Status konsumenta użytkownika prywatnego konta na Facebooku w sporach z Facebookiem (jurysdykcja)

Użytkownik prywatnego konta na Facebooku nie traci przymiotu „konsumenta”, jeżeli publikuje książki, wygłasza wykłady, prowadzi strony internetowe, organizuje zbiórki datków i staje się cesjonariuszem roszczeń licznych konsumentów dla celów dochodzenia ich w postępowaniu sądowym.

Podstawa jurysdykcji zastrzeżona dla konsumentów nie może być natomiast powoływana dla potrzeb powództwa wytoczonego przez konsumenta pragnącego dochodzić przed sądem właściwym dla jego miejsca zamieszkania nie tylko przysługujących mu praw, lecz również praw scedowanych na niego przez innych konsumentów zamieszkujących w tym samym państwie członkowskim, innym państwie członkowskim lub państwie trzecim.

Przepisy jurysdykcyjne zastrzeżone dla konsumentów znajdują co do zasady zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy celem umowy zawartej między stronami jest inne niż gospodarcze lub zawodowe użycie danego towaru bądź usług. Jeżeli chodzi o usługi cyfrowego serwisu społecznościowego aspirującego do bycia wykorzystywanym w dłuższej perspektywie czasu należy uwzględnić następującą w późniejszym okresie ewolucję sposobu korzystania z oferowanych przez ów serwis usług.

Powód korzystający z owych usług mógłby powoływać się na przymiot konsumenta, jedynie jeśli co do zasady niezwiązany z działalnością gospodarczą lub zawodową sposób korzystania z tychże usług, dla celów którego pierwotnie zawarł on odnośną umowę, nie nabrał z czasem charakteru co do zasady gospodarczego lub zawodowego.

Natomiast, wobec tego, że pojęcie „konsumenta” jest definiowane jako przeciwieństwo pojęcia „podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą” oraz niezależnie od konkretnego zasobu wiedzy, jakim może dysponować dana osoba, czy też od posiadanych przez nią w rzeczywistości informacji, to ani wiedza, którą owa osoba może nabyć w dziedzinie, w której ramy wpisuje się dana usługa, ani zaangażowanie tej osoby w reprezentowanie praw i interesów użytkowników owych usług nie odbierają jej przymiotu „konsumenta”.

Wykładnia pojęcia „konsumenta”, która wykluczałaby podejmowanie opisanej działalności, sprowadzałaby się bowiem do uniemożliwienia skutecznej ochrony praw przysługujących konsumentowi w stosunku do drugiej strony umowy mającej status przedsiębiorcy, łącznie z prawami związanymi z ochroną ich danych osobowych. W odniesieniu do scedowanych praw Trybunał przypomniał, że podstawa jurysdykcji zastrzeżona dla konsumentów została utworzona w celu ochrony konsumentów będących stroną umowy. W związku z tym konsument korzysta z ochrony tylko wtedy, gdy osobiście jest powodem lub pozwanym w ramach postępowania. W konsekwencji powód, który sam nie jest stroną umowy konsumenckiej mającej stanowić przedmiot postępowania, nie może korzystać z podstawy jurysdykcji zastrzeżonej dla konsumentów. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do konsumenta będącego cesjonariuszem roszczeń innych konsumentów.

Wyrok TSUE z dnia 25 stycznia 2018 r., C-498/16

Standard: 17877 (pełna treść orzeczenia)