Wyrok z dnia 2018-11-21 sygn. II SAB/Sz 119/18

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Polańska, Sędziowie Sędzia WSA Kazimierz Maczewski (spr.),, Sędzia WSA Joanna Wojciechowska, , po rozpoznaniu w Wydziale II w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 listopada 2018 r. sprawy ze skargi B.B. i J.B. na bezczynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddala skargę.

Uzasadnienie

Sygn. akt II SAB/Sz [...]

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 27 lipca 2018 r. B. B. i J. B. powołując się na art. 2 w zw. z art. 15 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej wystąpili do Inspektor Sanitarny o udzielenie informacji publicznej w następującym zakresie:

1. Czy prawdą jest, że Światowa Organizacja Zdrowia zaleca szczepienia ochronne?

2. Czy Światowa Organizacja Zdrowia zaleca przymuszanie do wykonywania szczepień ochronnych?

3. Jak długo maksymalnie utrzymuje się odporność po podaniu szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus Influenze, gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby, odrze, śwince, różyczce oraz pneumokokom?

4. Kto, w razie wystąpienia problemów zdrowotnych po podaniu szczepionki, poniesie koszty leczenia dziecka?

5. Kto ustala listę przeciwwskazań do szczepień w Polsce i kto ponosi odpowiedzialność za te ustalenia?

6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania wyróżnia trzy rodzaje niepożądanych odczynów poszczepiennych: łagodne, poważne i ciężkie. Czy przymuszanie do szczepień, które mogą wywołać te odczyny nie jest sprzeczne z art. 47 Konstytucji RP, który gwarantuje każdemu prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego oraz do decydowania o swoim życiu osobistym?

7. Dlaczego obowiązkowe szczepienia ochronne dotyczą tylko dzieci, natomiast nie ma obowiązkowych szczepień ochronnych dla dorosłych?

8. Czy szczepienia dorosłych są obarczone przymusem administracyjnym? Jeśli nie to dlaczego?

9. Jaka jest populacja osób dorosłych, którzy poddają się szczepieniom zalecanym?

10. Czy wielkość populacji osób dorosłych poddających się szczepieniom zalecanym ma wpływ na tworzenie zbiorowej odporności. Jeśli tak to jaki?

11. Czy w przypadku wystąpienia u dziecka powikłań zdrowotnych w zbieżności czasowej ze szczepieniem, są wykonywane konkretne badania i analizy laboratoryjne w celu obiektywnego stwierdzenia bądź wykluczenia związku ze szczepieniem i składnikami szczepionki? Jeśli tak, to wnoszę o wymienienie jakie badania i analizy laboratoryjne są wykonywane w przypadku wszystkich niepożądanych odczynów poszczepiennych wymienionych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania oraz ulotkach informacyjnych szczepionek, oraz czy są one wykonywane obligatoryjnie.

12. W jaki sposób można wykluczyć nadwrażliwość na składniki szczepionki przed szczepieniem?

W odpowiedzi na ten wniosek Inspektor Sanitarny w piśmie z dnia 10 sierpnia 2018 r. działając na podstawie art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 5 i art.10 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U.2018.1330) – dalej: "u.d.i.p." – w zakresie pytania nr [...] poinformował, że:

"Szczepienia ochronne są najskuteczniejszym i bezpiecznym sposobem walki z niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi i najlepszą inwestycją w nasze zdrowie. Promocja i rozszerzanie zakresu podawanych szczepień to jeden z najważniejszych obszarów aktywności państwa w zakresie zdrowia publicznego" - uważa prof. dr hab. n. med. Mirosław J. Wysocki, dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - PZH i konsultant krajowy w dziedzinie zdrowia publicznego.

Dowody skuteczności szczepień są oparte na tysiącach badań naukowych, w których uczestniczyły miliony osób.

