Ochrona pracownic w ciąży i karmiących piersią wykonujących pracę zmianową obejmującą częściowo porę nocną

Pracownice w ciąży, pracownice, które niedawno rodziły i pracownice karmiące piersią, które wykonują pracę zmianową obejmującą częściowo porę nocną, wykonują pracę nocną i korzystają ze szczególnej ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą wiązać się z tą pracą.

Dyrektywa Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią (Dz.U. 1992, L 348, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 5, t. 2, s. 110) stanowi w szczególności, że te pracownice nie są zobowiązane do wykonywania pracy nocnej w czasie ciąży i przez okres następujący po urodzeniu dziecka, pod warunkiem przedłożenia zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że jest to niezbędne dla ich zdrowia i bezpieczeństwa.

Dyrektywa 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) (Dz.U. 2006, L 204, s. 23) przewiduje z kolei odwrócenie ciężaru dowodu. Tym samym, jeżeli osoba, która uzna się za poszkodowaną z powodu niezastosowania do niej zasady równego traktowania, uprawdopodobni przed sądem lub innym właściwym organem okoliczności pozwalające domniemywać istnienie bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji – do pozwanego należeć będzie udowodnienie, że nie nastąpiło naruszenie zasady równego traktowania.

Dyrektywa 92/85 znajduje zastosowanie do sytuacji, w której zainteresowana pracownica wykonuje pracę zmianową, w ramach której wyłącznie część swoich obowiązków wykonuje w porze nocnej. Dyrektywa nie zawiera żadnego uściślenia co do dokładnego zakresu pojęcia „pracy nocnej”.

Z przepisów ogólnych Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. 2003, L 299, s. 9) wynika, iż pracownicę, która wykonuje pracę zmianową, w ramach której wyłącznie część swoich obowiązków wykonuje w porze nocnej, należy uznać za wykonującą pracę podczas „pory nocnej”, a tym samym należy przyjąć, że jest „pracownikiem wykonującym pracę w porze nocnej”.

Szczegółowych norm dyrektywy 92/85 nie należy interpretować ani w sposób mniej korzystny od przepisów ogólnych dyrektywy 2003/88, ani w sposób sprzeczny z celem dyrektywy 92/85, jakim jest wzmocnienie ochrony zapewnianej pracownicom w ciąży, pracownicom, które niedawno rodziły, i pracownicom karmiącym piersią.

Aby skorzystać z tej ochrony w ramach pracy nocnej, zainteresowana pracownica musi przedłożyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające taką konieczność z punktu widzenia jej bezpieczeństwa lub zdrowia.

Wyrok TSUE z dnia 19 września 2018 r., C-41/17 Isabel González Castro/ Mutua Umivale, Prosegur España SL et Instituto Nacional de la Seguridad Social (INSS), curia, KP nr 134/18

Standard: 18031 (pełna treść orzeczenia)