Postanowienie z dnia 2018-03-28 sygn. III SA/Wa 4051/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Lucyna Kaligowska po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. D. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. z dnia [...] października 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowych postanawia odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie

Uzasadnienie

Skarżąca A.D. zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych, motywując to brakiem stałego źródła utrzymania (praca na umowę o dzieło) oraz zobowiązaniami kredytowymi. Podała, że zamieszkuje z matką emerytką, której emerytura wynosi [...] zł. Do majątku Skarżąca zaliczyła dom, zaś wśród stałych wydatków wymieniła kredyt (2.000 zł), czynsz (500 zł), leczenie (500 zł), media (100 zł).

W wykonaniu wezwania referendarza sądowego Skarżąca wyjaśniła, że jej dochód za 2017 r. wyniósł ok. [...] zł, zaś matki ok. [...] zł. Swoje koszty utrzymania wyliczyła na kwotę 400 zł (żywność), zaś matki na 500 zł (żywność, leki). Skarżąca przedłożyła m. in. zeznania podatkowe, umowy o dzieło, decyzję o waloryzacji emerytury, dokumenty obrazujące wydatki, potwierdzenia wykonania operacji, wyciągi bankowe.

Mając na względzie powyższe zważono, co następuje:

Instytucja prawa pomocy jest wyjątkiem od wynikającej z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm., dalej: "P.p.s.a.") zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony. Instytucja ta ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed Sądem osobom, które nie osiągają żadnych dochodów, lub też osobom o bardzo niskich dochodach, które z uwagi na swą trudną sytuację materialną nie są w stanie ponosić kosztów związanych z postępowaniem (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 stycznia 2015 r., I FZ 488/14).

Z tego też względu osoby znajdujące się w takiej sytuacji mają prawo ubiegać się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika (art. 245 § 2 P.p.s.a.) lub w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmującym tylko ustanowienie pełnomocnika (art. 245 § 3 P.p.s.a.).

Prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym (tak w niniejszej sprawie), gdy strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny. Jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w przywołanym wyżej postanowieniu poprzez "wykazanie" należy rozumieć swoiste przekonanie Sądu co do zasadności przyznania prawa pomocy, objawiające się w szczególności przedstawieniem np. dokumentów, oświadczeń pozwalających Sądowi na pełny wgląd w sytuację majątkową osoby wnioskującej, która następnie poddana zostaje weryfikacji, celem zbadania, czy występują przesłanki konieczne do przyznania tego prawa.

Skoro skorzystanie z prawa pomocy wiąże się - jak to już podkreślono wyżej - z wystąpieniem szczególnych okoliczności, to w ocenie referendarza sądowego dokonanie rzetelnej oceny ich wystąpienia w niniejszej sprawie nie jest możliwe.

Przede wszystkim wśród nadesłanych dokumentów zabrakło wyciągów z należącego do Skarżącej rachunku w banku [...] . W tym przypadku ograniczyła się ona bowiem do przesłania potwierdzeń operacji wykonanych w lutym 2018 r. Tymczasem wezwano ją do dostarczenia wyciągów bankowych. Wyciągi te miały zobrazować wszelkie operacje dokonywane na rachunkach, tj. zarówno transakcje obciążeniowe (czyli środki wypływające z tych kont), jak również transakcje uznaniowe (czyli wpływy na te rachunki). Taki szczegółowy wyciąg pozwoliłby referendarzowi sądowemu ustalić stan prowadzonego na rzecz Skarżącej rachunku bankowego oraz prześledzić ewentualne transakcje dokonywane na nim z uwzględnieniem wysokości środków, jakimi Skarżąca mogła dysponować. Należy przy tym wyjaśnić, że wyciąg z rachunku bankowego ma odzwierciedlać transakcje dokonane w ramach tego rachunku w danym przedziale czasowym, bądź też dokumentować brak takich transakcji. Zawsze jednak na podstawie wyciągu można uzyskać informacje na temat zgromadzonych na danym rachunku środków, a tego rodzaju dane są istotne w kontekście przesłanek z art. 246 § 1 pkt 1 i 2 P.p.s.a.

Skoro zatem w niniejszej sprawie wyciągów z konta bankowego (jednego z dwóch), Skarżąca nie przedłożyła, to tym samym trudno jest ocenić jej zdolność do dysponowania zgromadzonymi na nim środkami finansowymi. Zwłaszcza, że jedynym kosztem sądowym, do którego uiszczenia Skarżąca jest zobowiązana na tym etapie postępowania jest wpis od skargi w kwocie 500 zł.

Poza tym wśród nadesłanych materiałów referendarz sądowy próżno szukał dokumentów potwierdzających spłatę kredytów zaciągniętych – co wynika z

przesłanego oświadczenia i umowy - w banku [...] i [...] . Nie wynika to bynajmniej z wyciągów bankowych, na których widnieją jedynie przelewy do [...] , [...] , [...] .

Z tego względu uznać należało, że Skarżąca nie wykazała, iż jej wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zasługuje na uwzględnienie. W tej sytuacji na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. oraz art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.