Prawo do łączenia rodziny małoletniego, który w toku procedury azylowej osiągnął pełnoletność

Małoletni pozbawiony opieki, który w toku procedury azylowej osiągnął pełnoletność, zachowuje prawo do łączenia rodziny. Taki wniosek o łączenie rodziny powinien jednakże zostać złożony w rozsądnym terminie, co do zasady trzy miesiące od dnia, w którym dany małoletni uzyskał status uchodźcy.

W dyrektywie Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. (Dz.U. 2003, L 251, s. 12) przewidziano dla uchodźców korzystniejsze przesłanki wykonania prawa do łączenia rodziny, gdy ich sytuacja wymaga szczególnej uwagi ze względów, które zmusiły ich do opuszczenia ich państwa i stoją na przeszkodzie prowadzeniu tam normalnego życia rodzinnego. W szczególności małoletni uchodźcy pozbawieni opieki mają prawo do takiego łączenia rodziny, które nie podlega zakresowi uznania państw członkowskich. Ponadto nawet jeśli w dyrektywie nie określono wyraźnie, do jakiego momentu uchodźca powinien być małoletni, aby móc skorzystać ze szczególnego prawa do łączenia rodziny [Artykuł 10 ust. 3 lit. a) dyrektywy] , Trybunał stwierdził, że określenie tego momentu nie może być pozostawione ocenie każdego państwa członkowskiego.

Uzależnienie prawa do łączenia rodziny od momentu, w którym właściwy organ krajowy przyjmie formalną decyzję przyznającą status uchodźcy danej osobie i, w konsekwencji, od szybkości rozpatrywania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej przez ten organ, podważałoby skuteczność (effet utile) prawa do łączenia rodziny. Byłoby to niezgodne nie tylko z celem dyrektywy, jakim jest wspieranie łączenia rodziny i przyznanie w tym względzie szczególnej ochrony uchodźcom (w szczególności małoletnim pozbawionym opieki), lecz także z zasadami równego traktowania i pewności prawa. Taki sposób wykładni skutkowałby bowiem tym, że dwaj małoletni uchodźcy bez opieki w tym samym wieku, którzy wnieśli w tym samym momencie wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, mogliby być traktowani odmiennie w odniesieniu do okresu rozpatrywania ich wniosków. Ponadto taki sposób wykładni skutkowałby brakiem możliwości przewidzenia przez małoletniego pozbawionego opieki, który złożył wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, czy będzie on mógł skorzystać z prawa do łączenia rodziny przysługującego mu w odniesieniu do rodziców – co mogłoby szkodzić pewności prawa.

Przeciwnie, przyjęcie daty złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej umożliwia zapewnienie identycznego i przewidywalnego traktowania wszystkich wnioskodawców znajdujących się w takiej samej sytuacji pod względem chronologicznym, gwarantując, iż powodzenie wniosku o łączenie rodziny będzie zasadniczo zależeć od okoliczności związanych z wnioskodawcą, a nie z administracją (takich jak okres rozpatrywania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej lub wniosku o łączenie rodziny). W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o łączenie rodziny w rozsądnym terminie, a mianowicie co do zasady w terminie trzech miesięcy od dnia, w którym dany małoletni uzyskał status uchodźcy.

Wyrok TSUE z dnia 12 kwietnia 2018 r., C-550/16 A i S / Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, cvria, KP nr 40/18

Standard: 18066 (pełna treść orzeczenia)