Wyrok z dnia 2017-09-14 sygn. III SA/Kr 705/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Czeluśniak (spr.) Sędziowie WSA Halina Jakubiec WSA Hanna Knysiak-Sudyka Protokolant Małgorzata Krasowska-Świt po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 września 2017 r. sprawy ze skargi H. L. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 22 maja 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji.

Uzasadnienie

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w W działający z upoważnienia Wójta Gminy W decyzją z dnia [...] 2017 r. znak: [...], działając na podstawie art. 1 ust. 2, art. 1a ust. 1 i ust. 2, art. 2 pkt 2 i pkt 10, pkt 11, art. 9 ust. 1 i ust. 2, art. 12 ust. 1 i ust. 2, art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 18 ust. 1 art. 25, art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 489), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2008 r., Nr 136, poz. 855) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm.) - dalej kpa, orzekł o nieprzyznaniu H. L. C. – dalej skarżącej, świadczeń z funduszu alimentacyjnego na dzieci: B. Z. oraz W. Z.

W uzasadnieniu organ powołał się na treść art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zgodnie z którym świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom, o których mowa w ust. 1 jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy, a wnioskodawczyni – H. L. C. tej przesłanki nie spełnia.

W odwołaniu pełnomocnik skarżącej podniósł, że informacje dotyczące zameldowania są nieprawdziwe, ponieważ skarżąca nie została wymeldowana i mieszkała pod adresem: Ł, a dowodem na nieprawdziwe wymeldowanie jest świadectwo pracy oraz rejestracja w Urzędzie Pracy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 22 maja 2017 r. znak: [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, art. 1a ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów oraz art. 2 i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2015, poz. 1659) i § 1 pkt 6 lit c rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 198, poz. 1925), utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W pierwszej kolejności organ przytoczył dotychczasowy przebieg postępowania wskazując, że z zebranego w sprawie materiału wynika, że skarżąca wniosek o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego złożyła do organu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wpisanego we wniosku w części l pkt 7, tj. Ł. Z notatki służbowej sporządzonej przez pracownika socjalnego GOPS w W wynika, że w trakcie weryfikacji wniosku ustalono, że wnioskodawczyni jest wymeldowana od stycznia 2008 r. z podanego we wniosku adresu oraz wraz z dziećmi zamieszkuje na terenie gminy W w miejscowości D. Ze względu na to ustalenie, postanowieniem z dnia [...] 2009 r. Kierownik GOPS w W uznał się za organ niewłaściwy do załatwienia sprawy i przekazał wniosek skarżącej Kierownikowi GOPS w W. Pismem z dnia 14 sierpnia 2009 r. Kierownik GOPS w W odesłał dokumentację w sprawie ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do GOPS w W wskazując, że brak jest możliwości ustalenia miejsca zamieszkania ww. na terenie gminy W (zarówno sołtys wsi D, jak i pracownik socjalny nie zdołali ustalić miejsca zamieszkania). Dalej organ podał, że z pisma pracownika socjalnego GOPS w W wynika, że po przeprowadzeniu wywiadu z matką wnioskodawczyni ustalono, że ww. przebywa wraz z dziećmi za granicą, natomiast dom znajdujący się w miejscowości D został wynajęty. Ponadto matka wnioskodawczyni podała, że powrót z zagranicy córka planuje na dzień 8 września 2009 r. a po powrocie zamieszka w miejscu zameldowania, tj. pod adresem Ł. W dniu 15 września 2009 r. organ l instancji wystosował do skarżącej pismo, wzywając do wyjaśnienia okoliczności dotyczących faktycznego miejsca zamieszkania. Wezwanie zostało odebrane przez matkę wnioskodawczyni T. J. i pozostało bez odpowiedzi, stąd też wniosek skarżącej pozostawiono bez rozpoznania, co wynika z adnotacji urzędowej sporządzonej w dniu 21 września 2009 r.

