Postanowienie z dnia 1998-01-19 sygn. I CKN 423/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKN 423/97

Postanowienie z dnia 19 stycznia 1998 r.

1. Możliwość stwierdzenia granicy między gruntami na podstawie decyzji organu administracji wyłącza dopuszczalność jej ustalenia w sprawie o rozgraniczenie według ostatniego spokojnego stanu posiadania.

2. Decyzja administracyjna o rozgraniczeniu traci moc wiążącą w części objętej żądaniem przekazania sprawy sądowi, natomiast w części nie objętej tym żądaniem staje się ostateczna. Przedmiotem osądu w takiej sytuacji jest tylko przebieg granicy między gruntami w zakresie objętym żądaniem przekazania sprawy.

Przewodniczący: sędzia SN E. Skowrońska-Bocian.

Sędziowie SN: H. Ciepla (sprawozdawca), T. Żyznowski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 1998 r. na rozprawie sprawy z wniosku Kierownika Urzędu Rejonowego w T. - Oddział Zamiejscowy w G.-D., z udziałem Andrzeja Ł., Jana i Elżbiety D., Tadeusza K. i Urzędu Gminy w K.P., o rozgraniczenie, na skutek kasacji uczestnika postępowania Andrzeja Ł. od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z dnia 23 sierpnia 1996 r. sygn. akt (...)

postanowił oddalić kasację i zasądzić od uczestnika Andrzeja Ł. na rzecz Gminy K.P. kwotę 50 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie:

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu, postanowieniem z dnia 30 listopada 1995 r., rozgraniczył nieruchomości położone w F., oznaczone numerami:

185 - należącą do Gminy i Miasta K.P.

181 i 176/2 - stanowiące własność uczestnika Andrzeja Ł.;

187, 188, 182/1 i 183/1 - stanowiące własność uczestników Jana i Elżbiety D.;

184/2 i 192/2 - stanowiące własność Tadeusza K.

- według granicy oznaczonej na mapie sporządzonej przez biegłego H.Z. linią czerwoną.

W uzasadnieniu stwierdził, że działka nr 185 została wyłączona decyzją administracyjną z gruntów należących do uczestników postępowania z przeznaczeniem na drogę gminną i stanowi szlak komunikacyjny dla mieszkańców wsi, a pozostaje we władaniu Urzędu Gminy i Miasta K. Droga ta w ewidencji gruntów ma 0,78 ha o szerokości 9,5 m, a faktycznie na gruncie 0,48 ha o szerokości 6 m i stan faktyczny na gruncie biegły przyjął za podstawę do rozgraniczenia. Podzielając opinię biegłego H.Z. jako zgodną ze stanem prawnym i odpowiadającą jednocześnie stanowi posiadania sąd rozgraniczył wymienione nieruchomości według sporządzonej przez niego mapy. Rewizja uczestnika Andrzeja Ł. od tego orzeczenia została oddalona postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z dnia 23 sierpnia 1996 r., który podzielił poczynione przez sąd pierwszej instancji ustalenia i wyprowadzone z nich wnioski. Uznając zarzuty rewizji za bezzasadne Sąd Wojewódzki stwierdził, że Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował art. 153 k.c. i przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.).

