Wyrok z dnia 2016-09-08 sygn. I SA/Kr 666/16

Numer BOS: 745830
Data orzeczenia: 2016-09-08
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Jarosław Wiśniewski , Paweł Dąbek (sprawozdawca, przewodniczący), Stanisław Grzeszek

Sentencja

|Sygn. akt I SA/Kr 666/16 | [pic] W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 8 września 2016 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Paweł Dąbek (spr.), Sędziowie: WSA Stanisław Grzeszek, WSA Jarosław Wiśniewski, Protokolant: specjalista Bożena Piątek, po rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym, w dniu 8 września 2016 r., sprawy ze skargi P.Ś. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 20 kwietnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie przyznania kosztów związanych z pełnieniem funkcji kuratora dla nieobecnej - skargę oddala -

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2016r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z dnia 17 lutego 2016r. nr [...] , przyznające P.Ś. (dalej: skarżący) koszty związane z pełnieniem funkcji kuratora nieobecnej J.B. w kwocie 5.032 zł na które złożyło się:

- wynagrodzenie kuratora w wysokości 4.065,04 zł netto powiększone o podatek VAT według stawki 23%, to jest 934,96 zł (brutt 5.000 zł),

- zwrot poniesionych wydatków związanych z opłatą za przesyłki pocztowe oraz opłatą skarbową od pełnomocnictwa udzielonego radcy prawnemu D.K.w dniu 26 sierpnia 2010r. w łącznej wysokości 32 zł.

Powyższe rozstrzygnięcia zapadły w następującym stanie faktycznym.

Skarżący wykonujący zawód adwokata, wnioskiem z dnia 22 sierpnia 2014r. zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. o przyznanie mu wynagrodzenia za pełnienie roli kuratora nieobecnej J.B. w postępowaniu przez Naczelnikiem Urzędu Skarbowego, Dyrektorem Izby Skarbowej, Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie i Naczelnym Sądem Administracyjnym. Skarżący domagał się przyznania wynagrodzenia w wysokości 2.400 zł za każdą instancję postępowania administracyjnego oraz sądowo administracyjnego, czyli 9.600 zł powiększone o podatek VAT (w sumie 11.808 zł brutto). Wysokość żądanego wynagrodzenia ustalił na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. - w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zdaniem skarżącego, każda instancja postępowania sądowoadministracyjnego jest oddzielnym postępowaniem, za które pełnomocnik pobiera oddzielnie wynagrodzenie.

Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 17 lutego 2016r., przyznał skarżącemu wynagrodzenie, w wysokości opisanej powyżej.

W zażaleniu na powyższe postanowienie, skarżący podkreślił, że w sprawie powinny mieć zastosowanie przepisy wyżej wskazanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r., a nie przepisy Ordynacji podatkowej, dotyczące kosztów postępowania, jak przyjął organ I instancji. Skarżący wskazał, że do pełnienia funkcji kuratora został ustanowiony jako adwokat w ramach wykonywania zawodu, prowadzący indywidualną kancelarię adwokacką, czyli działalność gospodarczą, a nie jako osoba prywatna.

Wzmiankowanym na wstępie postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2016r., Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji.

Organ omawiając przebieg postępowania wskazał, że postanowieniem z dnia 28 maja 2010r., sygn. akt [...] , w sprawie z wniosku Naczelnika Urzędu Skarbowego, Sąd Rejonowy ustanowił skarżącego kuratorem dla nieobecnej J.B. do ochrony jej praw w postępowaniu podatkowym przed Urzędem Skarbowym. Następnie postanowieniem z dnia 21 czerwca 2011r. sygn. akt [...] ten sam Sąd, na wniosek skarżącego, ustanowił go kuratorem dla nieobecnej J.B. w celu reprezentowania jej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 listopada 2013r., sygn. akt I SA/Kr 1768/11, oddalony został wniosek skarżącego o przyznanie mu wynagrodzenia za pełnienie funkcji kuratora. W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano na właściwość sądu powszechnego do przyznania wynagrodzenia.

Następnie skarżący wystąpił do Naczelnika Urzędu Skarbowego o przyznanie mu kosztów zastępstwa za postępowania organami podatkowymi oraz sądami administracyjnymi w wysokości po 2.400 zł, powiększone o podatek VAT. Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2014r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego h zwrócił przedmiotowy wniosek ze względu na właściwość sądu powszechnego. Rozstrzygnięcie to nie zostało zaskarżone przez wnioskodawcę.

