Postanowienie z dnia 1999-02-12 sygn. II CKN 341/98

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 341/98

Postanowienie z dnia 12 lutego 1999 r.

Czynności adwokata ustanowionego z urzędu, które są sprzeczne z zasadami profesjonalizmu, nie uzasadniają przyznania mu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej.

Przewodniczący: sędzia SN J. Suchecki (sprawozdawca).

Sędziowie SN: Z. Świeboda, T. Żyznowski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 1999 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Haliny B. przeciwko Andrzejowi C. o ochronę dóbr osobistych, na skutek kasacji powódki od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 lutego 1998 r. sygn. akt (...) postanowił odrzucić kasację i oddalić wniosek pełnomocnika powódki z urzędu o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej.

Uzasadnienie:

Sąd Wojewódzki oddalił powództwo o ochronę dóbr osobistych powódki, a Sąd Apelacyjny oddalił jej apelację. Wyrok Sądu Apelacyjnego powódka, działająca przez adwokata ustanowionego z urzędu, zaskarżyła kasacją, wnosząc o jego uchylenie, jak również o uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania. Kasacja zawiera również wniosek o zasądzenie od Skarbu Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zgodnie z załączonym ich zestawieniem, zawierającym także oświadczenie, że nie zostały one zapłacone. W kasacji zarzucono naruszenie przez Sąd Apelacyjny przepisów postępowania w zakresie oceny materiału dowodowego, lecz nie wskazano w sposób konkretny, jakie przepisy zostały przez ten sąd naruszone.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wykładnia art. 393[1], art. 393[3], art. 393[11] i art. 393[8] k.p.c. jest już ugruntowana w orzecznictwie. Tak np. w postanowieniu z dnia 11 marca 1997 r. III CKN 13/97 (OSNC 1998, z. 8, poz. 114) Sąd Najwyższy stwierdził, że dla zachowania formy kasacji nie jest wystarczające ograniczenie się do powołania art. 393[1] pkt 2 k.p.c., ale konieczne jest także uzasadnienie podnoszonej podstawy kasacyjnej przez wskazanie, które przepisy, oznaczone numerem artykułu (paragrafu, ustępu) ustawy, zostały naruszone. W przeciwnym razie ocena zasadności kasacji nie jest w ogóle możliwa, samo zaś pismo pozostaje tylko namiastką środka odwoławczego. Brak przytoczenia podstaw kasacyjnych w sposób tak określony jest brakiem nieusuwalnym, gdyż wykracza poza pojęcie braku formalnego pisma procesowego, odbierając środkowi odwoławczemu cechy dopuszczalnej kasacji (wykładnia na podstawie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1997 r. III CKN 29/97 - OSNC 1997, z. 6-7, poz. 96).

W niepublikowanym wyroku z dnia 19 marca 1997 r. II CKN 16/97 Sąd Najwyższy wyłożył m.in., że nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów lub też stawiania hipotez co do tego, jakiego aktu prawnego dotyczy podstawa kasacji. Podzielając w pełni przytoczoną wykładnię wskazanych norm kodeksu postępowania cywilnego Sąd Najwyższy uznał, że kasacja, jako nie spełniająca wymagań przewidzianych w art. 393/3/ k.p.c., jest niedopuszczalna i ulega odrzuceniu z mocy art. 393/8/ w związku z art. 393/5/ k.p.c. Oddalając wniosek o zasądzenie kosztów nie opłaconej pomocy prawnej Sąd Najwyższy zważył, że rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Nr 154, poz. 1013; zm.: Dz. U. z 1998 r. Nr 159, poz. 1049) stanowi, że adwokatowi ustanowionemu z urzędu przysługuje prawo domagania się od Skarbu Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej w wysokości określonej w rozporządzeniu (§ 21-23 i § 25).

Pomoc ta jednak powinna być udzielana zgodnie z wymaganiami stawianymi profesjonaliście, jak to już wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 sierpnia 1997 r. II CZ 88/97 (OSNC 1998, z. 3, poz. 4O). W niniejszej sprawie "pomoc prawna" udzielona powódce polegała na sporządzeniu i wniesieniu kasacji nie spełniającej - jak to już wyjaśniono - podstawowych warunków proceduralnych stawianych temu środkowi, co spowodowało konieczność jej odrzucenia już na posiedzeniu niejawnym jako - według przytoczonego orzeczenia z dnia 11 marca 1997 r. - "namiastki środka odwoławczego". Zdaniem Sądu Najwyższego, rażąco sprzeczne z zasadami profesjonalizmu czynności adwokata ustanowionego z urzędu nie upoważniają go do skutecznego domagania się przyznania mu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej. Za takie należy uznać czynności adwokata w niniejszej sprawie, i dlatego - zdaniem sądu - brak podstaw, by z mocy wymienionych przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. przyznać mu zwrot tych kosztów.