Pojęcie „odpowiedni dodatkowy termin” w rozumieniu art. 491 § 1 k.c.
Odstąpienie od umowy w razie zwłoki w wykonaniu zobowiązania (art. 491 k.c.)
Z art. 491 KC wynika, iż do skutecznego zastosowania instytucji ustawowego prawa odstąpienia konieczne jest spełnienie następujących warunków:
1) zwłoka jednej ze stron;
2) wyznaczenie przez drugą stronę dodatkowego terminu z zagrożeniem odstąpienia od umowy; 3) „odpowiedni” charakter dodatkowego terminu;
4) złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
W piśmiennictwie wskazuje się, iż „odpowiedni” znaczy zależny od okoliczności stosunku zobowiązaniowego. „Odpowiedniość” terminu ocenia sąd, kierując się takimi okolicznościami, jak dobra wiara, zwyczaje uczciwego obrotu, rodzaj i treść świadczenia, stopień przygotowania, czy dłużnik był zobligowany spełnić wcześniej świadczenie. Termin powinien umożliwiać realizację zaległego świadczenia. Jednakże, gdy termin wyznaczony przez stronę będącą wierzycielem jest zbyt krótki, to dłużnik może spełnić świadczenie po jego terminie, byleby uczynił to w odpowiednim terminie.
Wyrok SN z dnia 10 maja 2007 r., III SK 18/06
Standard: 18371
Dodatkowy termin wyznaczony przez jedną ze stron umowy wzajemnej powinien umożliwić drugiej stronie realizację świadczenia, w spełnieniu którego pozostaje w zwłoce. Termin ten jako dodatkowy powinien pozwolić drugiej stronie - dłużnikowi - wywiązać się z zobowiązania przez jego wykonanie po ustalonym umownie terminie. Aby uchronić dłużnika przed wyznaczeniem mu terminów nierealnych, w których nawet przy dołożeniu należytej, usilnej staranności nie mógłby wywiązać się ze swego obowiązku, ustawodawca stanowi, że termin ten powinien być odpowiedni. Rzecz jasna, że chodzi tu o termin realny, odpowiedni w sensie obiektywnym. Przy jego ustaleniu należy się kierować zasadami dobrej wiary i uczciwego obrotu i uwzględniać interesy obu stron. Należy uwzględniać przede wszystkim rodzaj i treść obowiązku dłużnika oraz stopień przygotowania do jego realizacji. Winien to być taki termin, który obiektywnie daje możliwość realizacji zobowiązania, będzie dostosowany do konkretnych okoliczności danego stosunku obligacyjnego. Termin ten nie może być zbyt krótki. W takim bowiem przypadku, gdy nie jest on dostosowany do zobowiązania, nie jest odpowiedni, nie wywołuje żadnych skutków z nim związanych, a co za tym idzie - na jego bezskutecznym upływie wierzyciel nie może bazować, składając oświadczenie o odstąpieniu od umowy.
Wyrok SA w Katowicach z dnia 5 stycznia 2000 r., I ACa 817/99
Standard: 18372