Postanowienie Sądu Wojewódzkiego uczestnik postępowania Andrzej Ł. zaskarżył kasacją opartą na obu podstawach wymienionych w art. 393¹ pkt 1 i 2 k.p.c. Zdaniem skarżącego, Sąd Wojewódzki naruszył przepisy art. 153 k.c. i art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 29 Prawa geodezyjnego i kartograficznego przez błędną wykładnię oraz przepisy prawa procesowego przez niewyczerpujące przeprowadzenie postępowania dowodowego, niepoprawienie dokumentacji geodezyjno-kartograficznej zgodnie z zastrzeżeniami uczestnika, dowolną i nieobiektywną ocenę dowodów. Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie wniosku uczestnika, ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 393¹ k.p.c., kasację można oprzeć na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Takie też podstawy zaskarżenia obowiązują w zakresie uregulowań przyjętych przez art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189), który ma zastosowanie w niniejszej sprawie, ponieważ kasacja została złożona od orzeczenia sądu drugiej instancji, oddalającego po dniu wejścia w życie wymienionej ustawy, rewizję od orzeczenia sądu pierwszej instancji, zapadłego przed dniem wejścia w życie tej ustawy. W takim stanie rzeczy, wnoszący kasację powinien pamiętać, że zaskarżył orzeczenie sądu, który rozpoznał rewizję, stosując dotychczasowe przepisy kodeksu postępowania cywilnego normujące postępowanie rewizyjne. Kasacja powinna też wskazywać konkretne przepisy procesowe, które, zdaniem skarżącego, sąd rewizyjny naruszył, z podaniem, na czym to naruszenie polegało i wykazaniu, że miało ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Kasacja w zakresie tej podstawy wymagań tych nie spełnia. Nie wskazuje bowiem, jakie przepisy sąd rewizyjny naruszył, lecz opiera się na własnej ocenie zebranego materiału. W tej sytuacji Sąd Najwyższy jest związany stanem faktycznym przyjętym za podstawę wydania zaskarżonego orzeczenia i dalsze rozważania ogranicza do ustosunkowania się do objętego podstawą kasacji z art. 393¹ pkt 1 k.p.c. zarzutu naruszenia przepisów art. 153 k.c. oraz art. 7 i 29 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Zarzut naruszenia przepisu art. 153 k.c. jest chybiony. Wbrew stanowisku skarżącego Sąd Wojewódzki słusznie uznał za prawidłowy pogląd Sądu Rejonowego, że możliwość stwierdzenia granic na podstawie decyzji organu administracji wyłącza dopuszczalność jej ustalenia według ostatniego spokojnego posiadania. Pogląd ten jest zgodny z orzecznictwem Sądu Najwyższego, na które powołał się Sąd Rejonowy i ten pogląd sąd w obecnym składzie podziela. Skarżący zwalczając ten pogląd, błędnie zakłada, że dotyczy on wydanej w sprawie decyzji administracyjnej o rozgraniczeniu, z którą nie zgodził się, żądając przekazania sprawy sądowi.

Ustalona przez sąd granica między stanowiącymi przedmiot rozgraniczenia nieruchomościami odpowiada stanowi prawnemu wynikającemu z decyzji administracyjnej, wywłaszczającej przed kilkudziesięciu laty grunty na drogę gminną. A zatem oddalając rewizję skarżącego Sąd Wojewódzki nie naruszył przepisu art. 153 k.c., a oparty na błędnym założeniu zarzut kasacyjny naruszenia tego przepisu przesądza o bezzasadności zgłoszonego zarzutu. Nie zostały też naruszone przepisy art. 7 ust. 1 pkt 5 i art. 29 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze zm.). Określają one kompetencje terenowych organów administracji państwowej przy rozgraniczaniu nieruchomości w postępowaniu administracyjnym, od wyczerpania którego zależy dopuszczalność drogi sądowej. Tryb ten w przedmiotowej sprawie został wyczerpany, co otworzyło drogę sądową do przeprowadzenia rozgraniczenia i powołanie przez sąd tych przepisów miało charakter porządkowy.

Z tych względów kasację, jako pozbawioną uzasadnionych podstaw, oddalono (art. 393¹² k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... Dz. U. Nr 43, poz. 189). Należy zauważyć, że decyzja administracyjna o rozgraniczeniu w części, w jakiej nie żądano przekazania do sądu, stała się ostateczna, natomiast w części, w jakiej złożono wniosek o przekazanie sądowi (w przedmiotowej sprawie dotyczy to nieruchomości skarżącego graniczącej z działką nr 185 należącą do gminy, gdyż tylko na tym odcinku granica jest nadal sporna), decyzja ta straciła moc wiążącą, co oznacza, że nie zyskała w tej części ani procesowych, ani materialnoprawnych skutków decyzji ostatecznej.

Tymczasem sądy z naruszeniem przepisu art. 33 ust. 3 powołanej ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne i art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., uczyniły przedmiotem osądu również przygraniczny pas gruntów rozgraniczonych wspomnianą decyzją administracyjną w części nie objętej żądaniem przekazania sądowi, w której stała się ostateczna. Doszło więc do istnienia dwu tytułów egzekucyjnych - administracyjnego i sądowego. Nieprawidłowość ta, z uwagi na związanie Sądu Najwyższego granicami kasacji, nie mogła być skorygowana w postępowaniu kasacyjnym.

OSNC 1998 r., Nr 10, poz. 156