Zasady rozpowszechniania wizerunku w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 81 ust. 1 ustawy)

Wykorzystanie wizerunku osoby publicznej, utrwalonego w związku z jej działalnością publiczną, w celu ilustracji artykułu prasowego dotyczącego prywatnej sfery życia tej osoby, nie stanowi – jeżeli nie wykazano związku pomiędzy wykonywaną działalnością publiczną a opublikowanym wizerunkiem lub informacją o prywatnym charakterze – okoliczności wyłączającej wymaganie uzyskania zezwolenia na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 1231).

Eksploatacja wizerunku, czyli jak stanowi powołany przepis, "rozpowszechnianie wizerunku", to sytuacja, w której bliżej nieokreślonemu, niezamkniętemu kręgowi osób stworzona zostaje możliwość zapoznania się z wizerunkiem (art. 6 pkt 3 pr. a.pr.p.). Rozpowszechnianie wizerunku jest, co do zasady, wyłączone (bezprawne) w braku zgody osoba sportretowanej (art. 81 ust. 1 in pincipio). Legalność rozpowszechniania bez zezwolenia osoba sportretowanej zależy od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze, musi to być osoba powszechnie znana i po drugie, wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez tą osobę funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych i zawodowych. Nie jest jednak tak, że gdy wizerunek został wykonany w związku z pełnieniem przez osobę sportretowaną funkcji wymienionych w przepisie, ochrona osoby sportretowanej kończy się, w związku, z czym użycie tak uzyskanego wizerunku może być dowolne.

Wizerunek powoda został użyty dla zobrazowania artykułu dotyczącego jego życia osobistego, dla uwypuklenia, o kogo chodzi i o jakie fakty z życia osobistego chodzi. Takie użycie wizerunku powoda spowodowało, że stał się on częścią materiału prasowego. Z art. 14 ust. 1 pr.pras. wynika, że pojęcie informacji rozciąga się nie tylko na informacje słowne, ale również na zapisy wizualne. W tym stanie rzeczy wykładnia art. 81 ust.2 pkt 1 pr. pras. musi być dokonana z uwzględnieniem art. 14 ust. 6 pr.pras., który nakłada obowiązek badania czy informacja jest związana z działalnością publiczną danej osoby, a więc istnieje równocześnie obowiązek oceny czy wykorzystanie wizerunku było legalne.

Wyrok SN z dnia 4 grudnia 2019 r., I CSK 497/18

Standard: 65869 (pełna treść orzeczenia)