Wyrok z dnia 2015-12-08 sygn. IV SA/Wa 1213/15
Numer BOS: 853926
Data orzeczenia: 2015-12-08
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Marzena Milewska-Karczewska , Piotr Korzeniowski , Tomasz Wykowski (sprawozdawca, przewodniczący)
Sentencja
Dnia 8 grudnia 2015. r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Wykowski (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Marzena Milewska-Karczewska Sędzia WSA Piotr Korzeniowski po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 grudnia 2015 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skargi B.R. na postanowienie Prezydenta [...] z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania I. uchyla zaskarżone postanowienie, II. zasądza od Prezydenta [...] na rzecz B.R. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
I. Zaskarżonym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej "Sądu") aktem z zakresu administracji publicznej, dotyczącym uprawnień wynikających z przepisów prawa (dalej "zaskarżonym aktem" albo "aktem") z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...] (oznaczonym przez organ jako postanowienie) Prezydent [...] (dalej również "Prezydent"), działając na podstawie art. 264 w związku z art. 34 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. dalej "k.p.a.") ustalił koszty postępowania w sprawie zobowiązania A.K. (dalej "dłużnika") do zwrotu należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla osób uprawnionych, tj. kwotę w wysokości 295,20 zł tj. 240 zł netto + 55,20 zł (23% VAT) tytułem wynagrodzenia B.R. (dalej "skarżącej" albo "kuratora"), występującej w sprawie jako przedstawiciel dla nieobecnego dłużnika oraz wskazał, że koszty te obciążają Prezydenta.
II. Stan sprawy, poprzedzający wydanie przez Prezydenta zaskarżonego obecnie postanowienia aktu przedstawia się w sposób następujący:
1. Prezydent [...] wszczął wobec dłużnika alimentacyjnego A.K. postępowanie w sprawie zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami, zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2012r. poz. 1228 ze zm.).
2. Wobec braku informacji o miejscu pobytu dłużnika alimentacyjnego, Prezydent wnioskiem z [...] czerwca 2012 r. zwrócił się do Sądu Rejonowego dla [...] o ustanowienie dla niego przedstawiciela w oparciu o art. 34 k.p.a. Postanowieniem z [...] czerwca 2012 r. sygn. akt [...] Sąd Rejonowy dla [...] ustanowił kuratora dla nieobecnego dłużnika w osobie skarżącej, celem reprezentowania nieobecnego w postępowaniu administracyjnym w sprawie obowiązku zwrotu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej.
3. Wnioskiem z 29 lipca 2014 r. skarżąca zwróciła się do Prezydenta o przyznanie wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora w kwocie 2.400 zł, powiększonej o podatek VAT.
4. W odpowiedzi na wezwanie organu o zestawienie poniesionych kosztów z uwzględnieniem nakładu pracy oraz faktycznie poniesionych kosztów, kurator podała, że podstawę prawną wynagrodzenia stanowi § 5 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu (Dz. U. z 2013 r. poz. 461 ze zm.), dalej "rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie". Ponadto wskazała, że jej nakład pracy wyniósł 13 godzin pracy merytorycznej (koszt jednej godziny pracy w kancelarii to kwota 200 zł) oraz koszty dojazdu (100 zł), co łącznie daje kwotę 2 700 zł, powiększoną o podatek VAT. Na działania podjęte przez ustanowionego w sprawie kuratora składają się: sporządzenie wniosku o wyrażenie zgody na zapoznanie się z aktami sprawy oraz o sporządzenie fotokopii (30 minut), wizyta w Urzędzie [...], oczekiwanie na akta sprawy, zapoznanie się z aktami sprawy, sporządzenie fotokopii z akt sprawy wraz z dojazdem do Urzędu [...], analiza akt sprawy i stanu prawnego (3 godziny), sporządzenie pisma, w którym wnioskodawczyni zajęła stanowisko w sprawie (3 godziny), sporządzenie odwołania od decyzji (3 godziny).
III. Zaskarżonym aktem z zakresu administracji publicznej, dotyczącym uprawnień wynikających z przepisów prawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. Prezydent ustalił koszty postępowania w sprawie na kwotę 240 zł i powiększył ją o kwotę VAT, tj. 55,20 zł.
Uzasadniając rozstrzygnięcie, Prezydent wskazał w szczególności, co następuje:
1. Wobec braku uregulowania w Kodeksie postępowania administracyjnego odnośnie wynagrodzenia kuratora ustanowionego w postępowaniu administracyjnym, podstawę ustalenia tego wynagrodzenia stanowią przepisy prawa zawierającej regulację zbliżoną do rodzaju rozpatrywanej sprawy, tj. przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1476 ze zm.), dalej "rozporządzenie z 13 listopada 2013 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora".
