Solidarność wierzycieli a współuczestnictwo jednolite

Wbrew zapatrywaniu skarżącej, w realiach procesowych sprawy nie można jednak przyjąć, że między nią a powodem, który jest jej mężem, istniało współuczestnictwo jednolite (czynne), a które tym samym uzasadniałoby zastosowanie art. 73 § 2 k.p.c.

W myśl zaś wskazanego wyżej przepisu, współuczestnictwo jednolite ma miejsce wtedy, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok dotyczyć ma niepodzielnie wszystkich współuczestników. W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się rozmaite przykłady takiego współuczestnictwa, jednakże jednym z nich nie jest współuczestnictwo związane z łączącym strony węzłem solidarności. W rozważanej sytuacji chodzi o solidarność wierzycieli, stąd też konieczne jest wskazanie, że stosownie do art. 367 § 1 k.c., solidarność ta aktualizuje się wówczas, gdy kilku wierzycieli jest uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich. Dłużnik może zaś spełnić świadczenie, według swego wyboru, do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych. Jednakże w razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk.

Określając istotę tzw. solidarności wierzycielskiej, nie można jednak pomijać regulacji zawartej w art. 368 k.c. Jest ona zasadnicza z punktu widzenia procesowej instytucji współuczestnictwa jednolitego. Otóż z przepisu tego wynika, że zobowiązanie może być solidarne chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli. Możliwość odmienności odpowiedzialności wspólnego dłużnika oznacza, że w zależności nie tylko od okoliczności prawnych, lecz także od okoliczności faktycznych uzależniony jest ostateczny zakres jego odpowiedzialności względem solidarnych wierzycieli.

Postanowienie SN z dnia 17 października 2012 r., I CZ 134/12

Standard: 18814 (pełna treść orzeczenia)