Wyrok z dnia 2017-09-21 sygn. I SA/Wa 704/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Miernik (spr.) Sędziowie WSA Iwona Kosińska WSA Emilia Lewandowska Protokolant referent stażysta Marcin Sieradzki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 września 2017 r. sprawy ze skargi E. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta miasta W. z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...].

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...], po rozpoznaniu odwołania E. B., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta miasta W. z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] w sprawie ustalenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Prezydent miasta W., działając na podstawie art. 59 ust. 1, art. 60 i art. 61 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 930), decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] ustalił od E. B. od dnia 1 stycznia 2017 r. miesięczną opłatę za pobyt babki – J. D. w Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...] w wysokości 3535,95 zł.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że J. D. została skierowana do domu pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych decyzją Prezydenta miasta W. z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...].

Decyzją Prezydenta miasta W. z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] J. D, została umieszczona w Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...].

Kolejną decyzją z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] Prezydent miasta W. ustalił J. D. miesięczną opłatę za pobyt w Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...] od dnia zamieszkania w wysokości 1188,66 zł. Co do pozostałej kwoty opłaty, stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą ustaloną dla J. D. a średnim miesięcznym kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, organ ustalił, że wnoszona będzie zastępczo przez miasto W.

Zgodnie z zarządzeniem Prezydenta miasta W. z dnia 14 marca 2016 r. Nr [...] (Dz. Urz. Województwa [...] poz. 2778) średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...] od dnia 1 kwietnia 2016 r. wynosi 4724,61 zł.

Organ ustalił, że E. B. jest wnuczką J. D. i jako krewna jest zobowiązana do wnoszenia opłaty za pobyt babki w domu pomocy społecznej. Organ ustalił, że E, B. prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem i dwójką dzieci w [...] przy ul. [...]. Organowi nie udało się przeprowadzić wywiadu środowiskowego w celu ustalenia sytuacji życiowej rodziny w miejscu zamieszkania rodziny. Organ wskazał, że E. B. nie podjęła współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej i nie doszło do zwarcia umowy w sprawie partycypowania w kosztach utrzymania babki. Sytuacja dochodowa rodziny została więc ustalona na podstawie dostępnych dokumentów, z których wynika, że łączny dochód rodziny w roku 2015 wyniósł [...] zł, miesięcznie dochód rodziny wyniósł [...] zł, zaś na osobę w rodzinie– [...] zł. Organ wskazał, że kwota dochodu, od której nie ustala się opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej wynosi 300% kryterium w wysokości 514,00 zł, co stanowi kwotę [...] zł. Kryterium dochodowe dla rodziny czteroosobowej wynosi zatem [...] zł. Dochód miesięczny rodziny E. B. przekracza 300% kryterium dochodowego o kwotę [...] zł.

Organ ustalił opłatę dla E. B. za pobyt babki w domu pomocy społecznej w kwocie 3535,95 zł miesięcznie od 1 stycznia 2017 r. Kwota ta stanowi różnicę miedzy opłatą ustaloną od J. D. a średnim kosztem utrzymania w Domu Pomocy Społecznej, w którym przebywa J. D.

Odwołanie od decyzji Prezydenta miasta W. z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] wniosła E. B.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ wskazał, że z przepisów ustawy o pomocy społecznej nie wynika obowiązek ustalenia opłaty wobec wszystkich zstępnych mieszkańca domu ani obowiązek określenia proporcji, w jakiej poszczególni zstępni mogą być obciążani opłatą. Jedyne ograniczenie co do wysokości opłaty wynika z art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Ustalona opłata wobec E. B. nie narusza wskazanego przepisu.