2. Ustanowiona w sprawie kurator występuje jedynie w roli przedstawiciela osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym, a nie adwokata udzielającego pomocy prawnej w postępowaniu przed sadem. W związku z tym w sprawie zastosowanie ma zapis § 18 ust.1 pkt 3 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, który ustala stawkę minimalną za postępowanie w innych niż wymienione w § 18 ust.1 i 2 sprawach z zakresu postępowania administracyjnego.
3. Z kolei zwrot poniesionych wydatków należało określić zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 listopada 2013 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora, a i ich wysokość nie może przekraczać kwot wynikających z przepisów w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. W przypadku załatwiania spraw w obrębie miasta będącego jednocześnie siedzibą jednostki budżetowej w godzinach pracy pracownikowi nie przysługują żadne należności.
4. Ponadto, zdaniem organu, wynagrodzenie kuratora powinno być stosowne do nakładu pracy, a przy jego ustaleniu należy mieć na uwadze całokształt okoliczności sprawy. Biorąc pod uwagę przywołane przez kurator czynności żądane wynagrodzenie jest zbyt wysokie w stosunku do nakładu pracy. Działania podjęte w sprawie nie uzasadniają tak wysokiego wynagrodzenia.
5. Odnosząc się do zestawienia czynności, jaki przedstawiła kurator organ nie podzielił stanowiska, że wizyta w Urzędzie [...] zajęła 3,5 godziny (4,5 godziny - 1 godz. na dojazd). Akta sprawy były przygotowane, a czas poświęcony na zapoznanie się z nimi i sporządzenie fotokopii nie przekroczył 1 godziny.
6. Przy ustaleniu wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego dla osoby nieobecnej, zastosował per analogiam stawki innych adwokatów w analogicznych sprawach tj. 240 zł. Warto zaznaczyć, że Sąd Rejonowy w analogicznej sprawie zasądził od Prezydenta [...] kwotę 100,00 zł tytułem wynagrodzenia dla przedstawiciela do doręczeń dla osoby nieobecnej.
IV. Pismem z dnia 10 września 2014 r. skarżąca wniosła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej "SKO"), zgodnie z pouczeniem zawartym w zaskarżonym akcie Prezydenta, zażalenie na akt Prezydenta (traktując ten akt jako zażalenie na postanowienie organu I instancji). Pismem z dnia 9 stycznia 2015 r. SKO, kwalifikując wniesiony przez skarżącą środek zaskarżenia jako wniosek o usunięcie przez Prezydenta naruszenia prawa, złożony w trybie art.53 § 3 p.p.s.a, przekazało ten wniosek według właściwości Prezydentowi. SKO oparło się w tym zakresie na stanowisku tut. Sądu, wyrażonego w wyroku z dnia 7 sierpnia 2012 r., sygn. akt VII SA/Wa 1306/12, odwołującemu się z kolei do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, wydanego w sprawie I OSK 2748/12.
Pismem z dnia 16 stycznia 2015 r., ustosunkowującym się do przekazanego wniosku, Prezydent podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonym akcie.
