Nienależyte pełnienie obowiązków przez Syndyka, zasady odwołania syndyka (art. 170 p.u.)

Nienależyte pełnienie obowiązków przez syndyka może stanowić podstawę jego odwołania (a nie wyłączenia na podstawie art. 49 k.p.c. w związku z art. 229 Prawa upadłościowego), jeśli syndyk nie wykonuje swoich obowiązków wynikających z ustawy, z polecenia sędziego - komisarza albo gdy dokonuje czynności sprzeczne z prawem albo z uchwałami rady wierzycieli lub poleceniami sędziego - komisarza (art. 170 prawa upadłościowego.).

Z uwagi na cel postępowania upadłościowego oraz rolę, jaką pełni w nim syndyk należy przyjąć, iż wymienione wyżej podstawy do odwołania syndyka istnieją również wtedy, gdy osoba ta działała nieefektywne, przez np. niczym nieuzasadnione zwiększenie kosztów postępowania czy też podejmowanie czynności, które są wprawdzie prawnie dozwolone, ale które uniemożliwiają optymalne wykorzystanie majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli. Takie działanie uniemożliwia osiągnięcie celu postępowania upadłościowego, jakim jest zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu, w możliwie jak najszybszym czasie (por. Andrzej Jakubecki, Filip Zedler (red.), Prawo upadłościowe i naprawcze, Zakamycze 2003, Komentarz do art. 170).

Postanowienie SO w Bydgoszczy z dnia 1 października 2018 r., VIII Gz 175/18

Standard: 19522 (pełna treść orzeczenia)

Na podstawie art. 18a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 776 z późn. zm.) w zw. z art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowego (Dz. U. z 2015. poz. 233 z późn. zm.) wymaga w pierwszej kolejności ustalenia zakresu znaczeniowego pojęcia "rażącego naruszenia obowiązków syndyka", o którym mowa w pierwszym z powołanych przepisów w kontekście skutków orzeczenia uwzględniającego tego rodzaju wniosek.

Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 3 ustawy Minister Sprawiedliwości cofa licencję doradcy restrukturyzacyjnego w przypadku prawomocnego ustalenia przez sąd rażącego naruszenia obowiązków syndyka, nadzorcy lub zarządcy. Choć wymienione przepisy nie precyzują, co należy rozumieć pod pojęciem "rażącego" naruszenia obowiązków, wskazówek interpretacyjnych w tym zakresie dostarcza analiza pozostałych przepisów regulujących zasady odpowiedzialności syndyka za nienależyte wykonywanie obowiązków, a mianowicie ujętych w art. 18 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz art. 170 p.u. Rozważania Sądu pierwszej instancji odnośnie rażącego charakteru przewinienia uzupełnić należy zatem o wnioski wypływające wprost z brzmienia ww. przepisów.

Pierwszy z powołanych przepisów w pierwotnym brzmieniu stanowił, że Minister Sprawiedliwości cofa licencję syndyka, w przypadku gdy osoba posiadająca licencję syndyka:

• przestała spełniać którykolwiek z wymogów określonych w art. 3 ust. 1 pkt 1, 3, 9;
• dwukrotnie została odwołana prawomocnym postanowieniem z powodu nienależytego pełnienia obowiązków;dopuściła się rażącego naruszenia obowiązków syndyka, nadzorcy sądowego lub zarządcy, a zostało to ujawnione po zakończeniu pełnienia przez nią funkcji w danym postępowaniu;
• wystąpiła z takim wnioskiem;została skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

W wyniku zmian wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2016 r. ustawą z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r. poz. 978) sformułowanie "licencja syndyka" zastąpiono sformułowaniem "licencja doradcy restrukturyzacyjnego", uchylono punkt 3 art. 18, wprowadzono art. 18a przewidujący stwierdzenie rażącego naruszenia obowiązków syndyka w drodze postępowania przed sądem upadłościowym (ust. 1 i 2) oraz cofnięcie licencji doradcy restrukturyzacyjnego przez Ministra Sprawiedliwości w przypadku prawomocnego ustalenia przez sąd rażącego naruszenia obowiązków syndyka, nadzorcy lub zarządcy Zarówno w aktualnym, jak i pierwotnym brzmienia art. 18 powołanej ustawy (przy uwzględnieniu regulacji przewidzianej w art. 18a) ustawodawca przewidział zatem alternatywne przesłanki cofnięcia licencji doradcy restrukturyzacyjnego (a wcześniej licencji syndyka), tj. stwierdzenie rażącego naruszenia obowiązków syndyka oraz dwukrotne odwołanie prawomocnym postanowieniem z powodu nienależytego pełnienia obowiązków. Podkreślenia wymaga, że obydwie przesłanki zostały potraktowane w sposób równorzędny w tym znaczeniu, iż zaistnienie każdej nich z nich stanowi podstawę do cofnięcia licencji. Oznacza to, iż za równorzędny uznano ciężar gatunkowy uchybień syndyka objętych dwoma z powołanych przesłanek.

Jednocześnie przypomnieć trzeba, że zgodnie z art. 170 ust. 1 p.u. w przypadku rażącego uchybienia lub braku poprawy w wykonywaniu swoich obowiązków mimo nałożonej grzywny lub w przypadku niewykonania obowiązków, o których mowa w art. 156 ust. 4 lub art. 157a ust. 4, mimo wezwania do ich spełnienia w terminie tygodnia sąd odwołuje syndyka.

Postanowienie SO w Szczecinie z dnia 3 września 2018 r., VIII Gz 199/18

Standard: 18018 (pełna treść orzeczenia)