Skarżący wystąpił wobec powyższego do Sądu Rejonowego o przyznanie mu wynagrodzenia, który to Sąd postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2014r. sygn. akt [...] , oddalił jego wniosek. W motywach swojego rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że kwestia związana w wynagrodzeniem kuratora wyznaczonego przez sąd powszechny na wniosek organu administracyjnego dla nieobecnej strony postępowania administracyjnego należy do kosztów postępowania administracyjnego.

W następstwie tego orzeczenia, skarżący ponownie wystąpił do organu podatkowego o przyznanie kosztów zastępstwa skarżącej. Postanowieniem z dnia 23 września 2014r. [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego zwrócił powyższy wniosek ze względu na właściwość sądu powszechnego i związanie organu ostatecznym postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2014r. Na postanowienie to skarżący wniósł zażalenie, po rozpatrzeniu którego Dyrektor Izby Skarbowej postanowieniem z dnia 19 lutego 2015 r. [...] uchylił postanowienie organu pierwszej instancji i umorzył postępowanie w sprawie, gdyż tożsamy wniosek został już ostatecznie rozpoznany we wcześniejszym postępowaniu. W następstwie skargi na to postanowienie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, wyrokiem z dnia 10 czerwca 2015r. sygn. akt I SA/Kr 691/15 uchylił je, jak również poprzedzające je postanowienie organu I instancji. Sąd przesądził, że to organ podatkowy ma obowiązek przyznać kuratorowi wynagrodzenie.

Uzasadniając merytorycznie swoje rozstrzygnięcie, organ odwoławczy uznał, że kwestią, wymagającą rozstrzygnięcia była wycena dokonanych przez kuratora czynności związanych z ochroną praw nieobecnej, przy czym podkreślił zarazem, że ani we wniosku o zwrot kosztów z dnia 22 sierpnia 2014r., ani w piśmie z dnia 2 grudnia 2015r., będącym odpowiedzią na wezwanie organu I instancji, skarżący nie zindywidualizował poniesionych wydatków w kontekście dokonywanych przez niego, jako kuratora konkretnych czynności. Zawarte w piśmie z dnia 2 grudnia 2015r. sformułowania, że kurator ponosił opłaty związane z przesyłaniem korespondencji, wykonywaniem rozmów telefonicznych, wykorzystaniem materiałów biurowych, czy dwukrotną wizytą aplikanta radcowskiego w Urzędzie Skarbowym w celu zapoznania się z aktami sprawy cechuje – w ocenie organu odwoławczego – bardzo duży poziom ogólności i abstrakcji, przy czym kurator nawet nie wskazał ich wysokości, nie mówiąc już o ich udokumentowaniu. Organ odwoławczy zaznaczył jednak, że uwzględniając dokonane i opisane powyżej czynności, uznano, iż zasadne będzie przyznanie kuratorowi wynagrodzenia w ramach zwrotu kosztów reprezentacji nieobecnej.

Organ odwoławczy wskazał, że skarżący nie podał w sposób precyzyjny, jaki był jego nakład pracy w realizację poszczególnych czynności kuratora, a odniósł się jedynie do sztywnych stawek wynagrodzenia adwokata w postępowaniu sądowym, czego organ podatkowy nie był zobowiązany uwzględnić. W tej sytuacji prawidłowo postanowiono ustalić wynagrodzenie w sposób ryczałtowy w kwocie 5.000 zł brutto, uwzględniając zarazem, że skarżący działając jako kurator nieobecnej, odbierał kierowaną do niego korespondencję, sporządził wskazane powyżej pisma, w tym odwołanie, skargę do WSA oraz odpowiedź na skargę kasacyjną. Oceniono, że sprawa nieobecnej nie była sprawą o charakterze bardzo skomplikowanym ani wielowątkowym, nie prowadzono w niej rozbudowanego postępowania dowodowego, wymagającego częstego udziału i zaangażowania kuratora, a stan faktyczny ulegał powieleniu na poszczególnych etapach postępowania. Zauważono również, że kurator przy dokonywaniu niektórych czynności (np. zapoznanie się z materiałem dowodowym w organie I instancji, czy pismo z informacją o skierowaniu wniosku o ustanowienie kuratora do reprezentowania przed sądami administracyjnymi) korzystał z pomocy aplikanta radcowskiego, co z pewnością zmniejszało jego nakład pracy. Ponadto skarżący nie wskazał, aby dokonał innych, poza już wymienionymi, czynności w ramach reprezentowania w charakterze kuratora nieobecnej.

