Postanowienie z dnia 2015-03-24 sygn. II OSK 554/15

Numer BOS: 959574
Data orzeczenia: 2015-03-24
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie: Małgorzata Masternak - Kubiak (sprawozdawca, przewodniczący)

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Małgorzata Masternak – Kubiak po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. Nr [...] w R. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt II SA/Rz 1384/14 odrzucającego skargę S. Nr [...] w R. na orzeczenie Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w R. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt II SA/Rz 1384/14, odrzucił skargę S. Nr [...] w R. na orzeczenie Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w R. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, że w dniu 19 kwietnia 2013 r. B. T. złożył do Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w R. wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego związanego z jego pobytem w Szpitalu Miejskim im. [...] w R.

Orzeczeniem z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...], Komisja ustaliła, że zdarzenie polegające na zakażeniu rany pooperacyjnej lewej kończyny dolnej wnioskodawcy w Szpitalu jest zdarzeniem medycznym.

Po rozpoznaniu wniosku Szpitala o ponowne rozpatrzenie sprawy orzeczeniem z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...], Komisja podtrzymała powyższe ustalenie.

W dniu 5 maja 2014 r. Szpital wystąpił do Komisji ze skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem powyższego orzeczenia.

Orzeczeniem z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...], Komisja powyższą skargę oddaliła. Natomiast w dniu [...] czerwca 2014 r. Komisja wystawiła zaświadczenie stwierdzające złożenie wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego i proponowanej wysokości odszkodowania.

W dniu 9 lipca 2014 r. Szpital skierował do Komisji wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wywołanego ww. orzeczeniem z dnia [...] czerwca 2014 r. W odpowiedzi przewodniczący Komisji poinformował Szpital, że postępowanie przed Komisją zostało ostatecznie zakończone, oraz że nie znajdują do niego zastosowania przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

W dniu 24 września 2014 r. Szpital wniósł za pośrednictwem Komisji skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie na orzeczenie Komisji z dnia [...] czerwca 2014 r. w przedmiocie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia z dnia [...] lutego 2014 r.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów art. 67d ust. 5 i 6, art. 67o, art. 67j ust. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 159 ze zm.) - dalej zwana: "ustawa o prawach pacjenta". W ocenie strony skarżącej postępowanie prowadzące do wydania orzeczenia o uznaniu zdarzenia medycznego było wadliwe, jako że przyjęto do rozpoznania niekompletny wniosek podlegający w myśl art. 67d ust. 5 ustawy o prawach pacjenta zwrotowi. Za nieprawdziwe uznano stwierdzenie Komisji, że Szpital nie zajął wymaganego stanowiska w przepisanym terminie, ponieważ wniosek doręczono mu nie na adres kierownika podmiotu leczniczego, lecz jednej z jednostek organizacyjnych. Ponadto, wniosku tego nie przekazano ubezpieczycielowi, czym uniemożliwiono mu zajęcie stanowiska w sprawie. W ocenie strony skarżącej, wniesiona skarga znajduje oparcie w dyspozycji art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., jako że Szpital wobec przedmiotowego orzeczenia nie dysponuje żadnym innym środkiem zaskarżenia.

W odpowiedzi na skargę Komisja wniosła o jej odrzucenie uznając, że sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego. Zarzuty skargi oceniono z kolei jako bezzasadne.

W motywach postanowienia odrzucającego skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie powołując się na art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a. oraz przepisy regulujące postępowanie w sprawie ustalenia zdarzenia medycznego toczącego się przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, tj. ustawę z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r., poz. 159) – dalej zwaną: ustawa o prawach pacjenta, Komisja nie jest organem administracji publicznej i nie wykonuje władzy publicznej, a wydane przez nią orzeczenia nie są aktami podjętym w sprawie z zakresu administracji publicznej. Kryterium tego nie spełnia również orzeczenie wydane po rozpatrzeniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia Komisji, o której mowa w art. 67m ust. 1 i 2 ustawy o prawach pacjenta.

