Zakłócenie prowadzenia pasieki na skutek wzmożonego ruchu na drodze krajowej

W niniejszej sprawie mamy przypadek oddziaływania pośredniego na nieruchomość powodów (immisji pośredniej), który polega na zakłóceniu korzystania przez nich z własnej nieruchomości – prowadzenia na niej pasieki, na skutek wzmożonego ruchu na drodze krajowej, stanowiącej sąsiednią nieruchomość. Takiego właśnie oddziaływania dotyczy art. 144 k.c., zakazujący działań, które zakłócałyby korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

W realiach rozpoznawanej sprawy szczególne znaczenie należy nadać faktowi, że powodowie gospodarstwo pasieczne prowadzili w tym samym miejscu od ponad 20 lat. Przed przebudową oddziaływanie drogi na nieruchomość powodów nie zakłócało im korzystania, w opisany sposób, z własnej nieruchomości, ponieważ pierwotnie droga była na niższym poziomie, zaś obecna jest na podwyższeniu (nasypie), a ponadto na jej granicy znajdował się naturalny parawan z drzew i krzewów.

Po przebudowie zaś, wskutek podwyższenia poziomu drogi, ale także usunięcia naturalnego parawanu, oddziaływanie nieruchomości pozwanego, po której przebiega droga krajowa, na nieruchomość powodów nasiliło się do tego stopnia, że pasieka - po uwzględnieniu spadków produkcji artykułów pszczelarskich - została oceniona przez biegłego jako nieopłacalna (opinia - k. (...)-(...)).

W tym stanie rzeczy istnieją podstawy do tego, aby omawianą immisję zakwalifikować jako przekraczającą „przeciętną miarę” w odniesieniu do nieruchomości, od bardzo wielu lat przeznaczonej na potrzeby produkcji pszczelarskiej. W tym przypadku nie można też pozostawić poza przytoczoną oceną faktu natury ogólnej, a mianowicie szczególnej i bardzo ważnej dla człowieka roli pszczół w środowisku naturalnym, a także zagrożeń dla tego środowiska i człowieka, jakie mogą wiązać się z ich wyginięciem. Przytoczone względy, w ocenie Sądu Apelacyjnego tym bardziej przemawiają za udzieleniem ochrony tym właścicielom nieruchomości, którzy korzystają z nich prowadząc gospodarstwo pszczelarskie.

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 1 marca 2013 r., I ACa 835/12

Standard: 17249 (pełna treść orzeczenia)