Różnicowanie emerytur nauczycieli ze względu na publiczny charakter placówki

Samo kryterium publicznego statusu danej placówki należącej do systemu oświaty nie powinno mieć istotnego znaczenia dla kwestii nabywania uprawnień emerytalnych nauczycieli zatrudnionych w tych placówkach. Nie można zanegować faktu, że charakter pracy i obciążenie pracą w różnych typach instytucji oświatowych nie jest takie samo i mogą występować tu znaczne różnice. Jeśli chodzi o wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, to sama Karta Nauczyciela (art. 42 ust. 3) różnicuje nauczycieli zatrudnionych w różnych typach placówek publicznych. Nie da się jednak wykazać, że obciążenia te są a priori większe w placówkach publicznych niż placówkach niepublicznych. Wymiar czasu pracy osób zatrudnionych na stanowiskach nauczycielskich w różnych placówkach nie jest określony tylko przy zastosowaniu kryterium wymiaru zająć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Istotne jest to, że maksymalny wymiar czasu pracy nauczyciela, podlegającego "w pełni" przepisom Karty Nauczyciela wynosi 40 godzin tygodniowo (art. 42 ust. 1 Karty), co odpowiada ogólnej zasadzie prawa pracy wyrażonej w art. 129 § 1 kodeksu pracy. Brak również innych generalnych uregulowań, świadczących o większych "obciążeniach dla zdrowia" po stronie nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych. Trybunał Konstytucyjny uwzględnił także, że status nauczycieli zatrudnionych w placówkach publicznych i niepublicznych, zbliża to, iż nauczyciele zatrudnieni w placówkach niepublicznych także podlegają pewnym wymogom kwalifikacyjnym (art. 9 Karty Nauczyciela), regulacji dotyczącej awansu zawodowego (art. 9a i nast. Karty Nauczyciela) oraz odpowiedzialności dyscyplinarnej (art. 75 i nast. Karty Nauczyciela). Zauważyć tu należy, że również nauczycieli zatrudnionych w placówkach niepublicznych dotyczy art. 6 Karty Nauczyciela, związany z obowiązkiem szczególnej staranności przy wykonywaniu tego zawodu i nadający tym obowiązkom wymiar publicznoprawny, co wyraża się w powinności kształcenia i wychowywania młodzieży w duchu poszanowania pewnych uniwersalnych wartości, niezależnie od własnych poglądów. Również, jeśli chodzi o społeczną rolę placówek oświatowych, to kryterium podmiotu prowadzącego daną placówkę nie uzasadnia zróżnicowania nauczycieli w dziedzinie emerytalnej.

Wyrok TK z dnia 8 września 2005 r., P 17/04, OTK-A 2005/8/90, Dz.U.2005/181/1526

Standard: 2349 (pełna treść orzeczenia)