Dalsze zarobkowanie przez świadczeniobiorcę a prawo do świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego

Do istoty prawa do emerytury należy zapewnienie środków utrzymania w razie zaprzestania pracy w związku z osiągnięciem określonego wieku. Podstawowym celem konstytucyjnym prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego jest zagwarantowanie godnego poziomu życia w warunkach obniżonej zdolności do zarobkowania, wynikającej z podeszłego wieku. Emerytura jest w założeniu świadczeniem, które zastępuje, a nie uzupełnia wynagrodzenie ze stosunku pracy (por. wyrok z 7 lutego 2006 r., sygn. SK 45/04, OTK ZU nr 2/A/2006, poz. 15, pkt 3).

Wyrok TK z dnia 24 lutego 2010 r., K 6/09, OTK-A 2010/2/15, Dz.U.2010/36/204

Standard: 2335 (pełna treść orzeczenia)

Granice swobody ustawodawcy wyznacza zakaz naruszania istoty prawa do zabezpieczenia społecznego. Istotę prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego Trybunał zdefiniował jako obowiązek zagwarantowania minimum poziomu świadczeń osobom, które osiągnęły wiek emerytalny i zaprzestały w związku z tym aktywności zawodowej (por. wyrok z 7 lutego 2006 r., sygn. SK 45/04, OTK ZU nr 2/A/2006, poz. 15). W wyroku tym Trybunał przesądził również, że do istoty tej nie należą świadczenia emerytalne dla tych osób, które w związku z indywidualnymi predyspozycjami i możliwościami postanowiły nie przerywać działalności zawodowej i dysponują odpowiednimi źródłami z tego tytułu. Innymi słowy Konstytucja nie nakłada na prawodawcę obowiązku zapewnienia jednostce świadczeń emerytalnych wypłacanych pomimo kontynuowania przez nią aktywności zawodowej (por. wyrok o sygn. SK 45/04).

Wyrok TK z dnia 27 stycznia 2010 r., SK 41/07, OTK-A 2010/1/5, Dz.U.2010/21/110

Standard: 2334 (pełna treść orzeczenia)

Uprawnienia emerytalne mają charakter prawa nabytego po przepracowaniu określonego ustawowo okresu aktywności zawodowej i nie mogą być arbitralnie zmienione z mocą wsteczną. Niedopuszczalne było ograniczanie z mocą wsteczną tych uprawnień w związku z podjęciem przez emeryta czy też rencistę dodatkowego zatrudnienia - niezależnie od tego, czy praca ta jest wykonywana na podstawie wpisu do ewidencji gospodarczej, czy też na podstawie umowy o pracę.

Wyrok TK z dnia 5 listopada 2002 r., P 7/01, OTK-A 2002/6/80, Dz.U.2002/191/1604

Standard: 2337 (pełna treść orzeczenia)