V. Pismem z dnia 17 lutego 2015 r. skarżąca wniosła do tut. Sądu skargę na akt Prezydenta z zakresu administracji publicznej, dotyczący uprawnień wynikających z przepisów prawa z dnia [...] sierpnia 2014 r. nr [...], zarzucając mu:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na uznaniu przez organ, że sprawa należy do spraw innych niż wymienione w § 18 ust. 1 i 2,
- naruszenie art. 263 § 2 k.p.a. w zw. z § 1 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 listopada 2013 r. w sprawie w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora w zw. z § 18 ust. 1 pkt. 1 ppkt. c i § 2 ust. 1 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, polegające na przyznaniu wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora dla nieobecnego A.K. w zaniżonej wartości i nie uwzględnienie, że przedmiotem postępowania była należność pieniężna oraz że wykonując swoje obowiązki kurator poniósł koszty oraz poczynił nakłady pracy,
- art. 7 k.p.a. z zw. z art. 8 k.p.a. w zw. z art. 263 § 2 k.p.a. w zw. z § 1 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 listopada 2013 r. w sprawie w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora w zw. z § 2 ust. 1 w zw. z § 5 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie polegające na pozbawieniu kuratora prawa do wynagrodzenia za pełnienie tej funkcji w postępowaniu administracyjnym, którego przedmiotem były należności pieniężne,
- art. 7 k.p.a. w zw. z art. 6 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. polegające na wydaniu aktu administracji dotyczącego uprawnień wynikających z przepisów prawa, z pominięciem czynności, które wskazują na nakład pracy oraz koszty poniesione z własnych środków kuratora, a więc w oparciu o wadliwie przeprowadzone postępowanie dowodowe i bez uwzględnienia słusznego interesu kuratora.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o:
- uchylenie postanowienia w części dotyczącej przyznania wynagrodzenia kuratorowi (punkt 1) i uznanie w wyroku, że z tytułu pełnienia funkcji kuratora wynagrodzenie wynosi 2.400,00 zł powiększone o podatek VAT,
- zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi skarżąca wskazał między innymi, co następuje:
1. Przedmiotem postępowania w którym ustanowiony został kurator dotyczył należności pieniężnej w kwocie 10.800,00 zł, co daje podstawy do ustalenia wynagrodzenia stosownie do § 1 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia z 13 listopada 2013 r. w sprawie w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora w zw. z § 2 ust. 1 w zw. z § 5 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
2. Na wysokość wynagrodzenia ma również wpływ charakter sprawy, nakład pracy oraz przyczynienie się do sprawnego wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy. Wykaz czynności jakie skarżąca wykonała zawiera pismo z 13 sierpnia 2014 r., w szczególności były to wnioski dowodowe składane w toku postępowania oraz odwołania od decyzji. Sporządzenie każdego pisma było poprzedzone analizą akt, przepisów prawa, orzecznictwa, co w ocenie skarżącej dodatkowo wpływa na podwyższenie należnego wynagrodzenia, a nie na stosowanie najniższej stawki.
VI. W odpowiedzi na skargę Prezydent wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:
VII. Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1647 ze zm.) oraz art. 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej również "p.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej, a więc kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Nie może jednak wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (art. 134 § 2 p.p.s.a.).
Stosownie do art.3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.
Stosownie do art.146 § 1 p.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności. Przepis art. 145 § 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio.
Stosownie zaś do treści art. 119 pkt 3 p.p.s.a, sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie. Przepis ten został dodany przez art. 1 pkt 27 ustawy z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2015 r. poz. 658), która weszła w życie 15 sierpnia 2015 r. Na mocy art. 2 powołanej ustawy, przepis art. 119 pkt 3 p.p.s.a. znajduje zastosowanie do postępowań wszczętych przed dniem 15 sierpnia 2015 r.
Mając na uwadze powyższe kryteria Sąd uznał, że zaskarżony akt Prezydenta z [...] sierpnia 2014 r. został wydany z naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
VIII. Kontrola legalności zaskarżonego na aktu Prezydenta z zakresu administracji publicznej, dotyczącego uprawnień wynikających z przepisów prawa z dnia [...] sierpnia 2014 r., prowadzi do następujących wniosków:
1. Osoba nieobecna, wobec której toczy się postępowanie administracyjne powinna być reprezentowana przez przedstawiciela, którego na wniosek organu administracji publicznej, złożonego stosownie do treści art. 34 k.p.a. i po podjęciu przez ten organ wszelkich czynności zmierzających do ustalenia miejsca zamieszkania (pobytu) strony postępowania - ustanowi sąd powszechny (art. 184 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy).
2. Z tytułu pełnienia funkcji kuratora ustanowionego dla strony postępowania administracyjnego przysługuje wynagrodzenie, które z uwagi na ścisły związek z konkretnym postępowaniem administracyjnym obciąża organ administracji (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 9 lutego 1989 . sygn. akt III CZP 117/88, publ. OSNC z 1990, nr 1, poz. 11). Ani wysokość tego wynagrodzenia, ani zasady i tryb jego przyznawania nie zostały unormowane w przepisach k.p.a., ani w przepisach szczególnych. Lukę taką w wyjątkowych przypadkach wypełnić można w drodze analogii, na co wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 grudnia 2013 r. sygn. akt I OSK 2748/12 (orzeczenie dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Należy zgodzić się z poglądem wyrażonym w tym wyroku, że relacja między organem i przedstawicielem strony nie pozostaje w bezpośrednim związku z toczącym się postępowaniem administracyjnym, stąd forma, w jakiej powinno nastąpić przyznanie wynagrodzenia przedstawicielowi ustanowionemu w art. 34 k.p.a., to akt lub czynność z zakresu administracji publicznej, dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 3 § 2 pkt. 4 p.p.s.a.
