Wyrok z dnia 2018-01-17 sygn. I SA/Bk 1626/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Andrzej Melezini, Sędziowie sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz (spr.), sędzia WSA Dariusz Zalewski, , po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 17 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa "K." Sp. z o.o. w upadłości w B. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. z dnia [...] sierpnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie rozpatrzenia pisma z [...].06.2017 r. oddala skargę

Uzasadnienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. wystawił na podstawie decyzji z dnia [...] lipca 2016 r. o numerach [...] wobec Przedsiębiorstwa Innowacyjno-Wdrożeniowego "K." Sp. z o.o. (dalej: "Przedsiębiorstwo") zarządzenia zabezpieczenia o numerach od [...] stosowane przy zabezpieczeniu należności pieniężnych. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. decyzjami z dnia [...] października 2016 r., nr [...]. utrzymał powyższe decyzje w mocy.

Pismem z dnia [...] maja 2017 r. Syndyk Masy Upadłości Przedsiębiorstwa Innowacyjno-Wdrożeniowego "K." Sp. z o.o. (dalej powoływany jako "Syndyk") złożył do Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. zawiadomienie o postępowaniu upadłościowym tego Przedsiębiorstwa wraz z wnioskiem o przelanie, stosownie do treści art. 146 ust. 2 Prawa upadłościowego, sum uzyskanych w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B., na rachunek bankowy masy upadłościowej Przedsiębiorstwa.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w B., działając, jako organ egzekucyjny, pismem z dnia [...] czerwca 2017 r., nr [...] poinformował Syndyka, że brak jest przesłanek prawnych do zrealizowania wniosku i przekazania zgromadzonych w postępowaniu zabezpieczającym kwot.

Syndyk złożył skargę na odmowę przekazania do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B.

Postanowieniem z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w B., działając jako organ egzekucyjny, odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie rozpatrzenia pisma zatytułowanego jako "skarga syndyka masy upadłościowej".

Po rozpoznaniu zażalenia Syndyka na powyższe postanowienie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w B. postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2017 r., Nr [...] utrzymał je w mocy.

Organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, że odmowa przekazania do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. nie stanowi czynności zabezpieczającej, o której mowa w art. 1a pkt 2 w związku z art. 166b ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1201, dalej: u.p.e.a.). Organ wskazał, że za czynność zabezpieczającą mogą być uznane wyłącznie działania podejmowane przez organ egzekucyjny zmierzający do zastosowania łub zrealizowania środka zabezpieczającego. Przekazanie do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym nie stanowi ani działań zamierzających do zastosowania środka zabezpieczającego, ani działań zmierzających do zrealizowania środka zabezpieczającego. Nie jest również czynnością zabezpieczającą czy egzekucyjną w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym. W związku z powyższym organ odwoławczy stwierdził, że w sprawie nie doszło do skutecznego uruchomienia przez Syndyka skargi na czynność, o której mowa w art. 54 § 1 w związku z art. 166b u.p.e.a.

Na tej podstawie organ odwoławczy uznał za zasadne wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania administracyjnego na podstawie art. 61a Kodeksu postępowania administracyjnego. Wskazał, że przepisy prawa nie dają podstaw do rozstrzygnięcia takiego żądania, wobec czego postępowanie w tym przedmiocie nie mogło być wszczęte. Dlatego w rozpatrywanej sprawie brak było podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia w trybie administracyjnym złożonej skargi na odmowę przekazania do masy upadłościowej Spółki. w upadłości kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym przez organ.

Nie godząc się z powyższym rozstrzygnięciem Dyrektora Izby Administracji Skarbowej Syndyk złożył na nie skargę do Sądu, zarzucając naruszenie:

- art. 61 a § 1 k.p.a. w zw. art. 146 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe poprzez uznanie, że odmowa wyrażona pismem organu z dnia [...] czerwca 2017 roku, przekazania do masy upadłości Przedsiębiorstwa kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniach zabezpieczających dokonanych miedzy innymi w zawiadomieniach wskazanych przez skarżącego, nie jest czynnością egzekucyjną.

