Wyrok z dnia 2016-08-18 sygn. VI SA/Wa 471/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Szydłowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Śliwińska Sędzia WSA Andrzej Wieczorek Protokolant st. sekr. sąd. Karolina Pilecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 sierpnia 2016 r. sprawy ze skargi A. K. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską oddala skargę w całości

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2015 r. Minister Sprawiedliwości, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 3310 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 507, ze zm.), po rozpoznaniu odwołania A. K., utrzymał w mocy uchwałę Nr [...] z dnia [...] września 2015 r. Komisji Egzaminacyjnej do spraw aplikacji radcowskiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w [...] w sprawie ustalenia wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską.

Zajmując stanowisko w sprawie Minister Sprawiedliwości wyjaśnił, iż w/w uchwałą Komisja Egzaminacyjna ustaliła, że zdająca uzyskała z testu 99 punktów, co zgodnie z przepisem art. art. 339 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, oznaczało negatywny wynik egzaminu.

Minister wskazał, iż egzamin przeprowadzony został w trybie zgodnym z wymogami ustawy o radcach prawnych i rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej do spraw aplikacji radcowskiej oraz przeprowadzania egzaminu wstępnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1234 i 1929). Minister stwierdził również, że wszystkie pytania testowe zostały sformułowane jednoznacznie, a wśród propozycji odpowiedzi była wyłącznie jedna poprawna odpowiedź, oparta na przepisach prawa obowiązujących w dniu przeprowadzenia egzaminu. Pytania testowe nie dotyczyły kwestii spornych w orzecznictwie i doktrynie. Tym samym test egzaminacyjny, w oparciu o który przeprowadzony był egzamin, odpowiadał kryteriom, o których mowa w art. 339 ust. 1 ustawy. Podniósł także, iż w ramach postępowania odwoławczego dokonał ponownego przeliczenia punktów, w wyniku czego ustalił, iż uchwała Komisji Egzaminacyjnej jest w tym zakresie w pełni prawidłowa, zaś zdająca uzyskała z egzaminu konkursowego 99 punktów, co stanowi wynik negatywny. Podkreślił, iż decyzja dotycząca ustalenia wyniku egzaminu konkursowego nie jest decyzją uznaniową, w której Minister Sprawiedliwości ma możliwość wyboru i swobodnej oceny, jaki wynik kandydata może uznać za pozytywny.

Minister Sprawiedliwości szeroko odniósł się też do zarzutów odwołania dotyczących pytań nr 71, 99, 115 nie podzielając w tym zakresie stanowiska zdającej. Wskazał na podstawę prawną z której wynikała prawidłowa odpowiedź na zakwestionowane pytania podana w kluczu.

Zdaniem Ministra Sprawiedliwości kwestionowane pytania nie wykraczały poza zakres materiału określony w art. 331 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, oparte były na przepisach obowiązującego prawa, zostały sformułowane jednoznacznie, a wśród propozycji odpowiedzi była wyłącznie jedna poprawna odpowiedź.

Odnosząc się nadto do argumentacji odwołującej, że ustawa o radiofonii i telewizji nie jest przedmiotem studiów prawniczych, podobnie, jak inne wskazane w odwołaniu ustawy, z których sformułowane zostały pytania nr 86, 87, 89, 90, 108, 109 i 110, podniósł, że zakres dziedzin prawa, z których mogą być ułożone pytania na egzamin wstępny na aplikację radcowską wyznacza ustawa o radcach prawnych i stwierdził, że wszystkie pytania testu, w tym także kwestionowane przez zdającą, mieszczą się w ustawowym zakresie dziedzin prawa, wyznaczonym art. 331 ust. 3 ustawy o radcach prawnych. Podkreślił, że zgodnie z art. 33 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 75b ust. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, ze zm.) nie później niż 90 dni przed terminem egzaminu wstępnego, przewodniczący zespołu do przygotowania pytań testowych, podaje do publicznej wiadomości na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 782 i 1662), ustalony przez zespół do przygotowania pytań testowych i zatwierdzony przez Ministra Sprawiedliwości wykaz tytułów aktów prawnych, według stanu prawnego obowiązującego w dniu ogłoszenia, z których wybrane stanowią podstawę opracowania pytań testowych na egzamin wstępny. Ogłoszenie w sprawie tytułów aktów prawnych zostało zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości w dniu 27 lutego 2015 r., a więc na siedem miesięcy przed terminem egzaminu.

