Uchwała z dnia 2012-11-15 sygn. SNO 45/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt SNO 45/12

UCHWAŁA

Dnia 15 listopada 2012 r.

Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:

SSN Józef Szewczyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

Protokolant : Katarzyna Wojnicka

w sprawie

sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 15 listopada 2012 r. zażalenia obrońcy obwinionej na uchwałę Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego z dnia 12 lipca 2012 r.,

w przedmiocie zawieszenia w czynnościach służbowych sędziego Sądu Rejonowego i obniżenia wynagrodzenia

u c h w a l i ł:

utrzymać zaskarżoną uchwałę w mocy.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny- Sąd Dyscyplinarny /…/ po rozpoznaniu wniosku Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego dla Sądów Okręgu /…/ z dnia 1 czerwca 2012 r., uchwałą z dnia 12 lipca 2012 r. zawiesił w czynnościach służbowych sędziego Sądu Rejonowego oraz obniżył jej o 30% wysokość wynagrodzenia sędziego. W uzasadnieniu podjętej uchwały Sąd ten wskazał, że w stosunku do tego sędziego postanowieniem z dnia 31 maja 2012 r. zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne, w którym postawiono jej zarzut „popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, określonego w art. 107 § 1 u.s.p., w postaci opisanej szczegółowo w postanowieniu z 31 maja 2012 roku”. Oceniając zasadność wniosku w „niniejszym postępowaniu wpadkowym”, Sąd ten uznał, że przedstawione przez Rzecznika Dyscyplinarnego dowody „w wystarczającym stopniu uprawdopodabniają fakt popełnienia przez obwinioną zarzucanego jej przewinienia dyscyplinarnego”. Zaprzeczenie obwinionej „pozostaje w ewidentnej sprzeczności” z treścią zeznań trzech świadków i „nie eliminuje wysokiego stopnia prawdopodobieństwa popełnienia zarzucanego jej przewinienia, a jego „waga” uzasadnia „w dostatecznym stopniu potrzebę zawieszenia obwinionej w czynnościach służbowych na czas trwania postępowania dyscyplinarnego co do meritum”. Wobec orzeczenia zawieszenia obwinionej w czynnościach służbowych Sąd ten był zobligowany art. 129 § 3 u.s.p. do obniżenia jej wysokości wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia. „Ustalając wysokość ograniczenia uposażenia o 30% Sąd uwzględnił odpowiednio stopień szkodliwości zarzucanego czynu, a z drugiej strony stan zdrowia obwinionej, a także długoletni staż pracy”.

W zażaleniu obrońca obwinionej zaskarżył w całości uchwałę Sądu Apelacyjnego Sądu Dyscyplinarnego „wydaną dnia 12 lipca 2012 r.”, zarzucając jej: 1/ „naruszenie prawa procesowego” art. 127 u.s.p. „mające mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób uniemożliwiający odniesienie się do motywów, jakimi kierował się sąd pierwszej instancji wydając zaskarżoną uchwałę wobec lakoniczności uzasadnienia, co uniemożliwia także przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonej uchwały”, 2/ „naruszenie prawa materialnego 129 § 1 u.s.p. przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że wyłącznie waga zarzucanego obwinionej czynu uzasadnia zawieszenie jej w czynnościach służbowych oraz niewzięciu pod rozwagę innych okoliczności sprawy takich jak: wieloletnia nienaganna służba sędziego, zakres obowiązków, jakie na niej spoczywały w bieżącej pracy orzeczniczej przed podjęciem uchwały zawieszeniu w czynnościach, a także przed datą zarzucanego jej przewinienia, spektrum spraw, jakie były przydzielone do jej referatu, dotychczasowa postawa moralna i etyczna, które świadczą o braku potrzeby zawieszania obwinionej w czynnościach służbowych”, 3/ naruszenie art. 129 § 3 u.s.p. „poprzez jego zastosowanie będące skutkiem niewłaściwego zastosowania art. 129 § 1 u.s.p.” We wnioskach domagał się uchylenia zaskarżonej uchwały w całości i przekazania sprawy Sądowi Apelacyjnemu - Sądowi Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie uwzględnienia zażalenia, zmiany zaskarżonej uchwały „poprzez odmowę zawieszenia w czynnościach służbowych sędziego Sądu Rejonowego oraz obniżenia wynagrodzenia”.

Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:

Podniesiony w uzasadnieniu zażalenia zarzut sporządzenia wadliwego uzasadnienia zaskarżonej uchwały „w sposób uniemożliwiający odniesienie się” do jej motywów nie uniemożliwiał dokonania instancyjnej kontroli zaskarżonej uchwały w postępowaniu zażaleniowym. Wprawdzie uzasadnienie kontestowanego orzeczenia, które zawiesza obwinioną w wykonywaniu sędziowskich obowiązków służbowych oraz obniża o 30% jej wynagrodzenie sędziowskie jest istotnie nazbyt ogólnikowe i lakoniczne, ale nie w stopniu tak wadliwym, że uniemożliwiało „instancyjną” weryfikację zaskarżonej uchwały.

Zgodnie z art. 127 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.- Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm., powoływanej dalej jako p.u.s.p.), zapadające w toku postępowania dyscyplinarnego rozstrzygnięcia wymagają z urzędu uzasadnienia na piśmie. Ponieważ przepisy p.u.s.p. nie precyzują wymagań, które powinno spełniać uzasadnienie orzeczenia (uchwały) sądu dyscyplinarnego, przeto w tej nieuregulowanej sprawie - w rozumieniu art. 128 p.u.s.p. - stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, a w szczególności jego art. 424 § 1, wymagający wskazania faktów, które sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a ponadto wyjaśnienia podstawy prawnej orzeczenia, wraz z przytoczeniem okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze orzeczonych sankcji dyscyplinarnych. Takich ustawowych wymagań krytykowane przez wnoszącą zażalenie uzasadnienie zaskarżonej uchwały nie realizuje w zakresie oczekiwanym przez obwinioną. Równocześnie „wstrzemięźliwość” tego krytykowanego uzasadnienia wynika z tego, że w postępowaniu o zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych sąd dyscyplinarny nie może przesądzać ani rozstrzygać o zasadności zarzutów sformułowanych we wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, ale poddaje ocenie przesłanki wymagane do zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych, pozostające w związku ze znacznym prawdopodobieństwem popełnienia zarzucanych obwinionej przewinień dyscyplinarnych. W tym zakresie uzasadnienie zaskarżonej uchwały nie wywołuje zasadniczych ani istotnych wątpliwości co do okoliczności i przesłanek, którymi kierował się Sąd dyscyplinarny pierwszej instancji orzekając zaskarżoną uchwałą o zawieszeniu obwinionej w czynnościach służbowych i obniżeniu jej wysokości wynagrodzenia. Za zastosowaniem tych nadzwyczajnych środków ograniczenia kompetencji sędziowskich oraz płacowych uprawnień obwinionej przemawiały okoliczności, które mogą świadczyć o wysoce prawdopodobnym dopuszczeniu się przez obwinioną kwalifikowanych deliktów dyscyplinarnych, które zostały „opisane” w dostępnym materiale dowodowym. W sprawie obwinionej wielce prawdopodobne było: zniszczenie protokołu rozprawy w sprawie o wykroczenie drogowe, w którym miało być zawarte postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego oraz odroczeniu rozprawy, a następnie równie prawdopodobne „sfabrykowanie” protokołu fikcyjnej rozprawy, zamknięcie „przewodu sądowego” bez wysoce prawdopodobnego udziału stron, wydanie wyroku poza rozprawą i bez udziału stron, sporządzenie uzasadnienia tego wyroku bez wymaganego wniosku ukaranej za wykroczenie drogowe, oraz doręczenie jej tego orzeczenia wraz z uzasadnieniem, tyle że następnie jej apelacja została odrzucona „jako wniesiona po terminie”, który później został jej przywrócony. W poddanej ocenie sprawie o zawieszenie obwinionej w sprawowaniu urzędu sędziego oraz o obniżenie wynagrodzenia sędziowskiego występuje nagromadzenie tak istotnych deliktów dyscyplinarnych, których „waga”, tj. nasilenie szkodliwych i niedopuszczalnych wyżej wymienionych zachowań deliktowych, które wyniknęły z wysoce prawdopodobnej, oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa przez obwinioną, która w ten sposób uchybiła godności sprawowania urzędu sędziego, zagrożone jest surowymi sankcjami dyscyplinarnymi i uzasadnia nie tylko „dostatecznym”, ale w stopniu wysokim - zawieszenie obwinionej w wykonywaniu czynności służbowych i obniżenie jej wynagrodzenia do czasu wyjaśnienia wymienionych okoliczności w postępowaniach wszczętych w sprawie obwinionej, które ponadto mogą wyczerpywać znamiona umyślnego przestępstwa z art. 271 § 1 k.k.