Następnie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że w dniu 5 grudnia 2016 r. do organu wpłynął wniosek H. Z. (obecnie H. L. C.), bez sprecyzowanego żądania. W piśmie z dnia 6 grudnia 2016 r. organ wezwał zatem ww. do złożenia wyjaśnień oraz skonkretyzowania swojego żądania, poprzez wskazanie przedmiotu działań jakie miałby podjąć organ. Pismem z dnia 9 grudnia 2016 r. H. Z. zwróciła się o ponowne rozpoznanie sprawy dotyczącej wniosku o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego z dnia 29 maja 2009 r. "z powodu nieprawdziwych informacji przez GOPS w W". W piśmie podniosła, iż mieszka w Ł od roku 1982 r.

Organ podał, ze z informacji Urzędu Gminy w W wynika, że skarżąca zameldowana była: od 20 lutego 1974 r. do 15 listopada 1982 r. na terenie gminy T, ul. Ś, od 15 listopada 1982 r. do 28 listopada1986 r. na terenie gminy W, Ł, od 28 listopada 1986 r. do 4 stycznia 2008 r. na terenie gminy W, Ł, od 4 stycznia 2008 r. na terenie Hiszpanii, a od 13 lipca 2010 r. na terenie gminy W, Ł. Jak podkreśliło Kolegium, organ l instancji zauważył, że w czasie składania przez ww. wniosku o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ww. zameldowana była na pobyt stały w Hiszpanii. Zmieniła także nazwisko z Z. na L. C.

Pismem z dnia 19 grudnia 2016 r. organ l instancji wskazując na przepis art. 145 kpa oraz art. 12 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów poinformował skarżącą, że "w sprawach zakończonych decyzją, wszczyna się lub wznawia postępowanie administracyjne". W wezwaniu organ zwrócił się do skarżącej o złożenie wyjaśnień, czy pismo z dnia 13 grudnia 2016 r. należy potraktować jako wniosek o wydanie decyzji w przedmiocie świadczeń z funduszu alimentacyjnego, a jeżeli tak, to wezwał ww. do osobistego wstawiennictwa w celu uzupełnienia braków formalnych dotyczących faktycznego adresu pobytu na dzień złożenia wniosku z dnia 29 maja 2009 r. oraz aktualnego nazwiska. Organ l instancji wyznaczył 7- dniowy termin na złożenie stosownych wyjaśnień pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Pismem z dnia 2 stycznia 2017 r. skarżąca zwróciła się do organu z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego od 2008 r. przedkładając również pełnomocnictwo udzielone matce T. J. do reprezentowania jej interesów.

Decyzją z dnia [...] 2017 r. organ l instancji orzekł na podstawie § 5 ust. 2 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu ora wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego o pozostawieniu wniosku z dnia 29 maja 2009 r. bez rozpoznania. W uzasadnieniu organ wskazał, że pomimo wezwań wniosek o świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie został uzupełniony, a zatem należało orzec o jego pozostawieniu bez rozpoznania. W wyniku złożonego odwołania SKO decyzją z dnia [...] 2017 r. uchyliło powyższą decyzję i przekazało sprawę organowi l instancji do ponownego rozpoznania wskazując m.in., że biorąc pod uwagę treść art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w przypadku ustalenia, że skarżąca nie zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy należy wydać decyzję odmawiającą przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W wyniku ponownego rozpoznania sprawy organ l instancji decyzją z dnia [...] 2017 r. orzekł o odmowie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego wobec niespełnienia warunku zamieszkiwania na terytorium RP przez okres świadczeniowy. Ustalono bowiem, iż skarżąca w czasie składania wniosku o przyznanie świadczeń zameldowana była w Hiszpanii.

Organ odwoławczy wskazał na treść art. 1a ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów i podkreślił, że przesłanką nabycia prawa do świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów przysługujących zarówno obywatelom polskim, jak i cudzoziemcom, jest zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Podniósł, że ww. ustawa nie zawiera definicji "zamieszkiwania na terytorium", jednakże nie należy utożsamiać tego sformułowania z miejscem zamieszkania, o jakim mowa w art. 25 Kodeksu cywilnego. Zdaniem SKO, z zebranego w sprawie materiału wynika, że organ l instancji zasadnie przyjął, iż centrum spraw życiowych skarżącej znajduje się w Hiszpanii, ponieważ ww. nie zamieszkiwała i nie zamieszkuje na terytorium Polski przez okres świadczeniowy, dotyczący wniosku z dnia 29 maja 2009 r.