Wbrew stanowisku strony skarżącej, zaskarżonemu orzeczeniu nie można, zdaniem Sądu, przypisać cech aktu lub czynności, o jakich mowa w art. 3 § 2 pkt 4 Ppsa. W powołanym przepisie chodzi o takie akty lub czynności, które dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Muszą mieć one charakter władczy i publicznoprawny, być podjęte w sprawie indywidualnej i skierowane do podmiotu administrowanego, a pomiędzy uprawnieniem (obowiązkiem) i przepisem prawa musi zachodzić ścisły i bezpośredni związek. Niewątpliwie powyższych kryteriów nie spełnia zaskarżone orzeczenie wydane po rozpatrzeniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia Komisji o zdarzeniu medycznym. Przede wszystkim nie zostało ono wydane przez podmiot będący organem administracji publicznej albo wykonujący zadania z zakresu administracji publicznej. Nie rozstrzyga też sprawy administracyjnej, w tym nie dotyczy uprawnień lub obowiązków, które wynikałyby z przepisów prawa. Sam Szpital nie występował w roli podmiotu administrowanego. Tym bardziej nie stanowiło ono decyzji administracyjnej czy postanowienia wydanego w postępowaniu administracyjnym. Opisane postępowanie przed Komisją dotyczy bowiem zagadnień natury cywilnoprawnej związanych z pozasądowym dochodzeniem odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę wyrządzoną zdarzeniem medycznym (jak wynika z art. 4 ustawy o prawach pacjenta oraz art. 448 Kodeksu cywilnego – za naruszenie dóbr osobistych pacjenta). Wybór takiej alternatywnej procedury dochodzenia roszczeń odszkodowawczych (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 marca 2014 r. sygn. K 6/13) należy do poszkodowanego, który może także wniosek wycofać (art. 67b ust. 1 i art. 67l ust. 1 ustawy o prawach pacjenta). Owa droga pozasądowa nie oznacza jednak, że wydane orzeczenie może zostać poddane kontroli sądu administracyjnego, ponieważ możliwość taką wyklucza brak szczególnej podstawy prawnej, o jakiej mowa w art. 3 § 3 P.p.s.a. Jak zresztą wynika z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 113, poz. 660), którą wprowadzono do krajowego porządku prawnego przedmiotową procedurę, roszczenia wynikające z błędów medycznych są sprawami cywilnymi i należą do kognicji sądów powszechnych, a ustawa ta zmierza do realizacji idei ułatwienia uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia osobom poszkodowanym na skutek stwierdzonego błędu medycznego w oznaczonych w przypadkach, według zasad określonych w rozdziale 13a. Podkreślić przy tym należy, że nie zmienia to jednak zasad ogólnych, według których postępowanie przed Komisją dotyczy spraw cywilnych. Ma ono charakter postępowania ugodowo-mediacyjnego, do którego w zakresie nieuregulowanym stosuje się wymienione w art. 67o ustawy o prawach pacjenta przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

Konkludując, Sąd uznał, iż orzeczenie Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych - niebędącej organem administracji publicznej i niewykonującej władzy publicznej, wydane po rozpatrzeniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia tejże Komisji w sprawie ustalenia zdarzenia medycznego, nie podlega kognicji sądu administracyjnego, ponieważ nie jest aktem administracyjnym, lecz aktem podjętym w sprawie cywilnej nieprzekazanej do właściwości tego sądu.

W skardze kasacyjnej od powyższego postanowienia S. Nr [...] w R. zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię tj. art. 67e ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez uznanie, iż działanie Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych nie jest wykonywaniem władzy publicznej;

2. naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia tj.: art. 58 § 1 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego zastosowanie wobec braku podstaw do zastosowania powyższego przepisu, co w konsekwencji doprowadziło do braku merytorycznego rozstrzygnięcia zaskarżonego orzeczenia naruszającego przepisy prawa o postępowaniu mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

- art. 67d ust. 5 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w zw. § 19 ust. 2 Regulaminu Komisji przez jego niezastosowanie przy obowiązku zwrotu niekompletnego wniosku wynikającym z powołanego przepisu ustawy;

- art. 67d ust. 6 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez jego niezastosowanie przy obowiązku wynikającym z powołanego przepisu przekazania ubezpieczycielowi złożonego wniosku;

- art. 67o ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta w zw. art. 133 § 2 kpc poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 133 § 2 kpc.

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia i rozpoznanie skargi oraz zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania ze skargi kasacyjnej.

