Przesłanki uwzględnienia żądania - brak mocy wstecznej orzeczenia (wyłączenie konwalidacji czynności orzeczeniem sądu)

Wypowiedzenie umowy najmu jest jednostronną czynnością prawną, która dokonana - jak w rozpatrywanej sprawie - wbrew woli małżonka dotknięta jest nieważnością (art. 37 § 3 KRO). Dlatego trafnie przyjmuje się w doktrynie, że orzeczenie sądu w razie braku zgody między małżonkami musi poprzedzać dokonanie takiej czynności. Podobnie pozbawienie jednego z małżonków samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym (druga część wniosku A. G.) odnosi skutek na przyszłość, po uprawomocnieniu się (art. 521 § 1 KPC) postanowienia, gdyż przepis art. 40 KRO nie daje podstaw do objęcia mocą takiego orzeczenia okresu wstecznego.

Podstawową przesłanką obydwu rozstrzygnięć jest istnienie wspólności majątkowej małżeńskiej oraz wyodrębnionej masy majątkowej (majątku wspólnego) jako przedmiotu zarządu. Dlatego ustanie wspólności w trybie określonym w art. 52 KRO oraz przekształcenie bezudziałowej wspólności ustawowej we wspólność ułamkową uniemożliwia uwzględnienie żądania opartego na przepisach art. 39 i 40 KRO

W wyniku zmiany ustroju majątkowego wniosek małżonka domagającego się wymienionych rozstrzygnięć, jak każdy inny nie mający podstawy w prawie materialnym podlega oddaleniu i bez znaczenia jest okoliczność, że jego bezzasadność powstała w toku postępowania. Sąd Wojewódzki rozpoznający rewizję obowiązany był do uwzględniania stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 w zw. z art. 13 § 2 i art. 393 § 1 KPC w brzmieniu sprzed 1 lipca 1996 r.). Fakty znane temu Sądowi urzędowo (prawomocne orzeczenie Sądu Rejonowego w W. w sprawie III RC 291/95) nakazywały zatem oddalenie rewizji.

Postanowienie SN z dnia 10 lutego 1999 r., II CKN 1103/98

Standard: 18499