Świadczenia rodzinne a równowaga budżetowa

Dążenie do obniżenia wydatków budżetowych związanych z wypłacaniem świadczeń rodzinnych, w tym świadczeń opiekuńczych należy uznać za cel mający swoje konstytucyjne uzasadnienie. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał, że zachowanie równowagi budżetowej oraz właściwego stanu finansów publicznych jest wartością konstytucyjną (zob.m.in. wyroki z: 12 grudnia 2012 r., sygn. K 1/12, OTK ZU nr 11/A/2012, poz. 134, cz. III, pkt 1.3; 19 grudnia 2012 r., sygn. K 9/12, cz. III, pkt 6.1.22; 15 lipca 2013 r., sygn. K 7/12, OTK ZU nr 6/A/2013, poz. 76, cz. III, pkt 8.5). Konieczność zachowania tych wartości wyznacza jednocześnie granice urzeczywistniania wyrażonych w Konstytucji praw i gwarancji socjalnych, stanowiąc samodzielną przesłankę uzasadniającą ich ograniczenie (zob. wyrok z 7 września 2004 r., sygn. SK 30/03, OTK ZU nr 8/A/2004, poz. 82, cz. III, pkt 3). Zastosowanie kryterium dochodowego, uwzględniającego - w myśl art. 16a ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych - łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki - nie jest arbitralne. Jest ono przy tym adekwatne do osiągnięcia podstawowego celu ustawodawcy, jakim miało być zracjonalizowanie liczby świadczeniobiorców, a co za tym idzie najprawdopodobniej zmniejszenie wydatków budżetowych z tytułu świadczeń opiekuńczych.

Wyrok TK z dnia 21 października 2014 r., K 38/13, OTK-A 2014/9/104, Dz.U.2014/1443

Standard: 2436 (pełna treść orzeczenia)