występujących elementów topograficznych.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 3 października 2014 r., I ACa 490/14

Standard: 19248 (pełna treść orzeczenia)

Nie ulega wątpliwości, że wykorzystany przez pozwaną fragment mapy stanowi utwór w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.), będąc przejawem działalności twórczej oraz posiadając cechę indywidualności.

Ustawodawca w art. 1 ust. 2 pkt 1 prawa autorskiego, określając utwory standardowo zaliczane do tzw. utworów piśmienniczych, wymienił utwór kartograficzny, co oznacza, że wszelkie mapy mogą na ogólnych zasadach być przedmiotem ochrony, o ile mają cechy utworu w znaczeniu użytym przez ten przepis, tj. indywidualność i oryginalność.

Ochrony prawnoautorskiej nie przekreśla fakt, że mapy z istoty swej nastawione są na wierne odtworzenie istniejącej rzeczywistości. Cech indywidualnych, twórczych dopatrzyć się bowiem można w decyzjach dotyczących „zawartości” mapy, determinowanej stopniem szczegółowości odwzorowania rzeczywistości, sposobem przedstawiania wybranych elementów, oprawą plastyczną itp., co składa się na autorski projekt graficzny.

Powód wykazał, że mapa, z którą łączy swe roszczenia jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego ze względu na te cechy i elementy, które odróżniają ją od innych produktów kartograficznych na rynku (sposób przedstawienia obiektów kartograficznych, dobór obiektów umieszczonych na mapie, kolory wypełnienia poszczególnych obszarów, ilość opisów obiektów, proporcje symboli oznaczające obiekty), co według powoda stanowi efekt pracy wielu osób i nie jest możliwe, aby inna osoba, nie widząc mapy, samodzielnie wykonała mapę identyczną.

W konsekwencji należało uznać, że mapa powoda wykorzystana przez pozwaną w wyniku ujęcia jej w formę programu komputerowego (podlegającego indywidualnej ochronie), podlegała kumulatywnej ochronie prawnoautorskiej, nie tylko jako utwór kartograficzny, ale i jako element programu komputerowego.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 4 marca 2014 r., I ACa 1132/13

Standard: 19249 (pełna treść orzeczenia)