Organ podał także, iż dokonano weryfikacji posiadanych akt związanych

z odpowiedzialnością nieobecnej za zaległości podatkowe i stwierdzono, że czterokrotnie, w dniach 2 września 2010r., 6 września 2010r., 19 października 2010r. oraz 29 marca 2011r., do organu I instancji została za pośrednictwem poczty, listem poleconym, przesłana korespondencja dotycząca tej właśnie sprawy. W związku

z tym ustalono, że opłata za list polecony w latach 2010 i 2011 wynosiła 3.75 zł

i postanowiono zwrócić skarżącemu poniesione w związku z tym wydatki w łącznej kwocie 15 zł (4 x 3.75 zł). W aktach sprawy dotyczącej odpowiedzialności podatkowej nieobecnej znajduje się również pełnomocnictwo udzielone radcy prawnemu D.K. przez skarżącego wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej w kwocie 17 zł. Należność z tego tytułu również postanowiono uznać za wydatek poniesiony w związku z pełnieniem funkcji kuratora nieobecnej i dokonać jego zwrotu na rzecz skarżącego. Nie uzyskano wiedzy na temat wydatków poniesionych przez skarżącego na innych etapach postępowania, ani też nie występował obowiązek ich poszukiwania, gdyż to osoba żądająca zwrotu kosztów ma najpełniejszą wiedzę odnośnie kwestii, jakie wydatki poniosła i jaka była ich wysokość, a zatem powinna je wskazać oraz w sensie dowodowym wykazać.

Organ podkreślił, że w sprawie podatkowej skarżący nie występował jako adwokat, będący pełnomocnikiem podatniczki, lecz jako ustanowiony przez sąd rodzinny kurator. Ponadto z rozporządzenia regulującego wynagrodzenia adwokackie wynika że dotyczy ono określenia opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, a nie przed organami podatkowymi, przed którymi skarżący występował jako kurator, a nie jako pełnomocnik.

Na zakończenie organ odwoławczy podkreślił, że w systemie prawa podatkowego brak jest przepisów szczególnych, regulujących wysokość wynagrodzenia kuratora w tym postępowaniu, co oznacza, że w sytuacji, gdy brak jest konkretnych uwarunkowań prawnych, regulujących tę kwestię, organ podatkowy może ustalić kwotę wynagrodzenia, mając na uwadze rodzaj sprawy, stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora.

Na powyższe rozstrzygnięcie organu odwoławczego, skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, a także poprzedzającego go postanowienia organu l instancji. Skarżący zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie:

- przepisu § 19 pkt 2 w związku z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, poprzez ich niezastosowanie przy ustalaniu wynagrodzenia dla adwokata za pełnienie roli kuratora dla osoby nieobecnej w postępowaniu podatkowym, jako koszty pomocy prawnej ponoszonej przez Skarb Państwa udzielonej przez skarżącego, jako adwokata z urzędu,

- przepisu § 18 w związku z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości

z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, poprzez ich niezastosowanie przy ustalaniu wynagrodzenia dla adwokata

za pełnienie roli kuratora nieobecnej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie i Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Nadto na wypadek nie uwzględnienia powyższych zarzutów, zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie art. 265 § 2 Ordynacji podatkowej, poprzez nieadekwatne i zaniżone wynagrodzenia kuratora, w oparciu o rodzaj sprawy, stopień jej zawiłości oraz nakład pracy i zaangażowanie kuratora.

