Ustawowe prawo pierwokupu a umowne prawo pierwokupu

Instytucja prawa pierwokupu nie jest w polskim ustawodawstwie jednolita. Inny charakter ma bowiem ustawowe prawo pierwokupu, a inny umowne.

Przepisy normujące ustawowe prawo pierwokupu mają w zasadzie charakter norm bezwzględnie obowiązujących i nie mogą być umownie modyfikowane. Zgodnie z art. 602 § 1 KC prawo pierwokupu jest niezbywalne.

Przepisy regulujące umowne prawo pierwokupu mają z zasady charakter dyspozytywny, a niezbywalność tego prawa nie stanowi konstytutywnego elementu więzi prawnej łączącej zobowiązanego i uprawnionego. Tak więc przepis art. 602 § 1 KC w zakresie dotyczącym umownego prawa pierwokupu ma charakter dyspozytywny, co oznacza, że może ono być zbyte, jeżeli wynika to z umowy stanowiącej źródło tego prawa. Takie stanowisko przeważa w piśmiennictwie i zasługuje na aprobatę.

Wprawdzie w umowie dzierżawy zawartej z poprzednikami prawnymi skarżących nie przewidziano możliwości zbycia, przyznanego im jako dzierżawcom prawa pierwokupu, jednakże pozwana Instytucja Filmowa, wyrażając zgodę na cesję praw i obowiązków wynikających z tej umowy, akceptowała przejście tego prawa na skarżących.

Wyrok SN z dnia 29 stycznia 2004 r., II CK 368/02

Standard: 19123