W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej, powołując się na poglądy wyrażone w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 września 2014 r., sygn. akt I OSK 3062/13 oraz z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 851/10, stwierdził, że Wojewódzkie Komisje d/s Orzekania o Zdarzeniach Medycznych z uwagi na strukturę organizacyjną, finansowanie z budżetu państwa, tryb powoływania i wynagradzanie za pracę członków Komisji oraz charakter rozpoznawanych spraw są państwowymi jednostkami organizacyjnymi, które w zakresie swej działalności wykonują zadania publiczne. Orzeczenie Komisji jest aktem z zakresu administracji publicznej dotyczącym uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa zgodnie z art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., a zatem przy zachowaniu wymogów z art. 52 § 3 P.p.s.a. podlega kognicji sądu administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - zwana dalej: "P.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują przesłanki nieważności określone w art. 183 § 2 P.p.s.a., zatem Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Zakres działania sądów administracyjnych został ukształtowany w przepisach ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi szeroko, obejmując praktycznie całokształt działalności administracji publicznej. Podstawowym kryterium, które określa i statuuje kognicję sądów administracyjnych do kontroli rozstrzygnięć administracyjnych jest rodzaj i charakter prawnej formy działania administracji publicznej, wyznaczony przez art. 3 § 2 P.p.s.a. Przepis ten enumeratywnie wymienia akty i czynności z zakresu administracji publicznej, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Zgodnie zaś z art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a. odrzucenie skargi następuje, jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego. Odrzucenie z tego powodu ma miejsce w szczególności wówczas gdy dotyczy aktu lub czynności nie objętych zakresem właściwości sądu administracyjnego (art. 3 § 2 i 3 oraz art. 4) albo została wniesiona w sprawie wyłączonej z zakresu właściwości tego sądu ( art. 5).

Zagadnieniem spornym w niniejszej sprawie stała się dopuszczalność kontroli sądowoadministracyjnej orzeczenia Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych wydanego na podstawie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z dnia [...] listopada 2008 r. w sprawie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem jej orzeczenia.

Na wstępie wskazać należy, że granice właściwości sądów administracyjnych oraz istota wymiaru sprawiedliwości sprawowanego przez te sądy, zostały wprost określone w art. 184 Konstytucji RP. Z przepisu tego wynika, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, ale w zakresie określonym w ustawie. Uwzględniając treść art. 177 i 184 Konstytucji RP należy pamiętać, że rozgraniczenie właściwości sądów powszechnych od sądów administracyjnych opiera się na regulacji właściwości sądów administracyjnych, bowiem właściwość tych sądów wyłącza właściwość sądów powszechnych.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wskazuje się, że w art. 177 Konstytucji RP ustanowione zostało domniemanie właściwości sądów powszechnych we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw ustawowo zastrzeżonych dla właściwości innych sądów. Tym samym to na sądach powszechnych spoczywa zasadniczy ciężar sprawowania wymiaru sprawiedliwości, a to z kolei oznacza, że w braku wyraźnego zastrzeżenia ustawowego to właśnie sądy powszechne są właściwe do rozpatrzenia sprawy. W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny przyjmuje, że w braku wskazania, iż w konkretnej sprawie, z którą zainteresowany zwrócił się do sądu powszechnego, kompetentny jest inny sąd – sąd powszechny powinien sprawę rozpoznać merytorycznie (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 1998 r., sygn. akt K 28/97, publ. OTK ZU z 1998 nr 4, poz. 50).

Natomiast w art. 184 Konstytucji RP ustanawia się domniemanie właściwości sądu administracyjnego w rozstrzyganiu spraw administracyjnych. Niewątpliwie postanowienia tego konstytucyjnego przepisu stanowią modyfikację domniemania właściwości na rzecz sądów powszechnych. Uwzględniając regulacje zawarte w art. 177 i art. 184 Konstytucji RP stwierdzić należy, że ustawodawca dysponuje swobodą w wyborze drogi sądowej celem zagwarantowania kontroli działania administracji publicznej i może ustanowić bądź kognicję sądu powszechnego, bądź administracyjnego. W tym miejscu należy podkreślić, że w doktrynie wskazuje się, iż wynikająca z przepisów Konstytucji swoboda w wyborze właściwych sądów, winna być rozumiana w ten sposób, że Konstytucja powierza ustalenie właściwości rzeczowej, miejscowej i funkcjonalnej sądów ustawodawcy zwykłemu. Oznacza to, że z ustawy zasadniczej nie można wyprowadzać prawa podmiotowego do rozpoznania sprawy określonego rodzaju przez sąd administracyjny (vide: R. Mikosz, M. Zirk-Sadowski, Granice prawa do sądu administracyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, zesz. 3 (12) z 2007 r., s. 35-44).