Skarżący podkreślił, że w art. 265 § 1 Ordynacji podatkowej wprowadzono katalog kosztów postępowania, jednakże nie ma on charakteru zamkniętego, bowiem na podstawie § 2 tego artykułu organ podatkowy ma możliwość poszerzania go o inne koszty. Jako przykład takich kosztów orzecznictwo podaje wynagrodzenie kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. Skarżący wskazał, że w postępowaniu podatkowym działał jako kurator będący adwokatem i dlatego mają do niego zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Na wypadek nie uwzględnienia powyższej argumentacji skarżący wskazał, że w oparciu o przepis art. 265 § 2 Ordynacji podatkowej, organ niewłaściwie ustalił wynagrodzenia dla adwokata za pełnienie roli kuratora nieobecnej, poprzez nieadekwatne i zaniżone jego ustalenie. Ustawodawca od uznania organu podatkowego uzależnił zaliczenie wydatków w poczet kosztów postępowania, a jedynym kryterium ich zaliczenia jest bezpośredni związek z rozstrzygnięciem sprawy. W ocenie skarżącego wysokość wynagrodzenia kuratora, ustanowionego dla strony w danej sprawie, zależy w każdym przypadku od rodzaju sprawy, stopnia jej zawiłości i nakładu pracy kuratora. Skoro rozstrzygniecie przedmiotowej sprawy sprowadzało się do wyceny dokonanych przez kuratora czynności związanych z ochroną praw nieobecnej, to organ winien uwzględnić wszystkie czynności podjęte przez kuratora. Twierdzenie, iż wyjaśnienie kuratora, że wykonywał on szereg niewymiernych czynności, cechuje bardzo duży poziom ogólności i abstrakcji, uznać należy w ocenie skarżącego za chybiony, podobnie jak twierdzenie, że kurator nawet nie wskazał ich wysokości, nie mówiąc już o ich udokumentowaniu. Kurator wskazał bowiem konkretnie jakie czynności podejmował w trakcie postępowania. Jak zaznaczył, właśnie z uwagi na to, że pewnych czynności, jak czas poświęcony na sporządzenie pisma, nie da się obiektywnie wycenić kurator posłużył się stawkami wskazanymi w wyżej powoływanym rozporządzeniu, uznając, iż są to stawki adekwatne i obiektywnie wskazane przez ustawodawcę w analogicznych sprawach. Nie jest tak, jak twierdzi organ, że kurator nie wskazał w sposób precyzyjny, jaki był jego nakład pracy w realizacji poszczególnych czynności, a odniósł się jedynie do sztywnych stawek wynagrodzenia adwokata w postępowaniu sądowym.

Skarżący nie zgodził się z twierdzeniami organu, że zaangażowanie kuratora zmniejszyło jego nakład pracy. Jego zdaniem nakład pracy był identyczny jaki zaistniałby w sytuacji, gdyby adwokat nie posłużył się aplikantem, a to z uwagi na to, że aplikant jest nadzorowany przez osobę, na której polecenie wykonuje czynności. Podkreślił, że w sytuacji, gdzie brak jest konkretnych uwarunkowań prawnych, regulujących kwestię wynagrodzenia, organ podatkowy powinien ustalić kwotę wynagrodzenia wskazaną przez kuratora, mając na uwadze właśnie rodzaj sprawy, stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora, w szczególności w kontekście rozstrzygnięcia sprawy.

Skarżący podniósł również okoliczność, że działanie kuratora było skuteczne dla strony za którą działał i powinno być to wzięte pod uwagę przy ustalaniu wynagrodzenia. Nie zgodził się ze stanowiskiem organu jakoby fakt, że kurator wykonywał zawód adwokata nie miało żadnego znaczenia dla określenia kosztów, bowiem w opinii skarżącego właśnie fakt, że kuratorem był adwokat powodowało,

że sprawa prowadzona była w sposób właściwy, a wyznaczenie innej osoby,

nie będącej adwokatem, nie zapewniłoby sprawnego jej prowadzenia i zakończenia.

W odpowiedzi na powyższą skargę Dyrektor Izby Skarbowej podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Pierwszą kwestią sporną, która wymaga wyjaśnienia, jest odpowiedź na pytanie, czy w sprawie materialno-prawną podstawą rozstrzygnięcia powinno być rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013r., poz. 461 – dalej: rozporządzenie), które to rozporządzenie obowiązywało w dacie wykonywania czynności przez skarżącego. Czy też podstawę tę powinny stanowić przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015r., poz. 613 ze zm. – dalej O.p.). Zdaniem skarżącego, z uwagi na fakt, że wykonuje on zawód adwokata i zapewnił profesjonalną pomoc prawną, zastosowanie powinno znaleźć rozporządzenie. W ocenie organu, skoro skarżący został ustanowiony kuratorem w postępowaniu podatkowym, nie był zaś pełnomocnikiem strony, zastosowanie powinny znaleźć przepisy O.p. W ocenie Sądu rację należy przyznać organom podatkowym.

