Postanowienie sędziego komisarza o niedopuszczalności wpisu hipoteki a związanie sądu wieczystoksięgowego (art. 81 Pr.Up.)

Dokonanie wpisu przez sąd wieczystoksięgowy bez naruszenia prawa obowiązującego ten sąd przy dokonywaniu wpisu nie daje podstawy sądowi drugiej instancji rozpoznającemu apelację od wpisu do jego zmiany lub uchylenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., V CSK 214/06, niepubl.). Sąd drugiej instancji rozpoznający apelację od wpisu nie został bowiem wyposażony w uprawnienie do kwestionowania prawidłowości wpisu, jeżeli uczyniony on został bez naruszenia prawa mającego zastosowanie przy dokonywaniu tej czynności. Sąd drugiej instancji jest tak samo jak sąd pierwszej instancji związany granicami kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym, zakreślonymi przepisem art. 626[8] § 3 k.p.c. i innymi przepisami, w tym art. 82 zd. drugie p.u.n.

Wykreślenie hipoteki dokonane bez naruszenia prawa mającego zastosowanie przy tej czynności, jeżeli wykreślenie to okaże się być niezgodne z prawem materialnym, które nie mogło być uwzględnione przy wykreśleniu, może być usunięte w trybie przewidzianego w art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r., Nr 124, poz. 1361 ze zm.) powództwa o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (zob. np. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2006 r., III CZP 106/05, OSNC 2006, Nr 10, poz. 160). Dotyczy to także wykreślenia hipoteki na podstawie postanowienia sędziego-komisarza stwierdzającego niedopuszczalność wpisu ze względu na naruszenie art. 81 p.u.n. Postanowienie to jest orzeczeniem jednego z organów wykonujących czynności postępowania upadłościowego, nie jest zaś orzeczeniem sądu, które stosownie do art. 365 § 1 k.p.c. jest wiążące w innym postępowaniu sądowym. W postępowaniu w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym sąd nie jest zatem związany postanowieniem sędziego-komisarza stwierdzającym niedopuszczalność wpisu hipoteki i może samodzielnie ocenić, czy wpis dokonany został z naruszeniem art. 81 p.u.n.

Postanowienie SN z dnia 8 grudnia 2006 r., V CSK 322/06

Standard: 18008 (pełna treść orzeczenia)