Dalej zauważyć należy, że odmienny jest przedmiot postępowania cywilnego i postępowania sądowoadministracyjnego. Zgodnie z art. 1 k.p.c. sprawy cywilne to sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz inne sprawy, do których na mocy przepisów szczególnych stosuje się ustawy szczególne. Sprawa cywilna w znaczeniu materialnym, to sprawa, w której ochrona prawna sprowadza się do wywołania skutku w zakresie stosunku cywilnoprawnego sensu largo, którego podmioty, na wypadek sporu, występują jako równorzędni partnerzy. Natomiast w ujęciu formalnym sprawami cywilnymi są nie tylko sprawy ze swej istoty cywilne, lecz również takie, których rozpoznanie odbywa się według przepisów k.p.c. W orzecznictwie przyjmowane jest szerokie rozumienie sprawy cywilnej, za którą uważa się także sytuacje, gdy zdarzeniem wywołującym skutki cywilnoprawne nie jest czynność prawna, czyn niedozwolony czy bezpodstawne wzbogacenie, lecz akt administracyjny czy inne orzeczenie wywołujące skutki w zakresie prawa cywilnego (vide: postanowienia SN: z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt I CSK 16/09, LEX nr 583720 i z dnia 22 sierpnia 2007 r., sygn. akt III CZP 76/07, LEX nr 345575).

Z treści skargi kasacyjnej wynika, że kasator zmierza do wykazania, że orzeczenie Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w R. z dnia [...] czerwca 2014 r., wydane po rozpatrzeniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia tejże Komisji z dnia [...] lutego 2014 r. w sprawie ustalenia zdarzenia medycznego powinno być uznane przez Sąd za czynność lub akt z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a. Wobec tak zarysowanej istoty sporu prawnego, zasadniczą kwestią jest ustalenie, jaki charakter ma wskazane wyżej orzeczenie Komisji oraz, czy stanowi ono rozstrzygnięcie z zakresu administracji publicznej.

Dla ustalenia charakteru prawnego działań Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych będących przedmiotem sprawy niniejszej należy przeanalizować przepisy ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, które zawierają szczegółowe uregulowania dotyczące postępowania przed Komisją w sprawach o ustalenie zdarzenia medycznego.

Zgodnie z art. 1 pkt 6 tej ustawy, określa ona m.in. zasady i tryb ustalania odszkodowania i zadośćuczynienia w przypadku zdarzeń medycznych. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawierają przepisy rozdziału 13a "Zasady i tryb ustalania odszkodowania i zadośćuczynienia w przypadku zdarzeń medycznych".

