Postanowienie z dnia 1997-12-12 sygn. II CKN 481/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CKN 481/97

Postanowienie z dnia 12 grudnia 1997 r.

Jeżeli przedmiotem zaskarżenia kasacją jest tylko, zawarte w wyroku rozwodowym, wydane w trybie art. 58 § 2 k.r.o., orzeczenie o eksmisji jednego z małżonków ze wspólnego mieszkania, to o dopuszczalności kasacji decyduje, zgodnie z art. 393 pkt 1 k.p.c., wartość przedmiotu zaskarżenia.

Przewodniczący: sędzia SN C. Żuławska.

Sędziowie: SN G. Filcek, SA I. Gromska-Szuster (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 1997 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa Elżbiety P. przeciwko Januszowi P. o rozwód, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 21 stycznia 1997 r. sygn. akt (...) postanowił odrzucić kasację i zasądzić od pozwanego na rzecz powódki kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie:

Wyrokiem z dnia 29 października 1996 r. Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim rozwiązał przez rozwód z winy obojga małżonków związek małżeński Janusza Henryka P. i Elżbiety Eleonory P., zawarty w dniu 21 sierpnia 1976 r., ustalił sposób korzystania przez strony ze wspólnego mieszkania, oddalił żądanie orzeczenia eksmisji pozwanego z tego lokalu, umorzył postępowanie w zakresie władzy rodzicielskiej i alimentacji córki stron, która w toku procesu uzyskała pełnoletność, i orzekł o kosztach procesu. Na skutek apelacji powódki, która obejmowała ustalenie jej winy za rozkład pożycia małżeńskiego, a także orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania oraz oddalenie żądania eksmisji pozwanego, jak również w wyniku zgłoszenia na rozprawie apelacyjnej przez obie strony zgodnego wniosku o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie - Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 21 stycznia 1997 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że rozwiązał związek małżeński stron przez rozwód bez orzekania o winie oraz orzekł eksmisję pozwanego ze wspólnego mieszkania spółdzielczego stron, położonego w P.T. przy ul. Norwida 1, blok 9, m 45, oddalił apelację w pozostałej części i orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.

Kasację od powyższego wyroku wniósł pozwany, obejmując nią jedynie orzeczenie jego eksmisji ze wspólnego mieszkania stron i zarzucając naruszenie prawa materialnego - art. 58 § 2 k.r.o. przez przyjęcie, że zachodzą podstawy do orzeczenia eksmisji, oraz naruszenie art. 36 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) przez nieustalenie uprawnienia pozwanego do otrzymania lokalu socjalnego. W kasacji wskazano wartość przedmiotu zaskarżenia, określając ją na kwotę 1200 zł.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna z mocy art. 393 pkt 1 k.p.c. Przedmiotem zaskarżenia jest bowiem jedynie zawarte w wyroku rozwodowym orzeczenie eksmisji małżonka ze wspólnego lokalu mieszkalnego, wydane na podstawie art. 58 § 2 k.r.o. Tego rodzaju rozstrzygnięcie nie jest konieczną częścią wyroku rozwodowego i może być przedmiotem odrębnego zaskarżenia, bez zaskarżania wyroku rozwodowego jako całości. Wskazał na to już Sąd Najwyższy w tezie XII uchwały Pełnego Składu Izby Cywilnej z dnia 13 stycznia 1978 r. III CZP 30/70, dotyczącej orzekania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu zajmowanym przez małżonków oraz o podziale majątku wspólnego (OSNCP 1978, poz. 39).

Zaskarżenie jedynie orzeczenia eksmisyjnego, zawartego w wyroku rozwodowym, powoduje, że pozostała część tego wyroku, zawierająca orzeczenie rozwodu oraz inne konieczne rozstrzygnięcia wskazane w art. 58 § 1 k.r.o. staje się prawomocna, a postępowanie odwoławcze obejmuje już tylko roszczenie o eksmisję. Sprawa taka w postępowaniu odwoławczym nie może być już traktowana jako sensu stricto sprawa rozwodowa, skoro orzeczenie rozwodu uprawomocniło się. Staje się ona w istocie jedynie sprawą o eksmisję, to jest o opróżnienie i wydanie lokalu mieszkalnego. Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem Sądu Najwyższego (por. między innymi orzeczenia z dnia 19 listopada 1996 r. III CKN 13/96 - OSNC 1997, z. 3, poz. 33 oraz z dnia 18 grudnia 1996 r. - OSNC 1997, z. 4, poz. 42), sprawa o eksmisję jest sprawą o świadczenie w rozumieniu art. 393 pkt 1 k.p.c. i dopuszczalność kasacji w takiej sprawie zależy od wartości przedmiotu zaskarżania, która w "zwykłych" sprawach cywilnych nie może być niższa niż 5000 zł.

W przedmiotowej sprawie pozwany określił w kasacji wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 1200 zł, a zatem poniżej ustawowego progu decydującego o dopuszczalności kasacji, co sprawia, że kasacja w sprawie nie przysługuje z mocy art. 393 pkt 1 k.p.c. Nie ma przy tym znaczenia, że przedmiotem zarzutu kasacyjnego jest także niewydanie przez sąd drugiej instancji orzeczenia w trybie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 105, poz. 509 ze zm.) o uprawnieniu pozwanego do lokalu socjalnego. Zamieszczenie takiego orzeczenia w wyroku eksmisyjnym nie zmienia bowiem charakteru sprawy o eksmisję, jako sprawy o świadczenie w rozumieniu art. 393 pkt 1 k.p.c., na co wskazał Sąd Najwyższy w nie publikowanym orzeczeniu z dnia 26 czerwca 1997 r. I CKN 201/97. Podobnie, niezamieszczenie tego rodzaju orzeczenia w wyroku eksmisyjnym nie ma wpływu na dopuszczalność kasacji w myśl postanowień art. 393 pkt 1 k.p.c.

Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 393⁸ § 1 k.p.c. w związku z art. 393⁵ k.p.c. odrzucił kasację, a na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego.

OSNC 1998 r., Nr 6, poz. 102