W konkluzji organ uznał, iż wynik egzaminu konkursowego na aplikację radcowską został ustalony prawidłowo.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie A. K. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Podniosła zarzut naruszenia art. 3310 ust. 3 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w zw. z art. 138 § 2 kpa.

Wniosła nadto o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z jednoczesnym wskazaniem, że:

1) pytanie nr 71 tegorocznego egzaminu wstępnego na aplikację radcowską narusza art. 339 ust. 1 urp, gdyż nie jest sformułowane w sposób precyzyjny i jednoznaczny, bowiem każda z proponowanych odpowiedzi jest lub może być podstawą stwierdzenia nieważności postępowania, a zatem każda może być uznana za prawidłową,

2) pytanie nr 99 nie jest sformułowane w sposób precyzyjny i jednoznaczny, gdyż do udzielenia prawidłowej odpowiedzi konieczne było przeanalizowanie dwóch przepisów kodeksu spółek handlowych, dopiero bowiem przepis karny uzasadnia użycie słów "nie muszą" dla określenia "powinności" której dotyczy pytanie,

3) pytanie nr 115 nie jest sformułowane w sposób precyzyjny i jednoznaczny, gdyż żadna z proponowanych odpowiedzi nie zawiera pełnej odpowiedzi na pytanie, a zawierają ją łącznie odpowiedzi A i B, z których każda jest prawidłowa, lecz niepełna, gdyż żaden ze wskazanych w nich organów nie może samodzielnie zdecydować w sprawie koncesji, a nadto przepis, którego znajomość egzamin miał sprawdzić nie mieści się w zakresie wiedzy wskazanym w art.331 ust.3 urp,

4) pytania nr 86, 87 89, 90, 108, 109 i 110 wykraczają poza zakres przedmiotowy egzaminu ustalony w art.331 ust.3 urp.

W uzasadnieniu skargi skarżąca rozwinęła i szczegółowo uzasadniła podniesione zarzuty.

W odpowiedzi na skargę Minister Sprawiedliwości wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest bezzasadna.

W myśl art. 339 ust. 1, ust. 1a oraz ust. 3 ustawy o radcach prawnych egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa oraz z karty odpowiedzi. Kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź, którą zaznacza na karcie odpowiedzi stanowiącej integralną część testu. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Wybór odpowiedzi polega na zakreśleniu na karcie odpowiedzi jednej z trzech propozycji odpowiedzi (A albo B, albo C). Pozytywny wynik z egzaminu wstępnego otrzymuje zaś kandydat, który uzyskał z testu co najmniej 100 punktów. Stosownie do art. 3310 ust. 1 w/w ustawy po przeprowadzeniu egzaminu wstępnego na aplikację radcowską komisja kwalifikacyjna ustala wynik kandydata w drodze uchwały i doręcza odpis uchwały kandydatowi i Ministrowi Sprawiedliwości.

Podniesione, w skardze zarzuty sprowadzają się do stwierdzenia, że pytania 71, 99 i 115 nie spełniały wymogów art. 339 § 1 ustawy o radcach prawnych., natomiast pytania nr nr 86, 87 89, 90, 108, 109, 110 i 115 wykraczały poza zakres przedmiotowy egzaminu ustalony w art.331 ust.3 urp.

Rozstrzygnięcie zatem, czy decyzja Ministra Sprawiedliwości utrzymująca w mocy uchwałę Komisji Egzaminacyjnej do spraw aplikacji radcowskiej stwierdzającą, że skarżąca uzyskała wynik negatywny z egzaminu wstępnego na aplikację radcowską, została wydana z naruszeniem art. 339 § 1 ustawy o radcach prawnych, wymaga ustalenia, czy wskazane pytania zostały sformułowane w sposób jednoznaczny i poprawny, zgodnie z wymogami tego przepisu.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych pytania egzaminu konkursowego na aplikację powinny być skonstruowane w sposób możliwie precyzyjny. W szczególności pytania oraz podane w nich trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa winny być sformułowane w sposób jasny, jednoznaczny i niebudzący istotnych wątpliwości (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 15 kwietnia 2010 r. sygn. akt II GSK 857/09; z dnia 7 października 2010 r., sygn. akt II GSK 833/09; z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt II GSK 982/09 z dnia 19 stycznia 2011 r., sygn. akt II GSK 97/10).

W ocenie Sądu zakwestionowane w skardze pytania zostały oparte na treści przepisów a wśród zaproponowanych odpowiedzi tylko jedna z trzech była w każdym przypadku prawdziwa i tym samym prawidłowa. W konsekwencji zatem należy uznać, że pytania egzaminacyjne zakwestionowane przez skarżącą odpowiadały wymogom z art. 339 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, jak również kryteriom, o których mowa w przytoczonym wyżej orzecznictwie.