Odnosząc się do argumentów odwołania organ wskazał, że z ustawy o pomocy społecznej nie wynika również obowiązek wydania decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej w dniu kierowania do takiego domu. W art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej uregulowano jedynie właściwość organu w sprawie ustalenia opłaty. Pozostałe zarzuty odwołania dotyczące pominięcia odwołującej się w sprawach skierowania i umieszczenia J. D. w domu pomocy społecznej, organ uznał za niezasadne. Prawidłowość innych decyzji administracyjnych nie może bowiem podlegać ocenie w sprawie ustalenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

E. B. wniosła skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze zarzuciła naruszenie:

1) art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej poprzez jego błędne zastosowanie i błędną wykładnię prowadzące do uznania przez organ, że decyzje o skierowaniu do domu pomocy społecznej i ustaleniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej nie muszą być wydane jednocześnie, co doprowadziło do sytuacji, w której zobowiązana wnuczka nie miała możliwości podjęcia wyboru co do form opieki nad babką;

2) art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej przez jego błędne zastosowanie i błędną wykładnię prowadzącą do pominięcia przy ustalaniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej pozostałych osób w rodzinie, tj. dwóch synów J. D. i jej wnuka;

3) art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 8 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.), powoływanej dalej jako "K.p.a.", przez pominięcie innych członków rodziny przy ustalaniu opłaty za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej i niezbadanie ich sytuacji życiowej, co doprowadziło do obciążenie obowiązkiem zapłaty skarżącej w całej kwocie;

4) art. 7 K.p.a. przez błędną i sprzeczną z zasadami logiki ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie dotyczącego okoliczności świadomego wyrażenia przez J. D. zgody na zamieszkanie w domu pomocy społecznej, ustalenia jako zobowiązanej do ponoszenia opłat wyłączenie skarżącej, zawyżonych kosztów utrzymania J. D. w domu pomocy społecznej, a także naruszenia zasady uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli;

5) art. 80 w związku z art. 107 § 3 K.p.a. przez nieuwzględnienie całego materiału dowodowego i nieodniesienie się przez organy do dokumentów dołączonych przez skarżącą do pisma z 22 listopada 2016 r.

Na rozprawie 21 września 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając w trybie art. 106 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1370), przeprowadził dowody uzupełniające z dokumentów przekazanych, na wezwanie Sądu, przez [...] Centrum Pomocy Rodzinie przy piśmie z 12 września 2017 r. nr [...] dotyczących skierowania do domu pomocy społecznej J. D. oraz osób zobowiązanych do odpłatności za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej – J. D. (syna) i P. D. (wnuka).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowią przepisy ustawy o pomocy społecznej (art. 54-66). Stosunek prawny polegający na udzieleniu świadczenia z pomocy społecznej, w tym także polegającego na skierowaniu do domu pomocy społecznej ma charakter publicznoprawny (administracyjny). Decyzją również właściwy organ ustala opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osoby skierowanej (art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej). Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej ustala w drodze decyzji wójt (burmistrz, prezydent miasta) gminy właściwej dla osoby kierowanej do domu pomocy społecznej (art. 59 ust. 1). W art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej określone zostały osoby zobowiązane do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Są nimi w kolejności: mieszkaniec domu pomocy społecznej, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Zasada kolejności przyjęta w omawianym przepisie oznacza, że w sytuacji, gdy osoba umieszczona w domu pomocy społecznej nie jest w stanie ponosić kosztów pobytu w placówce, obowiązek wnoszenia opłat spoczywa na małżonku, w następnej kolejności na zstępnych, w dalszej kolejności na wstępnych, a jeszcze w dalszej - na gminie, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych w art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, ale obowiązek ten przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie. Zastępczy charakter wnoszenia opłat przez gminę wynika z art. 61 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, w myśl którego gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, wnosi opłaty zastępczo, jeżeli nie wywiązują się z tego osoby zobowiązane w pierwszej kolejności. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych w tym celu kwot.

W wyroku z dnia 16 czerwca 2016 r. sygn. akt I OSK 3187/14 (https://cbois.nsa.gov.pl) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że: "Decyzja o ustaleniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej indywidualizuje przewidziany w przepisach art. 60 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 obowiązek ponoszenia opłat za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej przez wymienione w tych przepisach osoby (podmioty). Adresatem decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej może być osoba skierowana do domu pomocy społecznej, a także osoba (bądź osoby) z kręgu podmiotów wymienionych w art. 61 ust. 1 pkt 2 i 3, tj. małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina. To w decyzji, o której mowa w art. 59 ust. 1, doznają konkretyzacji powołane przepisy ustawy poprzez określenie kwoty opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej, wskazanie osoby (osób) zobowiązanych do jej ponoszenia z kręgu podmiotów wymienionych w ww. przepisach, ustalenie przypadających na nich kwot opłaty oraz ew. zwolnienie, stosownie do art. 64, w całości lub w części z ustalonej opłaty."

