Zasady zaspokajania wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo (art. 345 ust. 1 Pr.Up)

Zgodnie z art. 345 ust. 1 p.u.n jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteką morską, a także wygasające według przepisów ustawy prawa oraz skutki ujawnienia praw i roszczeń osobistych ciążące na nieruchomości, użytkowaniu wieczystym, spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu lub statku morskim wpisanym do rejestru okrętowego, podlegają zaspokojeniu z sumy uzyskanej z likwidacji obciążonego przedmiotu, pomniejszonej o koszty likwidacji tego przedmiotu oraz inne koszty postępowania upadłościowego w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części sumy uzyskanej z likwidacji, nie więcej jednak niż o taką część kosztów postępowania upadłościowego, która wynika ze stosunku wartości obciążonego przedmiotu do wartości całej masy upadłości.

Powyższy przepis określa przede wszystkim sposób podziału sumy uzyskanej ze zbycia przedmiotu zabezpieczonego. Wprowadza on dwustopniowe ograniczenie wysokości kosztów postępowania upadłościowego, w których pokryciu uczestniczą wierzyciele posiadający wierzytelności zabezpieczone rzeczowo. Pierwszym ograniczeniem jest ograniczenie kwoty, która może być odjęta na pokrycie kosztów postępowania do 10% sumy uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia.

Drugim ograniczeniem jest proporcja udziału wartości przedmiotu zabezpieczenia do wartości całej masy upadłości. Norm prawnych zawartych w tym przepisie nie sposób odnosić do regulacji zawartej w art. 13 ust. 2 p.u.n. w ten sposób, że koszty postępowania należy pomniejszyć o kwoty wskazane w art. 345 ust. 1 p.u.in. i dopiero wówczas badać, czy pozostałe składniki majątku wystarczą na pokrycie kosztów postępowania. Powyższe prowadziłoby bowiem do wypaczenia sensu tej regulacji, zwłaszcza w kontekście wyrażonego w art. 2 ust. 1 p.u.n. celu postępowania upadłościowego. W niniejszej sprawie prowadziłby to do sytuacji, w której to wierzyciele zaspokojeni rzeczowo " ponosiliby" ciężar postępowania upadłościowego z uwagi na proporcję wartości pozostałych nieobciążonych składników majątku, do wartości składników obciążonych. Norma prawna zawarta w art. 345 ust. 1 p.u.n. jest niejako " wtórną" do art. 13 ust. 2 p.u.n. określa bowiem sposób pokrywania kosztów postępowania po ogłoszeniu upadłości, a więc wówczas, gdy nie zaistniały negatywne przesłanki do jej ogłoszenia.

Postanowienie SO w Szczecinie z dnia 22 grudnia 2016 r., VIII Gz 257/16

Standard: 17530 (pełna treść orzeczenia)