Sąd orzekający w sprawie w całości podziela argumentację Ministra Sprawiedliwości dotyczącą zakwestionowanych pytań. Ich sformułowanie świadczy, że była możliwa tylko jedna odpowiedź prawidłowa a połączenie pytania z odpowiedzią wskazaną przez organ tworzyło zdanie prawdziwe.

Odnosząc się szczegółowo do spornych pytań wskazać należy, że pytanie nr 71 brzmiało:

"Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, nieważność postępowania zachodzi, jeżeli:

A. sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy ze względu na wartość przedmiotu sporu,

B. sąd pominął wnioski dowodowe stron istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, C. pełnomocnik strony nie był należycie umocowany

Skarżąca udzieliła odpowiedzi "A" natomiast prawidłową odpowiedzią na to pytanie jest odpowiedź "C", oparta na treści art. 379 pkt 2 k.p.c. w myśl którego

nieważność postępowania zachodzi jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania łub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany.

Istotą tego pytania było zatem wskazanie - zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego - w którym z zaproponowanych przypadków zachodzi nieważność postępowania.

Organ, odnosząc się do udzielonej przez skarżącą odpowiedzi "A", prawidłowo wyjaśnił, że należy rozróżnić dwie sytuacje: jedną - gdy sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy ze względu na wartość przedmiotu sporu i drugą - gdy sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu.

W pierwszym przypadku, mimo przekroczenia granicy ratio valoris (wg art. 17 pkt 4 k.p.c., co do zasady 75.000 zł), nie zaistnieje nieważność postępowania, a więc odpowiedź "A", nie jest odpowiedzią prawidłową na pytanie nr 71.

Natomiast w drugim przypadku nastąpi nieważność postępowania, ale pytanie nie dotyczyło tej sytuacji - co wynika wprost z jego sformułowania i treści, a także z każdej odpowiedzi na nie.

Organ wyjaśnił skarżącej, że art. 17 k.p.c. wprost wymienia rodzaje spraw, które należą do właściwości rzeczowej sądów okręgowych.

Należy zatem powtórzyć, że przepis ten stanowi:

"Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:

1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia;

2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych;

3) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;

4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym;

41 ) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni;

42) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną;

43 ) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;

44) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem."

Z powyższej regulacji wynika zatem, że ustalenie w Kodeksie postępowania cywilnego właściwości rzeczowej sądu okręgowego opiera się o różne kryteria, do których należą wartość przedmiotu sporu oraz charakter i przedmiot sprawy. W związku z tym sąd okręgowy rozpoznaje czasem sprawy ze względu na wartość przedmiotu sporu, a czasem z uwagi na rodzaj sprawy. Z tym podziałem wiąże się konsekwencja nieważności postępowania z uwagi na właściwość rzeczową sądu okręgowego określoną poprzez kryterium wartości przedmiotu sporu, i tego przypadku dotyczyło pytanie nr 71.

Udzielona przez skarżącą odpowiedź "A" nawiązywała do właściwości sądu okręgowego opisanej w art. 17 pkt 4 k.p.c., a sposób jej sformułowania był podobny do podstawy nieważności opisanej w art. 379 pkt 6 k.p.c., ale odwracał zasadę w nim zawartą.

Art. 379 pkt 6 k.p.c. brzmi bowiem:

Nieważność postępowania zachodzi:

6) jeżeli sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy bez względu na wartość przedmiotu sporu."

Odpowiedź "A" brzmiała natomiast: "sąd rejonowy orzekł w sprawie, w której sąd okręgowy jest właściwy ze względu na wartość przedmiotu sporu".

Powyższe sformułowania są przeciwstawne, zatem odpowiedź "A" nie może być prawidłowa.

Znajomość wskazanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego pozwalała prawidłowo ocenić kandydatom propozycję odpowiedzi "A" jako wadliwą. Przedstawiona kwestia nie budzi także wątpliwości orzecznictwa jak i doktryny.

Reasumując, Sąd podziela stanowisko organu, że w pytaniu nr 71 prawidłowa jest tylko jedna odpowiedź - "C", zgodna z treścią przepisu art. 379 pkt 2 k.p.c. Pozostałe dwie odpowiedzi są w świetle przepisów Kodeksu postępowania cywilnego jednoznacznie wadliwe.