Światowa Organizacja Zdrowia podaje siedem głównych powodów, dla których warto się szczepić:

1. Szczepienia ratują życie - każdego roku ponad 3 milionom ludzi na całym świecie.

2. Każdy człowiek ma prawo do ochrony zdrowia, w tym dzięki szczepieniom.

3. Epidemie chorób zakaźnych stanowią poważne zagrożenie dla ludzi. Dobrze działające programy szczepień chronią obywateli państw rozwiniętych przed fatalnymi skutkami.

4. Choroby zakaźne nadal zabijają. Zanim wprowadzono programy szczepień, choroby zakaźne były główną przyczyną zgonów wśród dzieci.

5. Choroby zakaźne można kontrolować i eliminować dzięki konsekwentnej realizacji programów szczepień i wysokiej wyszczepialności ludzi.

6. Szczepienia są efektywne pod względem kosztowym i są jedną z najbardziej opłacalnych inwestycji w zdrowie ludności.

7. Zmniejszenie cierpienia oraz liczby zgonów z powodu chorób zakaźnych wśród dzieci jest zasługą skutecznie działających programów szczepień.

Negatywne skutki szczepienia są nieporównanie mniejsze niż skutki chorób u osób niezaszczepionych według kalendarza szczepień obowiązkowych. Wszystkie preparaty dopuszczone do obrotu na terenie Polski przeszły rygorystyczne badania kliniczne, a następnie zostały zarejestrowane przez odpowiednie instytucje.".

W zakresie pytania nr [...] organ poinformował, że:

"Z rekomendacji WHO wynika, że zapewnienie dostępności szczepień ochronnych jest najważniejszym obowiązkiem instytucji zdrowia publicznego w zakresie działań na rzecz ochrony zdrowia ludności. Profilaktyka chorób zakaźnych, w tym szczepienia ochronne, należą do indywidualnych świadczeń profilaktyczno-leczniczych i objęte są międzynarodowymi i krajowymi regulacjami prawnymi.

Światowa Organizacja Zdrowia systematycznie opracowuje i aktualizuje rekomendacje dotyczące polityki zdrowotnej, w tym szczepień ochronnych.

Globalny plan na rzecz szczepień (Global Vaccine Action Plan, GVAP) na lata 2011-2020 został przyjęty na 65 Szczycie Zdrowia WHO. Zakłada on powszechny dostęp i korzystanie ze szczepień przez wszystkich ludzi, bez względu na miejsce urodzenia i zamieszkania. Wszystkie państwa przyjmują szczepienia jako swój priorytet, tzn. uznają, że są one najbardziej skuteczną metodą profilaktyki chorób zakaźnych oraz stanowią podstawę zdrowia ludzi i zdrowia publicznego.

Wyrazem tego powinno być trwałe zaangażowanie państw w finansowanie i monitorowanie realizowanych u siebie programów szczepień ochronnych.

GVAP oparty jest na sześciu założeniach:

1. Każde państwo odpowiada za zarządzanie i zapewnienie dobrych jakościowo programów szczepień dla swoich obywateli.

2. Szczepienia to wspólna odpowiedzialność poszczególnych obywateli, społeczeństwa jako całości oraz organów państwowych odpowiedzialnych za zdrowie ludności.

3. Obywatele mają zapewniony równy dostęp do szczepień, gdyż jest to kluczowy element ich prawa do zdrowia.

4. Szczepienia są częścią szerokiego systemu ochrony zdrowia oraz są włączone do programów podstawowej opieki zdrowotnej.

5. Programy szczepień są realizowane według długofalowej strategii, zapewniającej ich finansowanie i monitoring.

6. Pełną korzyść z programów szczepień można odnieść tylko poprzez budowanie wiedzy na ich temat w społeczeństwie, wprowadzając innowacyjne metody badawcze nad szczepionkami oraz podnosząc jakość i innowacyjność we wszystkich aspektach związanych ze szczepieniami.

W tworzeniu planu na rzecz szczepień na lata 2011-2020 uczestniczyli przedstawiciele rządów państw, lekarze, naukowcy, organizacje międzynarodowe, przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, producenci szczepionek, sektor prywatny i media.