Samo rozporządzenie wydane zostało na podstawie art. 16 ust. 2 oraz 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (j.t. Dz.U. z 2015r., poz. 615 ze zm.). Przepisy powyższe określały upoważnienie do wydania rozporządzenia, jednocześnie zakreślając granice unormowań w nim zawartych. Z pierwszego przepisu wynika, że w rozporządzeniu miała zostać określona wysokość opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości, stanowiących podstawę do zasądzania przez sądy kosztów zastępstwa prawnego i kosztów adwokackich. Z drugiego przepisu wynikało natomiast upoważnienie do określenia szczegółowych zasad ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Minister Sprawiedliwości realizując upoważnienie ustawowe, wydał rozporządzenie, w którego § 1 pkt 1) stwierdził, że określa ono opłaty za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości. Minister wypełnił wobec powyższego delegację ustawową, lecz rozporządzenie to ma zastosowanie jedynie do czynności dokonywanych przed organami wymiaru sprawiedliwości. Organami takimi nie są jednak organy podatkowe, przed którymi skarżący występował. Rozporządzenie to nie ma wobec powyższego zastosowania do ewentualnych kosztów tego postępowania.

Poza tym, co już zostało zaznaczone, rozporządzenie wydane zostało na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie o adwokaturze, która to ustawa w art. 4 wskazuje, że zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Zasady wykonywania zawodu adwokata, określone zostały w dziale II ustawy o adwokaturze. Wynika z nich, że pomoc prawna może być świadczona na podstawie zawartej umowy z klientem, bądź też na podstawie wyznaczenia adwokata do udzielenia pomocy prawnej z urzędu. Adwokat może być wyznaczony z urzędu do reprezentowania strony przed Trybunałem Konstytucyjnym, Sądem Najwyższym, sądami administracyjnymi i sądami powszechnymi.

Za pomoc prawną nie można jednak uznać wykonywania obowiązków kuratora dla osoby nieobecnej. Oczywiście skarżący działając w interesie osoby nieobecnej wykonywał czynności, które odpowiadały czynnościom świadczenia pomocy prawnej. Niemniej jednak nie zawierał umowy z osobą, której interesy reprezentował, jak również nie został wyznaczony z urzędu do udzielania jej pomocy prawnej. Tym samym należy stwierdzić, że skarżący wykonując czynności kuratora, nie działał w charakterze adwokata, gdyż nie świadczył pomocy prawnej w rozumieniu ustawy o adwokaturze. Dla wykonywania czynności kuratora nie jest wymagane posiadanie wykształcenia prawniczego, czy też posiadanie kwalifikacji adwokackich. Kuratorem może być jakakolwiek osoba. Oczywistym jest, że osoba będąca adwokatem daje największe gwarancje, że interesy osoby nieobecnej będą należycie chronione. Nie zmienia to jednak faktu, że wykonywanie funkcji kuratora nie stanowi wykonywania zawodu adwokata.

Wykonywania tej funkcji, nie można przede wszystkim zaliczyć do udzielania pomocy prawnej z urzędu, o której mowa zarówno w ustawie o adwokaturze, jak i rozporządzeniu. Pomoc prawna udzielana przez adwokata, świadczona z urzędu, ma miejsce jedynie przed sądami w sytuacji, gdy jest do takiej funkcji wyznaczony przez odpowiedni sąd. W takim jednak wypadku właściwy do rozpoznania sprawy sąd, wydaje stosowne rozstrzygnięcie o ustanowienie dla strony pełnomocnika z urzędu. Jeżeli pełnomocnikiem takim wyznaczony zostanie adwokat, świadczy on wówczas pomoc z urzędu i ma prawo do uzyskania wynagrodzenia według stawek wskazanych w rozporządzeniu. Skarżący wykonując funkcję kuratora dla osoby nieobecnej, nie świadczył jednak pomocy prawnej z urzędu. Nie został bowiem wyznaczony do świadczenia takiej pomocy przez sąd. Skarżący został wyznaczony przez sąd, jako kurator, nie zaś jako pełnomocnik z urzędu.

Wobec powyższego brak jest jakichkolwiek podstaw, aby przyznając wynagrodzenie kuratorowi, który jednocześnie wykonuje zawód adwokata, korzystać ze stawek zawartych w rozporządzeniu.

