Postanowienie z dnia 2016-08-08 sygn. II SA/Wr 402/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu Michał Kazek po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale II wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłości A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie przeniesienia decyzji o warunkach zabudowy postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

Strona skarżąca – Syndyk Masy Upadłości A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w B., reprezentowana w postepowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym we Wrocławiu przez radcę prawnego, złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W jego uzasadnieniu wskazała, że ogłoszenie jej upadłości niezaprzeczalnie świadczy o jej niewypłacalności, niewykonywaniu przez nią wymagalnych zobowiązań. Dalej wnioskodawca podał kwotę zadłużenia masy upadłości – 17.821,48 zł, stan kasy przedsiębiorstwa – 3.040.67 zł, kwotę znajdującą się na jej rachunku bankowym – 30,44 zł, wysokość kapitału podstawowego – 125.759,36 zł i stratę za ostatni rok obrotowy według bilansu – 132.764,96 zł. Argumentował również, że aktualnie nie ma możliwości spieniężenia składników majątku, gdyż brak jest ruchomości, natomiast nieruchomości strony, w znacznej części obciążone hipotecznie, w zdecydowanej większości przeznaczone są do przeniesienia własności według zawartych umów deweloperskich.

Z akt sprawy wynika, że w dniu 15 lipca 2016 r. pełnomocnikowi procesowemu strony skarżącej doręczono wezwanie do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez przedłożenie w terminie siedmiu dni, pod rygorem rozpoznania wniosku na podstawie akt sprawy, dodatkowych informacji i dokumentów źródłowych dotyczących jej sytuacji materialnej.

Z akt sprawy wynika, że wnioskodawca nie zareagował na to wezwanie.

W sprawie zważono, co następuje.

Stosownie do brzmienia art. 245 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postę-powaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Pra-wo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patento-wego (§ 2), natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądo-wych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).

W przypadku osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych nieposiadają-cych osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym – gdy osoba lub jednostka ta wykaże, iż nie ma żadnych środków na poniesienie jakich-kolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 2 pkt 1) a w zakresie częściowym – gdy oso-ba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów po-stępowania (pkt 2) cyt. wyżej przepisu).

Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art.199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, iż zwolnienie od kosztów sądowych stanowi wyjątek od reguły wykonania tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej, a zwolnienie z uiszczenia kosztów sądowych winno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych.

Nadto zastosowanie przez ustawodawcę wskazanej wyżej formuły uregulowania instytucji prawa pomocy obliguje wnioskodawcę do zachowania szczególnej staranności przy wykazywaniu podstaw, które uzasadniają jego żądanie.

Należy dalej stwierdzić, iż koszty postępowania sądowego zasługują na trakto-wanie na równi z innymi obciążeniami finansowymi przedsiębiorców, do których zalicza się ciążące na nich zobowiązania cywilno- i publicznoprawne. Zwolnienie z kosztów sądowych – będących dochodem budżetu państwa - stanowiłoby swoistą formę kredytowania podmiotów gospodarczych i naruszałoby zasadę równoważnego traktowania ich powinności finansowych. W stosunku do postępowań będących następstwem działalności gospodarczej, z natury rzeczy mającej przynosić dochody, udzielanie przez Państwo kredytu w tej formie, pomimo że prawnie przewidziane, znajduje uzasadnienie tylko w sytuacjach nadzwyczajnych. Za niedopuszczalne zaś winno się uznać przerzucanie na budżet państwa skutków niewłaściwych decyzji i ryzyka gospodarczego przedsiębiorców. Konkluzja ta zachowuje aktualność również w przypadku stwierdzenia sprzeczności w dowodzeniu przez wnioskodawcę wystąpienia w jego sytuacji materialnej okoliczności przemawiających za zwolnieniem go z kosztów sądowych. Tylko bowiem brak uzasadnionych wątpliwości co do rzeczywistego stanu finansów wnioskodawcy pozwala na przeniesienie na budżet Państwa, tj. na wszystkich podatników, ciężaru kosztów sądowych w sprawie wszczętej jego skargą, która zmierza do obrony prywatnego interesu prawnego podatnika.

Na mocy art. 255 ustawy procesowej, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywi-stego stanu majątkowego i możliwości płatniczych lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego lub dochodów.

Mając na uwadze powyższe unormowanie procesowe oraz wywiedzione na jego podstawie zasady przyznawania prawa pomocy oraz treść materiału aktowego niniej-szej sprawy referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocła-wiu stwierdził, że nie została spełniona przesłanka przyznania stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, polegająca na wykazaniu, że wnioskodawca nie ma żadnych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Postępowanie w przedmiocie przyznania prawa pomocy wszczynane jest wy-łącznie na wniosek strony, co oznacza, że to wnioskodawca winien wskazać na oko-liczności uzasadniające jego żądanie. W sprawie, skarżąca strona nie dostarczyła, po-mimo, iż była do tego zobowiązana na mocy art. 255 Prawa o postępowaniu przed są-dami administracyjnymi, informacji dotyczących jej stanu majątkowego i rzeczywistych możliwości płatniczych, uniemożliwiając w ten sposób ocenę, czy w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki dla przyznania prawa pomocy w zakresie wnioskowanym. Złożone przez wnioskodawcę oświadczenie nie zawiera danych koniecznych do oceny jego rzeczywistych możliwości płatniczych. Uchyliła się wnioskująca strona natomiast od wykazania i uzupełnienia w sposób określony w doręczonym wezwaniu informacji na temat swojego stanu majątkowego.

W świetle powyższych wywodów uzasadniona jest ocena, że skarżąca nie wykazała, iż nie posiada żadnych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Dlatego, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2) oraz art. 258 § 1 i § 2 pkt 7) Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym we Wrocławiu postanowił, jak w sentencji, o odmowie przy-znania wnioskującej stronie prawa pomocy.