Zakaz praktyk stanowiących nadużycie norm praw Unii Europejskiej

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału podsądni nie mogą powoływać się na normy prawa Unii w sposób stanowiący oszustwo lub nadużycie.

Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że ustalenie istnienia praktyki stanowiącej nadużycie wymaga spełnienia czynników obiektywnego i subiektywnego. Po pierwsze, co do czynnika obiektywnego, ustalenie to wymaga, aby z ogółu obiektywnych okoliczności wynikało, że pomimo formalnego poszanowania warunków przewidzianych w uregulowaniach Unii cel realizowany przez te uregulowania nie został osiągnięty. Po drugie, takie stwierdzenie wymaga również czynnika subiektywnego, mianowicie by z ogółu obiektywnych okoliczności wynikało, że głównym celem danych czynności jest uzyskanie bezprawnej korzyści.

Zakaz praktyk stanowiących nadużycie jest bezprzedmiotowy wówczas, gdy dane transakcje mogą mieć inne uzasadnienie niż tylko osiągnięcie korzyści (wyrok z dnia 28 lipca 2016 r., Kratzer, C-423/15, pkt 38–40 i przytoczone tam orzecznictwo).

W celu ustalenia istnienia drugiego czynnika, który wiąże się z zamiarem podmiotów, można między innymi uwzględnić czysto sztuczny charakter danych transakcji. To do sądu odsyłającego należy zbadanie, zgodnie z regułami dowodowymi przewidzianymi w przepisach krajowych, o ile nie spowoduje to naruszenia skuteczności prawa Unii, czy w toczącym się przed nim postępowaniu spełnione zostały przesłanki wystąpienia praktyki stanowiącej nadużycie (wyrok z dnia 28 lipca 2016 r., Kratzer, C-423/15, pkt 41, 42).

Wyrok TSUE z dnia 8 czerwca 2017 r., C-54/16

Standard: 18758

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem podmioty prawa nie mogą w sposób oszukańczy lub stanowiący nadużycie powoływać się na przepisy prawa Unii Europejskiej (zob. wyrok z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, EU:C:2014:145, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

Stwierdzenie istnienia praktyki stanowiącej nadużycie wymaga wystąpienia czynnika obiektywnego i czynnika subiektywnego (zob. wyrok z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, pkt 31).

Po pierwsze, jeżeli chodzi o czynnik obiektywny, stwierdzenie to wymaga, by z ogółu obiektywnych okoliczności wynikało, że pomimo formalnego poszanowania przesłanek przewidzianych w uregulowaniach Unii cel realizowany przez te uregulowania nie został osiągnięty (zob. wyroki: z dnia 14 grudnia 2000 r., Emsland-Stärke, C-110/99, EU:C:2000:695, pkt 52; a także z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, pkt 32).

Po drugie, takie stwierdzenie wymaga również czynnika subiektywnego, mianowicie, by z ogółu obiektywnych czynników wynikało, że głównym celem danych czynności jest uzyskanie bezprawnej korzyści. Zakaz praktyk stanowiących nadużycie jest bowiem bezprzedmiotowy wówczas, gdy dane czynności mogą mieć inne uzasadnienie niż tylko osiągnięcie korzyści (zob. wyroki: z dnia 21 lutego 2006 r., Halifax i in., C-255/02, pkt 75; z dnia 22 grudnia 2010 r., Weald Leasing, C-103/09, pkt 30; a także z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, pkt 33).

Aby ustalić istnienie tego drugiego elementu, wiążącego się z zamiarem podmiotów, można w szczególności uwzględnić czysto sztuczny charakter rozpatrywanych czynności (zob. podobnie wyroki: z dnia 14 grudnia 2000 r., Emsland-Stärke, C-110/99, pkt 53, 58; z dnia 21 lutego 2006 r., Halifax i in., C-255/02, pkt 81; z dnia 21 lutego 2008 r., Part Service, C-425/06, pkt 62; a także z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, pkt 33).

Do sądu odsyłającego należy zbadanie, zgodnie z regułami dowodowymi przewidzianymi w przepisach krajowych, o ile nie spowoduje to naruszenia skuteczności prawa Unii, czy w postępowaniu głównym spełnione zostały przesłanki wystąpienia nadużycia (zob. wyroki: z dnia 14 grudnia 2000 r., Emsland-Stärke, C-110/99, pkt 54; z dnia 21 lipca 2005 r., Eichsfelder Schlachtbetrieb, C-515/03, pkt 40; z dnia 21 lutego 2006 r., Halifax i in., C-255/02, pkt 76; a także z dnia 13 marca 2014 r., SICES i in., C-155/13, pkt 34).

Wyrok TSUE z dnia 28 lipca 2016 r., C-423/15

Standard: 18761 (pełna treść orzeczenia)