Zakres i czas działania obrońcy z urzędu (art. 84 k.p.k.)

Po wydaniu przez sąd drugiej instancji wyroku prawomocnie kończącego postępowanie obrońca z urzędu (odmiennie niż obrońca z wyboru) nie ma obowiązku podejmowania czynności procesowych (art. 84 § 2 zd. 1 k.p.k.). Nie ma więc także obowiązku złożenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem, co jest w istocie równoznaczne ze stwierdzeniem, że po ogłoszeniu wyroku sądu odwoławczego oskarżony nie będzie już miał obrońcy, jako że z tą chwilą obowiązek działania na jego rzecz dotychczasowego obrońcy z urzędu ustał.

Powoduje to konieczność doręczenia odpisu wyroku sądu odwoławczego oskarżonemu pozbawionemu wolności, gdy nie brał udziału w postępowaniu przed sądem odwoławczym, a w którym miał obrońcę z urzędu (por. postanowienie SN z 26 czerwca 2007 r., II KZ 14/07).

Postanowienie SN z dnia 22 czerwca 2016 r., III KZ 39/16

Standard: 41666 (pełna treść orzeczenia)

Uprawnienie obrońcy do działania w całym postępowaniu, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia, zezwala na takie działanie wtedy, gdy ustanowienie obrońcy lub wyznaczenie obrońcy z urzędu nie zawiera ograniczeń (art. 84 § 1 k.p.k.).

Zakreślony przez stronę w pełnomocnictwie zakres działania adwokata albo radcy prawnego do sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania karnego nie uprawnia tego adwokata lub radcy prawnego do podjęcia innych czynności związanych z tym wnioskiem, w tym do wniesienia zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o wznowienie.

O ile chodzi o ustanowienie obrońcy z wyboru, to decydujący dla jego umocowania do działania jest zakres udzielonego mu upoważnienia. W praktyce najczęściej można spotkać pełnomocnictwo do reprezentowania oskarżonego w konkretnej sprawie karnej w postępowaniu przed sądami obu (lub jednej) instancji (także w postępowaniu przygotowawczym), jak również przed sądami (jednej lub obu instancji) w określonym postępowaniu po uprawomocnieniu się orzeczenia; warto jednak zauważyć, że nie należą w praktyce sądowej do rzadkości wypadki udzielania pełnomocnictwa upoważniającego do wykonania konkretnej czynności procesowej.

Trzeba podkreślić, że skazany może ustanowić obrońcę już po uprawomocnieniu się orzeczenia, w tym udzielić mu pełnomocnictwa do działania na jego rzecz w postępowaniu o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania w konkretnej sprawie karnej. Tak zakreślony zakres upoważnienia bez wątpienia uprawnia obrońcę do podejmowania wszelkich czynności związanych z tym postępowaniem, a więc do sporządzenia wniosku o wznowienie, podpisania tego wniosku i jego wniesienia, składania w imieniu skazanego innych wniosków (np. dowodowych) i pism, ewentualnego reprezentowania go w posiedzeniach sądu, czy też do wnoszenia środków odwoławczych od podlegających zaskarżeniu rozstrzygnięć sądu.

Postanowienie SN z dnia 25 września 2014 r., III KZ 50/14

Standard: 41879 (pełna treść orzeczenia)