Pytanie nr 99 brzmiało:

"Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, informacje na stronach internetowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie muszą zawierać:

A. statystycznego numeru identyfikacyjnego (REGON) spółki,

B. numeru identyfikacji podatkowej (NIP) spółki,

C. numeru, pod którym spółka wpisana jest do rejestru przedsiębiorców".

Prawidłowa odpowiedź ("A") oparta została na treści art. 206 § 1 Kodeksu spółek handlowych który brzmi:

"Art. 206 § 1 Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach internetowych spółki, powinny zawierać:

1) firmę spółki, jej siedzibę i adres;

2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru;

3) numer identyfikacji podatkowej (NIP); 

4) wysokość kapitału zakładowego, a dla spółki, której umową zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, do czasu pokrycia kapitału zakładowego, także informacją, że wymagane wkłady na kapitał zakładowy nie zostały wniesione.

§ 2. (uchylony).

§ 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do oddziału spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością mającej siedzibę za granicą".

Skarżąca udzieliła odpowiedzi "C".

Istotą pytania nr 99 było wskazanie, który z ujętych w propozycjach odpowiedzi elementów nie musi być zawarty w informacjach na stronach internetowych spółki. Pytanie dotyczyło zatem sytuacji przeciwnej w stosunku do wymienionej w art. 206 § 1 k.s.h. Formułowanie pytań w ten sposób jest dozwolone, gdyż opiera się na prawniczej konstrukcji wnioskowania "a contrario". Sformułowanie "powinny zawierać" określa obligatoryjny katalog elementów, które powinny być zawarte w pismach i zamówieniach handlowych składanych przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej oraz w informacjach na stronach internetowych spółki.

Użycie w pytaniu słów "nie powinny" oznaczałoby, że dana okoliczność jest niedopuszczalna. Tymczasem przepis stanowiący prawną podstawę pytania nie zabrania używania w pismach i zamówieniach oraz na stronach internetowych spółki innych elementów, niż te wymienione w tym przepisie. Tym samym w informacjach zamieszczanych na stronach internetowych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może, lecz nie musi, być uwidoczniony nr REGON. Nie oznacza to jednak, że numer REGON nie powinien być tam uwidoczniony, gdyż to oznaczałoby zakaz, a taki nie występuje w przepisach k.s.h.

Wbrew stanowisku skarżącej, ażeby prawidłowo odpowiedzieć na pytanie nr 99 nie trzeba było odwoływać się do przepisu art. 595 k.s.h. Pytanie nie dotyczyło bowiem kwestii odpowiedzialności za zaniechania w postaci nieumieszczenia wymaganych przepisami danych, a jedynie rozstrzygnięcia, czego spośród zaproponowanych elementów nie muszą zawierać informacje na stronie internetowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W konsekwencji uznać należy, że pytanie nr 99 jest precyzyjne, jednoznaczne i zrozumiałe. Prawidłowa jest tylko jednak odpowiedź - "A", ponieważ zgodnie z przepisem art. 206 § 1 k.s.h. statystyczny numer REGON spółki nie musi być zawarty w pismach, zamówieniach oraz informacjach na stronach internetowych spółki. Odpowiedzi "B" i "C" są oczywiście nieprawidłowe, ponieważ numer identyfikacji podatkowej NIP spółki oraz numer, pod którym spółka została wpisana do rejestru przedsiębiorców, powinny być tam zawarte.

Ostatnie, zakwestionowane przez skarżącą pytanie nr 115 brzmiało:

"Zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji, ostateczną decyzję w sprawie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych podejmuje:

A. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji,

B. Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,

C. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej".

Prawidłową odpowiedzią na to pytanie jest odpowiedź "B", oparta na treści art. 33 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1531) który stanowi, że:

"1. Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, z wyjątkiem programów publicznej radiofonii i telewizji, wymaga uzyskania koncesji.

1a. Nie wymaga uzyskania koncesji rozpowszechnianie programów telewizyjnych wyłącznie w systemach teleinformatycznych, chyba że program taki ma być rozprowadzany naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych.

2. Organem właściwym w sprawach koncesji jest Przewodniczący Krajowej Rady.

3. Przewodniczący Krajowej Rady podejmuje decyzję w sprawie koncesji na podstawie uchwały Krajowej Rady. Decyzja w tej sprawie jest ostateczna".