Oznacza to, że obowiązek wnoszenia opłaty przez konkretną osobę, czy osoby spośród kręgu podmiotów zobowiązanych na mocy art. 61 ust. 1 i 2 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej kreuje decyzja administracyjna o ustaleniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej przewidziana w art. 59 ust. 1 ustawy. Wydanie decyzji na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, określającej osoby zobowiązane do ponoszenia opłaty i ustalającej wysokość opłaty przypadającej dla poszczególnych osób jest warunkiem zgodnego z prawem zastosowania mechanizmu wnoszenia opłat zastępczych przez gminę.

Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 9 czerwca 2010 r. sygn. akt I OSK 204/10 i z 13 września 2013 r. sygn. akt I OSK 2726/12 o takim zakresie decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej świadczy także treść § 8 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. poz. 964), w którym zawarto wymóg dołączenia do wniosku o skierowanie do domu pomocy społecznej oświadczenia o wysokości dochodów nie tylko osoby ubiegającej się o skierowanie, ale także jej małżonka, zstępnych oraz wstępnych zobowiązanych do ponoszenia opłaty. Niewątpliwie są to dane niezbędne do wydania, na podstawie art. 59 ust. 1, decyzji o treści obejmującej opisany wyżej zakres rozstrzygnięcia. Pogląd, że wynikające z art. 59 ust. 1 ustalenie opłaty w decyzji administracyjnej obejmuje obowiązek organu nie tylko określenia ogólnej kwoty opłaty miesięcznej, ale także osoby lub osób zobowiązanych do jej uiszczania prezentowany jest również w literaturze (zob. A. Prekurat ustawa o pomocy społecznej z komentarzem - cyt. za W. Maciejko i P. Zaborniak ustawa o pomocy społecznej, Komentarz, Warszawa 2008, s. 299).

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy dochody przebywającej w domu pomocy społecznej J. D. nie wystarczają na pokrycie kosztów jej pobytu w placówce. Zaszła zatem potrzeba ustalenia pozostałych kosztów pobytu od jej zstępnych. Konkretyzacji przepisów art. 60 ust. 1 oraz art. 61 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej, poprzez określenie kwoty opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej, służy - w związku z art. 59 ust. 1 ustawy - zaskarżona decyzja.

Z akt sprawy wynika, że zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej są – zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej - jej zstępni: dwaj synowie i dwoje dorosłych wnuków. Organy administracyjne przeprowadziły postępowanie w celu ustalenia odpłatności za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej oddzielnie w stosunku do wnuka J. D. – P. D. i syna – J. D. Decyzją Prezydenta miasta W. z [...] kwietnia 2016 r. zwolniono P. D. z ponoszenia opłat za pobyt babki w domu pomocy społecznej na rok, tj. od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 r. W odniesieniu do J. D. wydane zostały trzy decyzje Prezydenta miasta W.: z [...] listopada 2014 r. zwalniająca go z opłat za pobyt matki w domu pomocy społecznej do 31 grudnia 2015 r., z 15 kwietnia i z [...] sierpnia 2016 r. umarzające postępowanie w sprawie ustalenia opłat za pobyt matki w domu pomocy społecznej. Ponadto z akt sprawy wynika, że J. D. ma drugiego syna – L. D., który przebywa w Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...].

