Zatarcie skazania a kara łączna

Sąd nie dostrzegł, że wyroki Sądu Rejonowego w sprawach o sygn. V K 388/02 i II K 368/06 nie mogły być brane pod uwagę przy orzekaniu w przedmiocie wyroku łącznego albowiem w momencie wydawania tego ostatniego wyroku skazania w tych sprawach uległy już zatarciu z mocy prawa.

Wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w dniu 25 marca 2003 r. w sprawie o sygn. V K 388/02 uprawomocnił się w dniu 27 maja 2003 r. i wówczas też rozpoczął bieg ustalony tym wyrokiem 2-letni okres próby. Wykonanie wymierzonej P. K. kary pozbawienia wolności nie zostało zarządzone ani w okresie próby ani w ciągu kolejnych 6 miesięcy. Z uwagi na to, że w tym ostatnim wyroku orzeczono wobec skazanego również środki karne w postaci świadczenia pieniężnego oraz zakazu prowadzenia pojazdów, a wykonanie tych środków nastąpiło - skazanie w przedmiotowej sprawie uległo zatarciu stosownie do dyspozycji art. 76 § 2 k.k.

Zatarcie skazania prowadzi do swoistej fikcji prawnej, w wyniku której skazanie uważa się za niebyłe, co z kolei implikuje brak warunków określonych w art. 85 k.k. W konsekwencji, orzeczenie obejmujące skazanie, które uległo zatarciu, nie może być wzięte pod uwagę przy łączeniu kar w wyroku łącznym (por. wyroki SN: z dnia 18 czerwca 2009 r. IV KK 164/09, z dnia 9 grudnia 2009 r. V KK 303/09, z dnia 17 listopada 2011 r. V KK 206/11, postanowienie SN z dnia 29 lipca 2008 r. IV KK 245/08, oraz wyrok SN z dnia 16 lipca 2013 r. III KK 197/13).

Uchybienie, polegające na objęciu wyrokiem łącznym zatartych skazań, jest rażące i miało istotny wpływ na treść orzeczenia, ponieważ w jego następstwie doszło do wydania wyroku łącznego wbrew ustawowym przesłankom łączenia kar, a w konsekwencji również do wymierzenia P. K. bezwzględnych kar łącznych pozbawienia wolności w wymiarze surowszym, niż wynikający z prawidłowego wykonania kar jednostkowych. Uwzględnienie tego zarzutu powodowało konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku łącznego Sądu Rejonowego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. II K 10/10.

Wyrok SN z dnia 20 maja 2014 r., II KK 365/13

Standard: 20378 (pełna treść orzeczenia)

Skutkiem zatarcia skazania jest fakt, że za niebyłe uważa się nie tylko skazanie, lecz również samo popełnienie przestępstwa. Oznacza to wprowadzenie fikcji prawnej, że do popełnienia przestępstwa w ogóle nie doszło. W aspekcie pozytywnym od chwili zatarcia skazania prawdziwe – z punktu widzenia porządku prawnego – jest zatem stwierdzenie, że danego przestępstwa nie popełniono.

Powyższe implikuje oczywistą konstatację, że nie można objąć karą łączną, także w ramach wyroku łącznego, czegoś czego nie było (przestępstwa) i w tym czasie, a więc wydawania wyroku łącznego, nie ma, tj. skazania za to przestępstwo (zob.: wyroki SN z dnia 18 czerwca 2009 r., IV KK 164/09 oraz z dnia 9 grudnia 2009 r., V KK 303/09).

Wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013 r., IV KK 168/13

Standard: 17310 (pełna treść orzeczenia)