Nadto, Kolegium odnosząc się do zarzutów odwołania wskazało, że z informacji uzyskanej z Powiatowego Urzędu Pracy wynika, iż H. Z. (L. C.) status osoby aktywnej zawodowo posiadała w okresie od 5 marca 2009 r. do 23 sierpnia 2009 r. Zatrudniona była w Szkole Podstawowej w Ł w okresie od 6 listopada 2007 r. do 31 października 2008 r. Z treści świadectwa pracy wynika z kolei, że stosunek pracy został rozwiązany w wyniku porozumienia stron, a skarżąca korzystała z urlopu bezpłatnego od 2 stycznia 2008 r. do 16 stycznia 2008 r. oraz od 16 lipca 2008 r. do 9 sierpnia 2008 r. Z danych Urzędu Gminy w W wynika, że H. Z. od 4 stycznia 2008 r. zameldowana była na terenie Hiszpanii (tj. w czasie składania wniosku o świadczenia), natomiast od 13 lipca 2010 r. na terenie Gminy W (Ł).

Biorąc zatem pod uwagę treść przepisu art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Kolegium stwierdziło, że organ l instancji w sposób prawidłowy ustalił, że wnioskodawczyni nie zamieszkiwała na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy, co stanowi jeden z warunków przyznania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie pełnomocnik skarżącej zarzuciła ww. decyzji błędną wykładnię art. 1 ust. 1a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że skarżąca w okresie od 29 maja 2009 r. nie zamieszkiwała w Polsce pod adresem Ł, a tym samym nie jest stroną uprawnioną do uzyskania alimentów z funduszu alimentacyjnego. Wydanemu rozstrzygnięciu zarzuciła także błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na bezzasadnym przyjęciu przez organy administracji, że skarżąca została wymeldowana z miejsca zamieszkania w Ł.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W piśmie z dnia 22 sierpnia 2017 r. skarżąca wskazała, że w 2013 r. wyszła za mąż, tam mieszka i pracuje w Hiszpanii, a dzieci uczęszczają szkoły, która jest płatna.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje:

Przepis art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066) stanowi, że sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem legalności, tj. zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżony akt administracyjny według kryterium zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie jego wydania. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 – dalej p.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, nie będąc przy tym związanymi granicami skargi (art. 134 ustawy). Z art. 145 § 1 p.p.s.a. wynika natomiast, że w przypadku, gdy sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas – w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Ww. regulacja prawna nie pozostawia wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja może ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Przeprowadzona w niniejszej sprawie sądowa kontrola z uwzględnieniem powyższych kryteriów doprowadziła do uznania, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem Sądu można postawić organom, które podjęły w kontrolowanej sprawie decyzje, zarzut naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy oraz naruszenia prawa materialnego – art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów , które miało wpływ na wynik sprawy

Skarga jest zatem uzasadniona.

Zasadnym bowiem okazał się zarzut niewyjaśnienia wszystkich istotnych w sprawie okoliczności faktycznych, a brak ustalenia stanu faktycznego nie pozwala na zastosowanie odpowiednich przepisów prawa materialnego. Organy dokonały tez błędnej wykładni art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Należy wyraźnie podkreślić to, że zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.), zwanej dalej "K.p.a." w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Przytoczony wyżej przepis ustanawia zasadę prawdy obiektywnej, która stanowi naczelną zasadę Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z tą zasadą, organ administracji publicznej zobowiązany jest do podejmowania wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zawarta w art. 7 K.p.a. zasada prawdy obiektywnej (materialnej), wyrażona również w innych przepisach, m.in. w art. 6, 10, 77 § 1, 80 K.p.a., ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, ponieważ na podstawie ustalonego stanu faktycznego sprawy organ administracyjny dokonuje jego subsumcji pod stosowną normę prawną. W ten sposób organ przesądza o powstaniu określonego obowiązku bądź prawa, a więc skutków prawnych, które dotyczyć będą wyłącznie faktów uznanych przez organ. Ponadto art. 77 § 1 K.p.a. nakłada na organ administracji obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Oznacza to, że organ administracyjny jest obowiązany z urzędu przeprowadzić dowody służące dokładnemu ustaleniu stanu faktycznego sprawy i podjąć wszelkie kroki w tym celu, jako warunku niezbędnego wydania zgodnej z prawem decyzji.