Postępowanie w sprawie ustalenia zdarzenia medycznego toczy się przed Komisją na wniosek podmiotu składającego wniosek (art. 67c ust. 1 i art. 67b ust. 1). Celem postępowania jest ustalenie, czy zdarzenie - określone w art. 67a ust. 1, którego następstwem była szkoda majątkowa lub niemajątkowa, stanowiło zdarzenie medyczne (art. 67i ust. 1). Komisja po przeprowadzeniu postępowania wydaje pisemne orzeczenie o zdarzeniu medycznym albo jego braku – wraz z uzasadnieniem (art. 67j ust. 1). Orzeczenie takie doręcza się: 1) podmiotowi składającemu wniosek, a także 2) kierownikowi podmiotu leczniczego prowadzącego szpital oraz ubezpieczycielowi (art. 67j ust. 6). W terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia uczestnikom postępowania przysługuje prawo złożenia do wojewódzkiej komisji umotywowanego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 67j ust. 7). Stosownie zaś do art. 67m ust. 1 i 2 ustawy, podmiot składający wniosek, podmiot leczniczy prowadzący szpital oraz ubezpieczyciel mogą, w terminie 30 dni od dnia: 1) bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 67j ust. 7, 2) otrzymania orzeczenia wydanego w wyniku wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, o którym mowa w art. 67j ust. 8 - wnieść skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia Komisji. W sprawie skargi orzeka Komisja w składzie 6-osobowym, a do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy art. 67c ust. 1, art. 67f ust. 2 i 3 oraz art. 67g, 67h i art. 67j ust. 8 zdanie drugie ustawy o prawach pacjenta. Wymaga jednak podkreślenia, że w myśl art. 67e ust. 2 tej ustawy, wykonywanie zadań wojewódzkiej komisji nie stanowi wykonywania władzy publicznej. Zaś w zakresie nieuregulowanym przepisami art. 67a-67m do postępowania przed wojewódzką komisją stosuje się odpowiednio wskazane w art. 67o ustawy przepisy kodeksu postępowania cywilnego.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego ze wskazanych uregulowań wynika, iż proponowany tryb rozpoznawania roszczeń odszkodowawczych stanowi alternatywę wobec zasad ogólnych określonych w kodeksie cywilnym. Oznacza to, iż od decyzji poszkodowanego zależy, czy będzie on dochodził odszkodowania i zadośćuczynienia przed jedną z wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych (pozasądowe dochodzenie roszczeń), czy wybierze drogę sądową. Opisane postępowanie przed Komisją nie rozstrzyga więc sprawy administracyjnej, lecz dotyczy zagadnień natury cywilnoprawnej związanych z pozasądowym dochodzeniem odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę wyrządzoną zdarzeniem medycznym (art. 4 ustawy o prawach pacjenta oraz art. 448 Kodeksu cywilnego – za naruszenie dóbr osobistych pacjenta). W związku z powyższym brak jest podstaw do uznania, jak sugeruje to autor skargi kasacyjnej, aby orzeczenia Wojewódzkich Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w sprawie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia tej Komisji miały być rozpoznawane przez sądy administracyjne.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 3 § 3 P.p.s.a. sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach. Dzieje się tak wówczas, kiedy z woli ustawodawcy kontrolą sądów administracyjnych ma zostać objęta także działalność niebędąca stricte działalnością administracji publicznej. Nie ulega wątpliwości, że ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta uregulowań takich nie zawiera, a z jej zapisów wynika, że celem ustawodawcy było odejście od regulacji administracyjnoprawnych i poddanie omawianego postępowania regulacjom cywilnoprawnym. Jak wskazano wyżej do rozpoznawania spraw z zakresu prawa cywilnego powołane są sądy powszechne – sądy cywilne (art. 1 k.p.c.). Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 113, poz. 660), którą wprowadzono do krajowego porządku prawnego przedmiotową procedurę, roszczenia wynikające z błędów medycznych są sprawami cywilnymi i należą do kognicji sądów powszechnych, a ustawa ta zmierza do realizacji idei ułatwienia uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia osobom poszkodowanym na skutek stwierdzonego błędu medycznego w oznaczonych w przypadkach, według zasad określonych w rozdziale 13a. Podkreślić przy tym należy, że nie zmienia to jednak zasad ogólnych, według których postępowanie przed Komisją dotyczy spraw cywilnych. Ma ono charakter postępowania ugodowo-mediacyjnego, do którego w zakresie nieuregulowanym stosuje się wymienione w art. 67o ustawy o prawach pacjenta przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

Powyższe rozważania prowadzą do konstatacji, iż orzeczenia Komisji (w tym wydane po rozpatrzeniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia Komisji, o której mowa w art. 67m ust. 1 i 2 ustawy), niewykonującej władzy publicznej, nie podlegają kognicji sądu administracyjnego, ponieważ nie można im przypisać ani waloru decyzji administracyjnej czy postanowienia wydanego w postępowaniu administracyjnym ani aktu z zakresu administracji publicznej dotyczącego uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa z art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

W kwestii argumentacji skarżącego odnoszącej się do treści wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 września 2014 r., sygn. akt I OSK 3062/13, należy wyjaśnić, iż Sąd rozważał status Komisji w ramach innego niż organy władzy publicznej podmiotu wykonującego zadania publiczne, zobowiązanego do udostępniania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 4 lub 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.). Ustawa ta w sposób szeroki definiuje podmioty zobowiązane do udostępniania informacji publicznej. Wspólnym mianownikiem ww. podmiotów jest jednak to, że wykonują one zadania publiczne, choć niekoniecznie władzę publiczną, które to pojęcia rozróżnia sam ustawodawca. W niniejszej sprawie zastosowanie ma ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w której wprost w art. 67e ust. 2 wskazano, iż wykonywanie zadań wojewódzkiej komisji nie stanowi wykonywania władzy publicznej. Należy zatem domniemywać, że intencją ustawodawcy było wyłączenie tej kategorii spraw z kognicji sądów administracyjnych.

Z tych względów należało uznać, że na orzeczenie Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w sprawie oddalenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia tejże Komisji nie przysługiwała skarga do sądu administracyjnego, zatem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 P.p.s.a., prawidłowo odrzucił skargę S. Nr [...] w R. Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty są zatem nieuzasadnione.

W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art.184 w zw. z art. 182 P.p.s.a. orzekł, jak w sentencji postanowienia.

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.