Z informacji przekazanych na rozprawie przed Sądem Najwyższym-Sądem Dyscyplinarnym przez substytuta obrońcy obwinionej wynika, że w postępowaniu dyscyplinarnym została jej wymierzona surowa sankcja przeniesienia na inne miejsce służbowe w okręgu apelacji /…/.Wprawdzie orzeczenie to nie jest jeszcze prawomocne, ale nie może być ono pomijane przy weryfikacji kontestowanego zawieszenia obwinionej w czynnościach służbowych sędziego. Za utrzymaniem orzeczonego zawieszenia obwinionej w czynnościach służbowych sędziego przemawia dobro i interes wymiaru sprawiedliwości ze względu na negatywny odbiór społeczny zarzucanych obwinionej deliktów dyscyplinarnych przez uczestników postępowania w sprawie o wykrocznie oraz protokolantkę sądową, którzy złożyli zgodne zeznania o tych okolicznościach po uprzedzeniu ich o odpowiedzialności karnej, grożącej za składanie fałszywych zeznań. Dlatego już primae facie nie wytrzymuje oraz nie wymaga dalszej krytyki odmienna wersja obrony obwinionej, która bez wniosku ukaranej za wykroczenie drogowe, sporządziła uzasadnienie „wyroku”, który prawdopodobnie został wydany bez udziału uczestników tego postępowania i poza rozprawą, także dlatego, że „zdenerwowanie” ukaranej za wykroczenie drogowe nie zawiera i nie stanowi wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i o jego doręczenie w rozumieniu art. 35 § 1 k.p.w. Taka kwalifikacja została zawarta w dostępnym wyciągu z protokołu rozprawy apelacyjnej w sprawie o wykroczenie z dnia 13 kwietnia 2012 r. (k. 60), z którego wynika, że „nie wystąpiła sytuacja, która obligowałaby Sąd do doręczenia z urzędu (bez wniosku) odpisu wyroku stronom i - tym samym - rozpoczęcia biegu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie pisemnego uzasadnienia wyroku”, co doprowadziło do odrzucenia apelacji ukaranej za wykroczenie drogowe jako „wniesionej po terminie”.

Wprawdzie Sąd Najwyższy nie powinien poszukiwać, wyręczać ani zastępować Sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji w należytym wypełnianiu obowiązków jurysdykcyjnych, obejmujących sporządzenie uzasadnienia w sposób wymagany do poddania weryfikacji odwoławczej (zażaleniowej) zaskarżonej uchwały, ale wskazane wyżej, tj. możliwe do ustalenia okoliczności i argumenty uzupełniające uzasadnienie zaskarżonej uchwały, wykluczają zasadność zarzutów zażalenia, jakoby doszło do błędnego zastosowania art. 129 § 1 p.u.s.p., i w „konsekwencji” do błędnego zastosowania jego § 3. Przeciwnie, obniżenie o 30% wynagrodzenia sędziowskiego obwinionej, w sytuacji, w której rzecznik dyscyplinarny wnioskował o jego 50% zmniejszenie, a Sąd dyscyplinarny pierwszej instancji uwzględnił „stan zdrowia i długoletni staż pracy” wcześniej niekaranej obwinionej, które - w suwerennej ocenie tego Sądu - przemawiały za zastosowaniem łagodniejszego stopnia obligatoryjnego obniżenia wynagrodzenia sędziowskiego w okresie usprawiedliwionego opisanymi okolicznościami sprawy zawieszenia obwinionej w czynnościach służbowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny orzekł jak w sentencji.