W przedmiotowej sprawie sporne stało się ustalenie miejsce zamieszkania skarżącej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy.

Zgodnie z art. 1a ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 489, zwanej dalej w skrócie: ustawą) świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobom, o których mowa w ust. 1, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Pomimo, że organy stwierdziły, że pojęcia "jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" nie można identyfikować z miejscem zamieszkania z kodeksu cywilnego, to jednak rozpoznając wniosek, analizowały przede wszystkim miejsca zameldowania skarżącej (wnioskodawczyni).

Wbrew jednak twierdzeniom organów, z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika w sposób niewątpliwy, że centrum spraw życiowych skarżącej od chwili złożenia wniosku o wypłatę alimentów z funduszu alimentacyjnego znajdowało się w Hiszpanii "ponieważ skarżąca nie zamieszkiwała i nie zamieszkuje na terytorium Polski przez okres świadczeniowy dotyczący wniosku z dnia 29 maja 2009 r." (a zatem za okres od 29 maja do 30 września 2009 r.).

Po pierwsze zwrócić należy uwagę, że zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy okres świadczeniowy oznacza okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, tj. od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Organy rozpoznając wniosek skarżącej z dnia 29 maja 2009 r. nie wskazały jasno, jaki okres świadczeniowy miały na uwadze. Nie ustosunkowały się także do żądania skarżącej zawartego w piśmie z dnia 2 stycznia 2017 r. co do wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego od 2008 r.

Po drugie, wskazać należy, że osobami uprawnionymi do świadczeń z funduszu alimentacyjnego są dzieci skarżącej, a skarżąca występuje jedynie w ich imieniu jako przedstawiciel ustawowy (art. 2 pkt 11 ustawy).

Po trzecie, nie zostało wyjaśnione dlaczego fakt zameldowania H. Z. na terenie Hiszpanii od 4 stycznia 2008 r. ("tj. w czasie składania wniosku o świadczenia") miał wg organów znaczenie, skoro, jak same ustaliły i podały, skarżąca była zatrudniona w Szkole Podstawowej w Ł do dnia 5 listopada 2008 r. (k. 37 a.a. I inst.), a dzieci, co szczególnie istotne, uczęszczały do szkoły w W Filii w B w roku szkolnym 2008/2009 i zostały wypisane ze szkoły w dniu 1 września 2009 r. (k. 37 a.a. II inst.). Ponadto w zaświadczeniu PUP stwierdzono m.in., że w dniu 25 maja 2009 r. miała miejsce wizyta skarżącej ("rozmowa doradcza") i była ona zarejestrowana jako bezrobotna w okresie od 5 marca do 23 sierpnia 2009 r. ( k. 31 a.a. I inst.).

Jak wynika z powyższego, orzekające w sprawie organy nie tylko nie ustaliły, gdzie zamieszkiwały dzieci skarżącej w okresie od 29 maja 2009 r. do 30 września 2009 r. (przypomnieć należy, że chodziły do szkoły w roku szkolnym 2008/2009), ale też w ogóle nie rozważyły, czy ewentualne ich przebywanie przez część ww. okresu poza granicami kraju pozbawia je prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Wskazać bowiem należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądowoadministracyjnym zwrot "zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" nie wyklucza czasowego pobytu poza granicami RP (np. wyrok IV SA/Wr 288/12; III SA/Kr 253/11).

Jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 5 czerwca 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 394/09 istota sporu dotyczy rozumienia pojęcia: "jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" jako warunku odnoszącego się tak do obywateli polskich, jak i cudzoziemców (art. 1a ust. 2 w związku z ust. 1). Przedmiotowa ustawa nie zawiera definicji "zamieszkiwania na terytorium". Nie ulega jednak wątpliwości, że nie należy utożsamiać spornego sformułowania z miejscem zamieszkania, o jakim mowa w art. 25 Kodeksu cywilnego. W świetle tego przepisu kodeksowego o miejscu zamieszkania decydują dwa czynniki: zewnętrzny (faktyczne przebywanie, corpus) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu, animus manendi), występujące łącznie. Skoro zakresem podmiotowym ustawy objęci są także cudzoziemcy, to racjonalny ustawodawca nie mógł posłużyć się w stosunku do tej kategorii osób przesłanką "przebywanie z zamiarem stałego pobytu". Cudzoziemcy zamieszkują bowiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej także bez zamiaru stałego pobytu. Sąd zwrócił uwagę, że art. 1a ust 2 stanowi, iż świadczenia przysługują osobom, o których mowa w ust 1 tego przepisu. Z kolei ustęp 1 stanowi, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują obywatelom polskim (pkt 1) i cudzoziemcom (pkt 2). Wobec obydwu tych kategorii osób przepis wymaga spełnienia jednakowej przesłanki, którą jest: zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dlatego w art. 1a ust. 2 zdanie pierwsze ustawy użyte jest pojęcie niezdefiniowane, obejmującego różne stany faktyczne, co prowadzi do wniosku, że pojęcie "jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" jest szersze od pojęcia kodeksowego "miejsca zamieszkania". Tak więc obywatelowi polskiemu przebywającemu przez okres świadczeniowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego, jeżeli spełnia pozostałe przesłanki uprawniające do przedmiotowego świadczenia. Inne niż powyżej przedstawione rozumienie spornego pojęcia, byłoby sprzeczne z celem ustawy, którym jest wspieranie osób ubogich z uwagi na to, że osoby te nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb oraz nie otrzymują należnego im wsparcia od osób zobowiązanych wobec nich do alimentacji. Odmowa przyznania przedmiotowego świadczenia obywatelom polskim pobierającym naukę za granicą, byłaby swoistą "premią" dla dłużników alimentacyjnych, w stosunku do których nie byłyby podejmowane działania regresowe. Skoro świadczenie przysługuje dziecku pobierającemu naukę w kraju, to odmienne traktowanie dziecka uczącego się za granicą, gdzie koszty utrzymania są z reguły wyższe, byłoby nielogiczne i stanowiłoby swoistą dyskryminację tego dziecka. Jednocześnie faktycznie zwalniałoby dłużnika alimentacyjnego przez czas pobytu dziecka za granicą ze świadczeń na jego rzecz. Skoro fundusz alimentacyjny nie wypłacałby świadczenia, to nie miałby on roszczenia regresowego wobec dłużnika alimentacyjnego.

Sąd rozpoznający nin. sprawę podziela ww. stanowisko. Ewentualne nieprzebywanie zatem dzieci skarżącej – osób uprawnionych do świadczeń alimentacyjnych na terytorium RP nie pozbawiło ich świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jeżeli spełniały one pozostałe przesłanki uprawniające do przedmiotowego świadczenia.

Dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy obowiązane są przeprowadzić postępowanie administracyjne z poszanowaniem jego zasad, w szczególności zadbać o należyte wyjaśnienie sprawy (poczynając od ustalenia jej zakresu), tak aby poczynione ustalenia w oparciu o prawidłowo zgromadzony materiał dowodowy sprawy, pozwoliły na prawidłową subsumcję, czyli właściwe zastosowanie przepisów prawa materialnego. W tym celu organy winny ustalić "okres świadczeniowy dotyczący wniosku z dnia 29 maja 2009 r." oraz w sposób niewątpliwy miejsce zamieszkania dzieci w tym okresie, mając na uwadze wyżej przedstawione stanowisko Sądu.

Zgodnie z art. 135 P.p.s.a. sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Uchylenie decyzji obydwu instancji przez sąd administracyjny jest niezbędne do końcowego załatwienia niniejszej sprawy, gdyż postępowanie w sprawie wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w zakresie determinującym zakres kolejnych czynności organów, które nie mogą być przeprowadzane po raz pierwszy w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez organ II instancyjny, gdyż działanie takie naruszałoby zasadę dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 K.p.a.).

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdzając naruszenie art. 7, 77 kpa oraz art. 1a ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, c oraz art. 134 P.p.s.a. orzekł jak sentencji orzeczenia.