Na tej podstawie Syndyk wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i o zasądzenie kosztów postępowania.

Syndyk podniósł, że regulacje art. 146 ustawy Prawo upadłościowe odnoszą się do czynności egzekucyjnych właściwych dla postępowania upadłościowego, mającego na celu ochronę wszystkich wierzycieli i są regulacjami szczególnymi w stosunku do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zatem czynność organu egzekucyjnego polegająca na odmowie przekazania w/w kwot do masy upadłości Przedsiębiorstwa jest czynnością egzekucyjną regulowaną przepisami prawa upadłościowego, bowiem organ odmówił wykonania czynności egzekucyjnej, do której jest zobowiązany stosownie do treści art. 146 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe. Dlatego odmowa wszczęcia postępowania jest bezzasadna.

Ponadto Syndyk wskazał, że zabezpieczone roszczenia z tytułu podatku VAT dotyczą okresów rozliczeniowych sprzed ogłoszenia upadłości i mogą być zaspokajane jedynie wg przepisów ustawy Prawo upadłościowe. Zatem po ogłoszeniu upadłości wierzyciel, którego wierzytelność została zabezpieczona w postępowaniach zabezpieczających nie może zostać zaspokojony w inny, uprzywilejowany sposób, niż pozostali wierzyciele masy upadłości.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Strona skarżonemu postanowieniu zarzuca naruszenie art. 61a § 1 Kpa w związku z art. 146 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe, poprzez uznanie, że odmowa przekazania do masy upadłości Przedsiębiorstwa Innowacyjno - Wdrożeniowego "K." Sp. z o.o. w upadłości kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniach zabezpieczających wyrażona pismem z [...] czerwca 2017 r. nie jest czynności egzekucyjną. Zgodnie z przepisem art. 18 u.p.e.a. jeżeli przepis niniejszej ustawy nie stanowią inaczej w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Stosownie zaś do treści 61a § 1 k.p.a., gdy żądanie, o którym mowa w art. 61 zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Stosownie do art. 54 § 1 w związku z art. 166b u.p.e.a. zobowiązanemu przysługuje skarga na czynności egzekucyjne zabezpieczające organu egzekucyjnego lub egzekutora oraz skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego. Skarga w tym trybie przysługuje na dokonanie przez organ egzekucyjny czynności natury wykonawczej, czy czynności faktyczne podejmowane już w toku prowadzonego zabezpieczenia przez organ egzekucyjny lub przez egzekutora, a także na wydawane w toku postępowania zabezpieczającego akty (postanowienia i zarządzenia), na które nie przysługuje inny środek zaskarżenia, jak np. zażalenie, czy zarzuty. Kontroli w tym trybie mogą bowiem podlegać wyłącznie czynności zabezpieczające, którymi są zgodnie z definicją legalną z art. 1a pkt 2 w związku z art. 166b u.p.e.a. wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka zabezpieczającego. W rozumieniu ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji czynnością zabezpieczającą jest czynność zajęcia zabezpieczającego, w wyniku którego organ egzekucyjny nabywa prawo rozporządzenia składnikiem majątkowym zobowiązanego w zakresie niezbędnym do zabezpieczenia obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Pojęcie czynności zabezpieczających obejmuje zarówno czynności o charakterze prawnym, podejmowane wyłącznie przez organ egzekucyjny lub organ rekwizycyjny jak i czynności o charakterze faktycznym, dokonywane przez egzekutora lub poborcę skarbowego. Organ słusznie zauważył, że odmowa przekazania do masy upadłościowej kwot wpłaconych w postępowaniu zabezpieczającym wyrażona przez naczelnika Urzędu Skarbowego w B. pismem z czerwca 2017 r. zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami nie stanowi czynności zabezpieczającej, o której mowa w art. 1a pkt 2 w związku z art. 166b u.p.e.a. Dlatego w rozpatrywanej sprawie brak było podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia w trybie administracyjnym złożonej skargi na odmowę przekazania do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa Innowacyjno – Wdrożeniowego "K." Sp. z o.o. w upadłości kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. Ponadto zdaniem Skarżącego odmowa wszczęcia postępowania administracyjnego jest bezzasadna z uwagi na to, że uzyskane przez organ egzekucyjny w ramach prowadzonego postępowania zabezpieczającego kwoty od dłużników zajętych wierzytelności, stosownie do treści art. 146 ust. 2 Prawo upadłościowe podlegają przekazaniu do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa Innowacyjno-Wdrożeniowego ..K." Sp. z o.o. w upadłości. Zgodnie z art. 146 ust. 2 Prawo upadłościowe, sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłościowej po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Jednocześnie przepis art. 146 ust. 3 Prawa upadłościowego stanowi, że po ogłoszeniu upadłości niedopuszczalne jest wykonanie, wydanego przed ogłoszeniem upadłości dłużnika, postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości, z wyjątkiem zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o rentę z tytułu odpowiedzialności za uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia albo utratę żywiciela oraz o zamianę uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę. Przepis ten, stanowiąc o niedopuszczalności wykonania wydanego przed ogłoszeniem upadłości dłużnika postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia, odnosi się jednoznacznie do wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości. Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że zabezpieczenia ustanowione przed ogłoszeniem upadłości pozostają w mocy również po tym dniu i są skuteczne przeciw syndykowi. Przy zabezpieczeniu w rozważanych sprawach nie chodzi bowiem o zapewnienie zaspokojenia wierzytelności upadłościowej, która podlega zaspokojeniu z masy, lecz o antycypacyjne zapewnienie uprawnionemu natychmiastowej ochrony prawnej albo wykonalności lub skuteczności przyszłego orzeczenia sądu. Mając na uwadze powyższe nietrafne jest twierdzenie Skarżącego zawarte w skardze, że odmowa wszczęcia postępowania administracyjnego była bezzasadna z uwagi na art. 146 ust. 3 Prawa upadłościowego. Słusznie zatem Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. pismem z czerwca 2017 r. poinformował Skarżącego o braku przesłanek prawnych do zrealizowania wniosku i przekazania zgromadzonych w postępowaniu zabezpieczającym kwot. Końcowo Skarżący podnosi, że zabezpieczone roszczenia z tytułu podatku VAT dotyczą okresów rozliczeniowych sprzed ogłoszenia upadłości i stosownie do art. 342 zaspokojone mogą być jedynie według przepisów ustawy prawo upadłościowe. Zarzut ten nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż nie dotyczy on skargi na czynność, o której mowa w art. 54 § 1 u.p.e.a. Reasumując powyższe, skoro za czynność zabezpieczającą mogą być uznane wyłącznie wszelkie działania podejmowane przez organ egzekucyjny zmierzający do zastosowania lub zrealizowania środka zabezpieczającego, to przekazanie do masy upadłościowej Przedsiębiorstwa Innowacyjno-Wdrożeniowego "K." Sp. z o.o. w upadłości kwot wpłaconych przez dłużników zajętych wierzytelności w postępowaniu zabezpieczającym nie stanowi ani działań zamierzających do zastosowania środka zabezpieczającego, ani działań zmierzających do zrealizowania środka zabezpieczającego. Nie jest również żadną czynnością zabezpieczającą czy egzekucyjną w rozumieniu przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym. W przedmiotowej sprawie nie doszło więc do skutecznego uruchomienia przez Skarżącego skargi na czynność, o której mowa w art. 54 § 1 w związku z art. 166b u.p.e.a.

Ze względu na powyższe, na podstawie art. 151 p.p.s.a. Sąd postanowił jak w sentencji.