Przekształcenie mienia przedsiębiorcy w masę upadłości (art. 61Pr.Up)

Zgodnie z art. 61 ustawy datę powstania masy upadłości określa dzień ogłoszenia upadłości. Zatem masa upadłości powstaje od początku dnia, w którym ogłoszono upadłość, tj. od godz. 000. Od tej godziny bowiem rozpoczyna się dzień, w którym upadłość ogłoszono (por. wyr. SN z dnia 18 czerwca 2004 r., II CK 364/03, Mon.Praw. 2004, nr 14, s. 631). Z kolei ta okoliczność przesądza o tym, że mienie przedsiębiorcy służące do tej chwili do realizacji celów prowadzonej działalności gospodarczej przekształca się w masę upadłości, która służy syndykowi do zaspokojenia podstawowego celu upadłości likwidacyjnej tj. zaspokojenia wierzycieli. Powyższy cel sprzeczny jest z definicją działalności gospodarczej określonej w art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.), dla której celem jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Ponadto z treści przepisów art. 173 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji. Czynności tych dokonuje w miejsce dotychczasowego właściciela, a także kierownictwa zakładu pracy wobec pracownika. Upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także wydać wszystkie dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję.

Stosownie do powyższego, uznać należy, że od chwili ogłoszenia upadłości wnioskodawcy nie wykonywał on żadnej działalności gospodarczej, w szczególności nie miał prawnej możliwości dokonywania czynności związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, chociaż nadal formalnie występował jako przedsiębiorca w rejestrze działalności gospodarczej. Podkreślenia także wymaga, że w całym okresie postępowania upadłościowego, od ogłoszenia upadłości (29 czerwca 2007 r.) do zakończenia postępowania upadłościowego (20 sierpnia 2009 r.), cel upadłości pozostaje w sprzeczności z definicją działalności gospodarczej, a tym samym nie można uznać, że ubezpieczony prowadził działalność gospodarczą, nawet, gdy postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2009 r. oddano zarząd majątkiem w ręce upadłego, powołując dotychczasowego zarządcę na nadzorcę sądowego. Zwrócić także można uwagę, iż wskazana odmienność celów, pozwoliła oddać zarząd majątkiem w ręce upadłego pomimo orzeczonego dnia 30 grudnia 2008 r. i prawomocnego od dnia 21 stycznia 2009 r. zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek.

Reasumując, utrata prawa zarządu uniemożliwia upadłemu prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, w konsekwencji nie spełnia on już przesłanek wystarczających do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, stąd też w niniejszej sprawie na skutek braku takiej aktywności ubezpieczonego w myśl przepisów art. 13 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczony nie spełniał przesłanki w postaci faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej od momentu ogłoszenie jego upadłości, której spełnienie było koniecznym warunkiem do objęcia takiego przedsiębiorcy obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 18 października 2012 r., III AUa 674/12

Standard: 17526 (pełna treść orzeczenia)