Jedyną zatem podstawę prawną do określenia skarżącemu wynagrodzenia za czynności kuratora, stanowią przepisy Ordynacji podatkowej. Katalog kosztów postępowania podatkowego, został wskazany w art. 265 O.p. Nie jest to przy tym katalog zamknięty, o czym świadczy § 2 tego przepisu, z którego wynika, że organ może zaliczyć do kosztów postępowania także inne wydatki bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy. Wprawdzie w przepisie tym użyto sformułowania "może", co mogłoby sugerować, że pozostawiono organowi swobodę w zaliczeniu pewnych wydatków do kosztów postępowania. Niemniej jednak, jeżeli w postępowaniu podatkowym okaże się, że zaistniały wydatki, mające bezpośredni związek z rozstrzygnięciem sprawy i wymagają one rozliczenia, organ jest zobowiązany wydać co do nich rozstrzygnięcie. Wydatkiem, który wymaga rozliczenia, są niewątpliwie koszty wynagrodzenia kuratora. Bez udziału kuratora, nie byłoby bowiem możliwości zakończenia postępowania podatkowego.

W przypadku wydatku na wygrodzenie kuratora, ustawodawca nie wprowadził jednak żadnych kryteriów w oparciu o które organ mógłby orzec o jego wysokości. Nie jest przy tym również pomocny przepis art. 179 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (j.t. Dz.U. z 2015r., poz. 2082 ze zm.), który jedynie stanowi, że kuratorowi przysługuje wynagrodzenie. Ponieważ brak jest przepisów, które bezpośrednio wskazywałyby sposób wyliczenia wynagrodzenia, należy w ramach wykładni systemowej zewnętrznej, sięgnąć do przepisów innych gałęzi prawa. Najbardziej zbliżoną regulacją, jest ustawa z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz.U. 2016r., poz. 623). W art. 9 pkt 3 tej ustawy, przewidziano delegację dla Ministra Sprawiedliwości do określenia wysokości wynagrodzenia oraz zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla danej strony w sprawie. Wykonując powyższą delegację, Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie z dnia 13 listopada 2013r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej. Przepisów tego rozporządzenia nie można jednak zastosować wprost. Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 lutego 1989r., sygn. akt III CZP 117/88, do wynagrodzenia kuratora będącego, będącego przedstawicielem strony w postępowaniu administracyjnym, nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982r. w sprawie stawek, warunków przyznawania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów (Dz.U. nr 27, poz. 197). Stanowisko Sądu Najwyższego należy odnieść również do obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Podkreślić jednak należy, że w powyższym rozporządzeniu, również nie zostały określone żadne kryteria (poza maksymalną wysokością wynagrodzenia), jakimi należy kierować się przy ustalaniu wynagrodzenia kuratora. Wobec powyższego sięgnąć należy do wskazywanego wcześniej art. 9 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w którym ustawodawca zawarł przesłanki, które jego zdaniem powinny wpływać na wysokość wynagrodzenia kuratora. Zdaniem ustawodawcy, ustalając wysokość wynagrodzenia, należy mieć na względzie rodzaj sprawy, stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora.

Analizując treść zaskarżonego postanowienia, należy stwierdzić, że ustalając wysokość wynagrodzenia skarżącego, organ kierował się wyżej wskazanymi kryteriami przyznania wynagrodzenia. Organ wziął pod uwagę ilość dokonanych przez skarżącego czynności. Odniósł się także do rodzaju sprawy stwierdzając, że nie była ona sprawą bardzo skomplikowaną. Przede wszystkim nie prowadzono w niej rozbudowanego postępowania dowodowego, wymagającego częstego udziału i zaangażowania skarżącego. Stan faktyczny ulegał powieleniu na poszczególnych etapach postępowania. Organ wziął również pod uwagę, że pewnych czynności skarżący nie wykonywał osobiście, lecz korzystał z pomocy aplikanta. Niewątpliwie zmniejszyło to jego osobisty nakład pracy zawodowej. Aplikant skarżącego, mógłby bowiem wykonywać w tym czasie dla niego inne czynności, które zapewne zmniejszyłyby nakład pracy skarżącego. Niemniej jednak korzystanie z pomocy aplikanta spowodowało, że skarżący osobiście pewnych czynności nie wykonywał.

W ocenie Sądu uzasadnienie zaskarżonego postanowienia jest przekonywujące co do wysokości przyznanego wynagrodzenia. Organ prawidłowo wskazał przesłanki, którymi kierował się przy wydawaniu rozstrzygnięcia i należycie uzasadnił swoje stanowisko.

Z tych też powodów skarga podlega oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U z 216, poz. 718 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji.

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.