3. Odnośnie wysokości wynagrodzenia kuratora, przyjąć z kolei należy, że przepisami prawa stanowiącymi podstawę tego wynagrodzenia mogą być przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w postępowaniu cywilnym, stosowane jednak odpowiednio.
W tym miejscu należy wskazać na ugruntowane stanowisko orzecznictwa, w którym przyjmuje się, że przez "odpowiednie stosowanie prawa" należy rozumieć, że przepisy te mogą mieć zastosowanie bez żadnych ograniczeń (wprost), z odpowiednimi modyfikacjami usprawiedliwionymi podobieństwami i odmiennościami między postępowaniami, albo - ze względu na występujące różnice między tymi postępowaniami - nie mogą być stosowane w ogóle (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z 6 grudnia 2000 r., sygn. akt III CZP 41/00, publ. OSNC 2001, nr 4, poz. 57).
W § 1 powołanego powyżej rozporządzenia zostało wskazane, że wysokość wynagrodzenia kuratora (1) nie może przekraczać stawek minimalnych przewidzianych przepisami określającymi opłaty za czynności adwokackie, (2) wysokość tych stawek w sprawach nieokreślonych w przepisach dotyczących opłat za czynności adwokackie określa się przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju, (3) wynagrodzenie podwyższa się o kwotę podatku towarów i usług, w sytuacji gdy kurator jest podatnikiem obowiązanym do rozliczenia tego podatku. Natomiast § 2 tego rozporządzenia przewiduje zwrot wydatków (1) poniesionych przez kuratora w związku z wykonywaniem czynności w danej sprawie, których wysokość (2) nie może przekraczać kwot wynikających z przepisów w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
4. Przedmiot opłat za czynności adwokackie oraz wysokość ich stawek minimalnych określało zarówno w dacie pełnienia przez skarżącą obowiązków kuratora dłużnika alimentacyjnego, jak i w dacie wydania zaskarżonego aktu, rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
5. Prawidłowo uznał Prezydent, że do ustalenia należnego skarżącej wynagrodzenia z tytułu pełnienia obowiązków kuratora znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy rozporządzenia z 13 listopada 2013 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia kuratora. Wadliwie jednakże przyjął organ, że wysokość wynagrodzenia kuratora należy określić na podstawie § 18 ust.1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, który stanowi, że stawki minimalne w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w pierwszej instancji w innej sprawie wynosi 240 zł. Na rzecz takiego rozwiązania miałoby w ocenie organu przemawiać to, że skarżąca występuje jedynie w roli przedstawiciela osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym, a nie adwokata udzielającego pomocy prawnej w postępowaniu przed sądem. Zdaniem Sądu okoliczność ta nie przesądza jednakże o tym, że sprawę administracyjną o zwrot świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, należy traktować jako najbardziej zbliżoną rodzajowo do przewidzianej w § 18 ust.1 pkt 1 lit. c rozporządzenia z 28 września 2002 r. "innej sprawy prowadzonej przed sądem administracyjnym". Co więcej, takie stwierdzenie Prezydenta jest o tyle niezrozumiałe, że okoliczność czy kurator ustanowiony w postępowaniu administracyjnym wykonuje zawód adwokata czy takiego zawodu nie wykonuje nie ma obecnie znaczenia. Takie rozróżnienie przewidywało rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 sierpnia 1982 r. w sprawie stawek, warunków przyznawania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów (Dz. U. z 1982 r. Nr 27, poz. 197 ze zm.), które zostało uchylone 23 grudnia 2013 r. i nie obowiązywało w chwili wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia.
6. Z zestawienia rodzajów spraw wyszczególnionych w 18 § 1 ust.1 pkt 1 lit. a – c tego rozporządzenia wynika, że "inną sprawą prowadzoną przed sądem administracyjnym", o której mowa pkt 1 lit. c, jest sprawa spełniająca łącznie dwa kryteria: 1) przedmiotem jej zaskarżenia nie jest należność pieniężna (pkt 1 lit.a), 2) nie jest to sprawa ze skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego. W ocenie Sądu określona w tak szeroki sposób "inna sprawa" nie stanowi jednakże sprawy, do której przedmiot postępowania administracyjnego, w którym występowała jako kurator skarżąca, zbliżony byłby najbardziej. Sprawa ta dotyczyła zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego, organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej. Postępowanie w przedmiocie zwrotu świadczeń alimentacyjnych o określonej wartości jest konsekwencją decyzji o przyznaniu świadczenia alimentacyjnego, wydanej w związku z bezskutecznością egzekucji zobowiązań alimentacyjnych. Dla porządku należy wyjaśnić, że dłużnikiem alimentacyjnym jest osoba zobowiązana do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, przeciwko której egzekucja stała się bezskuteczna (art. 2 pkt 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów), a osobą uprawnioną jest osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna (art. 2 pkt 11 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).