Skarżąca udzieliła odpowiedzi "A" natomiast prawidłową jest odpowiedź "B"

Udzielenie prawidłowej odpowiedzi na zakwestionowane pytanie nr 115 wymagało odwołania się do treści art. 33 ustawy o radiofonii i telewizji, który stanowi:

1. Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych, z wyjątkiem programów publicznej radiofonii i telewizji, wymaga uzyskania koncesji.

1a. Nie wymaga uzyskania koncesji rozpowszechnianie programów telewizyjnych wyłącznie w systemach teleinformatycznych, chyba że program taki ma być rozprowadzany naziemnie, satelitarnie lub w sieciach kablowych.

2. Organem właściwym w sprawach koncesji jest Przewodniczący Krajowej Rady.

3. Przewodniczący Krajowej Rady podejmuje decyzję w sprawie koncesji na podstawie uchwały Krajowej Rady. Decyzja w tej sprawie jest ostateczna.

Istotą pytania było wskazanie podmiotu uprawnionego do wydania decyzji w sprawie koncesji, która ma przymiot decyzji ostatecznej. Dla udzielenia prawidłowej odpowiedzi wystarczającą była znajomość przytoczonego przepisu albowiem określa on podmiot właściwy w sprawach podejmowania ostatecznej decyzji w przedmiocie koncesji na rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych.

Analiza treści kwestionowanego pytania oraz przepisu stanowiącego podstawę udzielenia prawidłowej odpowiedzi, nie ujawnia sprzeczności logicznych mogących poddawać w wątpliwość poprawność tego pytania egzaminacyjnego, które odzwierciedla treść cytowanego przepisu.

Skoro zaś pytanie nie dotyczyło szczegółowych kwestii związanych z przebiegiem postępowania koncesyjnego i roli oraz kompetencji, jakie ustawa przypisuje innym podmiotom, będącym uczestnikami tego postępowania, w tym - Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji to wszelkie dywagacje i rozważania w tym kierunku wykraczają poza jego treść .

Postępowanie koncesyjne jest dwuetapowe, bowiem decyzję Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji poprzedza przyjęcie przez Radę uchwały. Zarówno jednak kwestionowane pytanie, jak i przepis na podstawie którego zostało ono skonstruowane, odnosi się wyłącznie do tego drugiego etapu, na którym wydawana jest decyzja administracyjna, będąca decyzją ostateczną. Pytanie nie odnosiło się do trybu i procesu powstania decyzji w sprawie koncesji, a jedynie do jej etapu, skutkującego wydaniem decyzji ostatecznej. Tę zaś wydaje wyłącznie Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Zestawienie treści pytania z propozycjami odpowiedzi wskazuje więc, że jedyną prawidłową, w świetle przepisów ustawy o radiofonii i telewizji, stanowiła odpowiedź "B". Podkreślenia wymaga nadto, że pozostałe dwie odpowiedzi nie wskazują w świetle regulacji ustawowej - podmiotu właściwego w zakresie podjęcia decyzji ostatecznej w sprawie objętej treścią pytania. Są to więc odpowiedzi jednoznacznie fałszywe. 

Reasumując stwierdzić należy, że wszystkie pytania skonstruowane zostały prawidłowo i posiadają tylko jedną prawidłową odpowiedź.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie podkreślano, że jeżeli pytanie zostało zadane w sposób ogólny i nawiązywało wprost do treści odpowiednich przepisów prawnych, to zadaniem zdającego była zwykła, prosta znajomość tych przepisów, nie zaś dokonywanie skomplikowanej interpretacji, która często bywa sporna, (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 2015 r., wydany w sprawie sygn. akt II GSK 1268/14).Także, jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny np. w orzeczeniu z dnia 20 sierpnia 2015 r, sygn. akt II GSK 2016/13 możliwe i poprawne jest konstruowanie pytań testowych w oparciu o część normy prawnej.