Przewidziany w art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej obowiązek wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej musi być skonkretyzowany i zindywidualizowany w stosunku do każdej z tych osób, które takie opłaty miałyby ponosić. Co do zasady taka konkretyzacja powinna nastąpić w drodze decyzji wydanej na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej poprzez określenie kwoty opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej, wskazanie osób zobowiązanych do jej ponoszenia, ustalenie przypadających na nich kwot opłaty oraz ewentualne zwolnienie, stosownie do art. 64 ustawy, w całości lub części z ustalonej opłaty. Z uwagi na to, że wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych w art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, ale obowiązek ten przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie, za dopuszczalne uznać jednak należy, w sytuacji np. konieczności udzielenia w trybie pilnym pomocy w formie skierowania do domu pomocy społecznej, określenie obowiązku ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej w odrębnej decyzji w stosunku do beneficjenta tej formy pomocy społecznej o skierowaniu do domu pomocy społecznej i ponoszeniu opłat, a w odrębnej decyzji w stosunku do osób spośród dalszych zobowiązanych, o jakich mowa w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. Ponadto zwrócić należy uwagę, że ustawa o pomocy społecznej w odniesieniu do odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej nie nakazuje ustalenia obowiązku wszystkich osób zobowiązanych w jednym postępowaniu i w jednej decyzji, nie formułuje bowiem, tzw. współuczestnictwa materialnego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 24 czerwca 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 937/15). Zarzut skargi zatem o konieczności wydania jednocześnie decyzji o ustaleniu opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej w stosunku do wszystkich zobowiązanych jest nie w pełni zasadny.

Podkreślić jednak należy, że art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej zawiera zamknięty krąg osób, w stosunku do których można orzec o obowiązku ponoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej i jednocześnie wynika z niego kolejność, w jakiej wymienione podmioty ponoszą odpłatność za ten pobyt: małżonek, zstępni w następnej kolejności wstępni, a jeszcze w dalszej – gmina. O ile więc reguła kolejności dotyczy podmiotów wskazanych powyżej, o tyle nie można mówić o kolejności w sytuacji wystąpienia obowiązku ponoszenia opłat przez kilkoro zstępnych. Każdy z nich ma bowiem taki sam obowiązek ponoszenia opłat, a jedynie różnicować je może osiągane kryterium dochodowe każdego zstępnego. Jak wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 września 2016 r. sygn. akt I OSK 1006/14 wysokość obciążeń osoby spełniającej kryterium dochodowe, określone w art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, zależne jest od tego, o ile jej dochód przekracza kwotę kryterium dochodowego, opłata nie może bowiem być wyższa od tej nadwyżki. Tylko w tym kontekście NSA wypowiedział się w powyżej cytowanym wyroku odnośnie do wysokości obciążeń za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej. Niewłaściwie więc Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] odniosło do okoliczności rozpoznawanej sprawy stwierdzenie zawarte w cytowanym wyroku, że bez znaczenia pozostaje liczba osób obowiązanych do ponoszenia przedmiotowej opłaty, gdyż jedynym czynnikiem kształtującym jej wysokość w odniesieniu do osób wymienionych w art. 61 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej jest ich sytuacja dochodowa. O ile można zgodzić się z twierdzeniem Kolegium, że ustawodawca nie nakazał obciążania obowiązkiem uiszczenia opłat wszystkich zstępnych, o tyle nie można zgodzić się z tym, że organ administracji w sposób arbitralny mógł dokonać wyboru osoby spośród osób zobowiązanych do ponoszenia tej opłaty wymienionych w art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy i tylko w stosunku do niej prowadzić postępowanie. W takiej sytuacji bowiem organ powinien prowadzić postępowanie jednocześnie w stosunku do wszystkich osób należących do tego samego kręgu osób zobowiązanych do ponoszenia opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej. Osoby te powinny być zawiadomione o wszczęciu postępowania i powinny być stronami tego postępowania, a także ich wszystkich powinna dotyczyć decyzja wydana w sprawie ustalenia obowiązku odpłatności za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej.