Zdaniem Sądu, ustalając minimalną stawkę wynagrodzenia kuratora w powyższym postępowaniu, poprzez określenie najbardziej zbliżonej rodzajowo sprawy do katalogu spraw zawartych w rozporządzeniu z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, organ winien był mieć na uwadze sprawy o alimenty. Zgodnie z § 7 ust.1 pkt 11 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka wynosiły 60 zł, z zastrzeżeniem ust.4 (stosownie do postanowień § 7 ust.4 rozporządzenia opłaty, o których mowa w ust.1 pkt 11, ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka).
7. Powyższe prowadzi Sąd do wniosku, że minimalna stawka wynagrodzenia kuratora z tytułu występowaniu w postępowaniu administracyjnym o zwrot przez dłużnika alimentacyjnego organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej wynosiła w dacie wydania zaskarżonego aktu 60 zł. Nie ma jednocześnie przeszkód ku temu, aby tak określona stawka uległa podwyższeniu z uwagi na nakład pracy kuratora, a także charakter sprawy i wkład pracy w przyczynieniu się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, poprzez odpowiednie stosownie § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (do sześciokrotności stawki minimalnej). W ocenie Sądu natomiast żądanie skarżącej o ustalenie wynagrodzenia kuratora z uwzględnieniem wartości przedmiotu sprawy nie ma dostatecznie usprawiedliwionych podstaw. W tej sytuacji stwierdzić należy, że przyznanie skarżącej, zaskarżonym w niniejszej sprawie aktem Prezydenta, wynagrodzenia w kwocie 240 zł (wartość netto), w związku z zastosowaniem stawki, o której mowa w §18 1 pkt 1 lit.c rozporządzenia z 2002 r., jest wadliwe. Zaskarżony akt został zatem wydany z naruszeniem przepisu prawa materialnego, tj. § 7 ust.1 pkt 11 rozporządzenia z 28 września 2002 r. Powyższe uzasadnia uchylenie tego aktu, pociągając za sobą konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy przez Prezydenta.
8. W tym kontekście odnotować należy, że w dniu 1 stycznia 2016 r. wszedł w życie nowy akt wykonawczy, regulujący kwestię opłat za czynności adwokackie, tj. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz.1800). Stosownie do § 21 tego rozporządzenia, do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jego wejścia w życie, stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. Stwierdzić należy, że na skutek uchylenia zaskarżonego aktu przez tut. Sąd ponowne rozpatrzenie sprawy będzie wprawdzie nadal dotyczyło sprawy wszczętej przed 1 stycznia 2016 r., niemniej będzie to już sprawa tocząca się przed "kolejną instancją". Z powyższego wynika nakaz stosowania w niniejszej sprawie nowego rozporządzenia z uwzględnieniem w szczególności § 4 ust.1 pkt 9 i §15 p.p.s.a.
9. Po uprawomocnieniu się niniejszego wyroku Prezydent [...] rozpozna ponownie wniosek skarżącej o wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora i wyda rozstrzygnięcie w sprawie, mając na uwadze oceny prawne sformułowane powyżej. Należy przy tym zastrzec, że kwota ponownie przyznanego skarżącej wynagrodzenia nie może być niższa niż przyznane obecnie 240 zł (wartość netto), albowiem w szerokim kontekście doprowadziłoby to do pozbawienia skarżącej ochrony, którą przewiduje art.134 § 2 p.p.s.a., a która wyraża się w zakazie orzekania przez sąd administracyjny na niekorzyść skarżącego, o ile zaskarżony do sądu akt lub czynność nie jest obciążony naruszeniem prawa skutkującym stwierdzeniem jego nieważności. Stwierdzić w związku z powyższym należy, że naruszenia przepisów prawa, którymi obciążony jest zaskarżony akt Prezydenta, nie są naruszeniami, skutkującym stwierdzeniem nieważności tego aktu. W konsekwencji powyższego ponowne rozpatrzenie niniejszej sprawy przez organ nie może doprowadzić do pogorszenia sytuacji skarżącej, a co najwyżej jej utrzymania, ewentualnie podwyższenia kwoty przyznanego wynagrodzenia do sześciokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia (na zasadzie §15 ust.3 nowego rozporządzenia). Rozstrzygnięcie, czy przesłanki do takiego podwyższenia nastąpiły, jest zadaniem organu.
Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art.146 § 1 i art.200 p.p.s.a.
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).