Odnosząc się do stanowiska skarżącej, że ustawa o radiofonii i telewizji nie jest przedmiotem studiów prawniczych, podobnie, jak inne ustawy, w oparciu o które sformułowane zostały pytania nr 86, 87, 89, 90, 108, 109 i 110, wskazać należy, że zakres dziedzin prawa, z których mogą być ułożone pytania na egzamin wstępny na aplikację radcowską wyznacza ustawa o radcach prawnych. Przepis art. 331 pkt 3 ustawy stanowi, że egzamin konkursowy polega na sprawdzeniu wiedzy kandydata na aplikanta radcowskiego z zakresu prawa: konstytucyjnego, karnego, postępowania karnego, karnego skarbowego, wykroczeń, cywilnego, postępowania cywilnego, gospodarczego, spółek prawa handlowego, pracy i ubezpieczeń społecznych, rodzinnego i opiekuńczego, administracyjnego, postępowania administracyjnego, finansowego, europejskiego, ustroju sądów, samorządu radców prawnych i innych organów ochrony prawnej działających w Rzeczypospolitej Polskiej, a także warunków wykonywania zawodu radcy prawnego i etyki tego zawodu. Ustalenie zarówno szczegółowości pytań z poszczególnych zakresów prawa, jak i aktów prawnych, które w ramach wymienionych w ustawie zakresów prawa stanowić będą podstawę skonstruowania testu, pozostaje w gestii zespołu powołanego do przygotowania pytań. Ustawodawca bowiem, określając formułę testu egzaminacyjnego, ograniczył się do podania jego zakresu przedmiotowego oraz ustalenia łącznej liczby pytań, nie określając merytorycznej struktury wewnętrznej. Wszystkie pytania testu, w tym pytania kwestionowane, mieszczą się w ustawowym zakresie dziedzin prawa, wskazanym powyżej i wyznaczonym przepisem ustawy o radcach prawnych a ogłoszenie w sprawie tytułów aktów prawnych, zgodnie z art. 33 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 75b ust. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, ze zm.) zostało zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości w dniu 27 lutego 2015 r. Dodatkowo podkreślić należy, że egzamin na aplikację radcowską jest egzaminem konkursowym i nie można oczekiwać, że pytania w teście będą wiernie przytaczać jeden, konkretny przepis prawa. Zdający musi legitymować się bowiem podstawową umiejętnością zrekonstruowania nieskomplikowanej normy prawnej, jak również rozstrzygać proste problemy interpretacyjne. Oczywiste jest, że kandydatom na aplikację radcowską można stawiać wymagania znajomości podstawowych zasad wykładni prawa, czy też analitycznego myślenia (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 kwietnia 2010 r. sygn. akt II GSK 27/10).

Nieprawidłowo sformułowane to takie, na które żadna z zaproponowanych odpowiedzi nie stanowi zdania prawdziwego, gdy więcej niż jedna z odpowiedzi jest odpowiedzią prawdziwą, a także takie, na które odpowiedź nie wynika expressis verbis z przepisów prawa, a jedynie z poglądów doktryny i orzecznictwa. W rozpatrywanej sprawie żadna z tych wad nie wystąpiła, albowiem, jak wskazano wyżej, połączenie pytania wraz z odpowiedzią stanowiło logiczną całość, znajdującą swoje uzasadnienie w treści wskazanych przepisów. Tym samym zarzuty zawarte w skardze uznać należy za nieuzasadnione. Ponadto zdaniem Sądu Minister Sprawiedliwości prawidłowo wskazał w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że jest ona wydawana w warunkach związania administracyjnego i zmiana rozstrzygnięcia przez ustalenie pozytywnego wyniku egzaminu wstępnego na aplikację radcowską możliwa jest jedynie na skutek stwierdzenia, że skarżąca w wyniku egzaminu uzyskała co najmniej 100 pkt, udzielając co najmniej 100 prawidłowych odpowiedzi na 150 zadanych pytań egzaminacyjnych, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. W konsekwencji Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela dokonaną przez Ministra Sprawiedliwości materialnoprawną ocenę stawianych zarzutów, uznając, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa skarżąca nie udzieliła poprawnej odpowiedzi na wskazane pytania. Sporne pytania testowe mieszczą się w ramach zakresu przedmiotowego egzaminu konkursowego na aplikację radcowską. Zostały one sformułowane zgodnie z zaleceniem zawartym w przepisie art. 339 ust. 1 omawianej ustawy, zaś odpowiedź wskazana przez organ, jako właściwa - wynika z poprawnego w tym zakresie klucza odpowiedzi załączonego do testu. Udzielenie przez skarżącą błędnych odpowiedzi na te pytania było, w ocenie Sądu, wynikiem czynienia przez nią pewnych dodatkowych założeń nie wynikających z treści pytania oraz jej własnej interpretacji przepisów.

Reasumując powyższe należało stwierdzić, że ustalony przez komisję egzaminacyjną wynik egzaminu skarżącej na 99 punktów, a więc poniżej 100 punktów, prawidłowo skutkował nieuzyskaniem pozytywnego wyniku z egzaminu wstępnego określonego w art. 339 ust. 3 u.r.p.

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że organy administracyjne nie naruszyły przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, a zatem Sąd - nie znajdując podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) orzekł - jak w sentencji.