W świetle okoliczności faktycznych niniejszej sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] niezasadnie uznało, że zaskarżona decyzja organu pierwszej instancji została wydana zgodnie z prawem. Z akt sprawy wynika, że wydana na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, decyzja z [...] listopada 2014 r. ustalająca opłaty za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej zobowiązała do wnoszenia opłat samą zainteresowaną, a w określonej części zastępczo– miasto. W. Organy administracyjne prowadząc postępowanie w sprawie ustalenia osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej zupełnie pominęły drugiego jej syna – L. D. W odniesieniu do niego również powinna być wydana decyzja administracyjna ustalająca jego obowiązek odpłatności za pobyt matki w domu pomocy społecznej bądź zwalniająca go z tego obowiązku. Nie można przyjąć za wystarczające dokonanie przez organ ustaleń odnośnie do sytuacji życiowej L. D. w toku postępowania w sprawie ustalenia opłaty od E. B. i przedstawienie tych ustaleń w uzasadnieniu decyzji dotyczącej obowiązku ponoszenia odpłatności przez E. B. W odniesieniu do pozostałych zstępnych – P. D. (wnuka) i J. D. (syna) wydane zostały decyzje administracyjne w sprawie ponoszenia opłat za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej. Wszystkie te decyzje dotyczyły okresu wcześniejszego niż ten, w którym obciążono opłatą E. B., tj. od 1 stycznia 2017 r. Decyzją z [...] kwietnia 2016 r. wydaną w odniesieniu do P. D. zwolniono go z obowiązku ponoszenia opłat za pobyt babki na czas określony – od 1 stycznia do 31 grudnia 2016 r. Decyzją z [...] sierpnia 2016 r. wydaną w odniesieniu do J. D. umorzono postępowanie w sprawie ustalenia odpłatności za pobyt matki w domu pomocy społecznej, przy czym w uzasadnieniu decyzji wskazano, że nie zwalania ona na stałe z ponoszenia tych opłat. A zatem organy administracyjne ustalając odpłatność za pobyt J. D. w domu pomocy społecznej od 1 stycznia 2017 r. obciążyły wyłącznie opłatą wnuczkę – E. B., nie wyjaśniając przy tym, czy we wskazanym okresie zobowiązani do ponoszenia tej opłaty i w jakiej wysokości są także pozostali zstępni J. D. Brak tych ustaleń na wskazany okres ma zasadnicze znaczenie dla wysokości opłat obciążających zobowiązanych. Inaczej bowiem przedstawia się sytuacja, gdy osiągane dochody kilku zobowiązanych pozwalają na obciążenie ich tylko częścią opłat, a inaczej, gdy są oni w stanie ponieść całość opłat. Brak tych ustaleń uniemożliwił również organom administracyjnym dokładne zbadanie sytuacji życiowej wszystkich zobowiązanych w tym samym okresie i rozważenie wszystkich okoliczności zwalniających od ponoszenia odpłatności za członka rodziny przebywającego w domu pomocy społecznej.

Zarzut zatem skarżącej dotyczący naruszenia art. 7, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a., a także art. 77 § 1 K.p.a. polegający na niewyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy jest zasadny. Naruszenie wskazanych przepisów mogło mieć, w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, istotny wpływ na wynik sprawy. Pominięcie przez organy przy ustalaniu opłat od 1 stycznia 2017 r. pozostałych zstępnych J. D. – będących osobami z tego samego kręgu osób zobowiązanych do ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej, stanowi także naruszenie art. 59 ust. 1 i art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, które to naruszenie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, miało wpływ na wynik sprawy.

Niezasadne są natomiast zarzuty skargi dotyczące umieszczenia J. D. w Domu Pomocy Społecznej w [...] przy ul. [...], zawyżonej opłaty za pobyt w tym domu, czy braku rozliczenia kosztów, jakie skarżąca ponosi dobrowolnie w związku z pobytem babki w tym domu. Są to bowiem kwestie, które pozostają poza sprawą o ustalenie opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ będzie zobowiązany uwzględnić dokonaną wykładnię przepisów prawa materialnego i uzupełnić materiał dowodowy. Przede wszystkim organ rozważy, czy w zaistniałym stanie faktycznym, w którym kilka osób jest zobowiązanych do ponoszenia odpłatności, być może w różnym stopniu są w stanie ponieść brakującą opłatę za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej albo mogą być zwolnione od opłat, nie zachodzi potrzeba łącznego rozpoznania sprawy z udziałem wszystkich zobowiązanych.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a) i c) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji.