Charakterystyka ubezpieczenia społecznego rolników
Ubezpieczenie społeczne rolników
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
System emerytalno-rentowy rolników jest systemem odrębnym od systemu powszechnego, regulowanego ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zawiera on pełną regulację dotyczącą świadczeń emerytalno-rentowych, w tym ustalania ich wysokości, jak też posiada własne definicje pojęć stosowanych w ustawie. Podobnie jak wszystkie normy prawa, ubezpieczeń społecznych, także przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników podlegają ścisłej wykładni. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca ani stosowanie analogii. Dlatego też stosując ścisłą wykładnię pkt 14 art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r., należy stwierdzić, że do ustalenia wysokości części składkowej renty rolniczej ubezpieczonego nie dolicza się okresów nieopłacenia składek w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego w okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest także fakt, że jednym z założeń systemu ubezpieczenia społecznego rolników jest kształtowanie świadczeń emerytalno-rentowych poprzez powiązanie wysokości emerytury i renty z wysokością opłacenia składki i czasookresem jej opłacania. Zależność wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników od wysokości uiszczonych składek w pełni koresponduje z dominującą obecnie w prawie ubezpieczeń społecznych słuszną tendencją do jak najściślejszego powiązania prawa do świadczeń emerytalno-rentowych i ich wysokości z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne i ich wysokością.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 24 sierpnia 2011 r., III AUa 186/11
Standard: 6962 (pełna treść orzeczenia)
Przykładem odrębnego uregulowania systemu ubezpieczenia społecznego jest reżim ubezpieczenia społecznego rolników regulowany ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników (zob. wyrok TK z 13 grudnia 2007 r., sygn. SK 37/06, OTK ZU nr 11/A/2007, poz. 157). System ten różni się od powszechnego przede wszystkim sposobem tworzenia funduszu ubezpieczeniowego. W systemie powszechnym wysokość świadczeń jest bowiem co do zasady ekwiwalentna do ciężarów ponoszonych przez ubezpieczonych i płatników. Taka zależność nie zachodzi natomiast w systemie ubezpieczeń rolniczych, w którym większa część świadczenia emerytalnego (od 85% do 95%) emerytury podstawowej finansowana jest ze środków budżetowych.
Ponadto ubezpieczenie społeczne rolników ma szereg specyficznych właściwości. Obejmuje ono posiadających obywatelstwo polskie rolników, prowadzących gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych oraz pracujących w nim domowników. Składki w ubezpieczeniu rolniczym w wypadku gospodarstw mniejszych niż 50 ha przeliczeniowych nie zależą od obszaru gospodarstwa ani od dochodów w nim osiąganych. W wypadku gospodarstw o powierzchni większej niż 50 ha przeliczeniowych, rolnik opłaca dodatkową składkę miesięczną zależną od powierzchni gospodarstwa. Zasadniczą przesłanką podlegania temu ubezpieczeniu jest posiadanie gospodarstwa rolnego, nawet bardzo małego, nie zaś realna działalność rolnicza jako podstawowe źródło utrzymania rolnika i jego rodziny oraz jako podstawa finansowania tego ubezpieczenia. Podleganie ubezpieczeniu nie jest także uwarunkowane zamieszkiwaniem rolnika na terenie prowadzonego gospodarstwa ani zakresem prowadzonych we własnym gospodarstwie prac (zob. wyrok SN z 16 grudnia 1998 r., sygn. akt II UKN 389/98, OSNP nr 4/2000, poz. 156). Tak określony dostęp do ubezpieczenia rolników należy uznać za szeroki i otwarty.
Wyrok TK z dnia 5 października 2010 r., K 16/08
Standard: 2394 (pełna treść orzeczenia)