W ramach GVAP opracowano także europejski wieloletni plan działań na rzecz szczepień - European Vaccine Action Plan (EVAP). Państwa europejskiego regionu WHO zobowiązały się do utrzymania statusu Europy jako kontynentu wolnego od poliomyelits, do eliminacji odry i różyczki oraz do kontrolowania zakażeń wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Zobowiązały się także do spełnienia celów regionalnych w zakresie "pokrycia ludności szczepieniami", wprowadzania nowych szczepień na podstawie rzetelnych badań naukowych oraz do zapewnienia środków finansowych na realizację w długim okresie narodowych programów szczepień ochronnych.".

W zakresie pytania nr [...] organ wskazał, że informacje można uzyskać w pozycji pt. "Wakcynologia" wydanie II z 2007 r. pod redakcją W. Magdzika, D. Naruszewicz- Lesiuk, A. Zieliński oraz innych autorów

oraz w pozycji Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach wydanie IV zaktualizowane i uzupełnione autorów: J. W., H. C.

a także, aktualne i naukowo udokumentowane informacje o szczepieniach w Polsce są dostępne na stronach:

http://szczepienia.pzh.gov.pl/pl_,index.php

http://gis.gov.pl/zdrowie/szczepienia-ochronne

http://szczepienia.gis.gov.pl/

W zakresie pytania nr [...] organ poinformował, że "w Polsce kwestie szczepień ochronnych i ich stosowania są prawnie uregulowane na poziomie ustawowym (Ustawa o chorobach zakaźnych i zakażeniach, Ustawa o Inspekcji Sanitarnej) oraz rozporządzeń Ministra Zdrowia i komunikatów Głównego Inspektora Sanitarnego. Corocznie szczegółowe wskazania do szczepień oraz schematy i dawkowanie szczepionek są ustalane i publikowane jako komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego.

Przeciwwskazania do szczepień są stosunkowo nieliczne. Najważniejszym trwałym przeciwwskazaniem do szczepienia dowolnym typem szczepionki jest ciężka reakcja nadwrażliwości na poprzednią dawkę danej szczepionki. W odniesieniu do szczepionek żywych głównym trwałym przeciwwskazaniem są ciężkie niedobory odporności, a czasowym - ciąża.

P. prawdziwe przeciwwskazania są zwykle czasowe. Eksperci do spraw szczepień zdefiniowali też tzw. przeciwwskazania fałszywe, czyli stany, w których dzieci często są zwalniane ze szczepień, choć zgodnie z wytycznymi WHO szczepienie mogło być przeprowadzone.

Wielokrotnie NSA podkreślał, że wykonanie obowiązkowego szczepienia poprzedzone jest lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań, które jest niezbędnym elementem procedury szczepienia. Niepoddanie dziecka badaniu kwalifikacyjnemu z winy osoby zobowiązanej, nie skutkuje brakiem obowiązku szczepienia ochronnego, obowiązek zbadania dziecka jest bowiem elementem procedury szczepienia. Dopiero stwierdzenie przez lekarza przeciwwskazań do szczepienia może uwolnić od wykonania ustawowego obowiązku.

Odmowa wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych jest możliwa tylko wtedy, jeżeli przepisy innych ustaw nie stanowią inaczej. Natomiast ustawa, nakładająca obowiązek poddania się określonym w rozporządzeniu szczepieniom ochronnym, nie przewiduje możliwości odmowy poddania się takim szczepieniom, obejmującym także badania kwalifikacyjne. Powodem odstąpienia od obowiązkowego szczepienia ochronnego mogą być wyniki badania kwalifikacyjnego, bądź przekroczenie terminu szczepienia ustalonego przez lekarza podczas takiego badania.

Ponadto Organ informuje, iż brak jest przepisu, który wyłączałby obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom tylko ze względu na możliwe hipotetyczne powikłania. Ponadto podkreślenia wymaga, że obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (art. 68 ust. 4 Konstytucji). To w ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Narodowy Program Szczepień Ochronnych, który corocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej wiedzy epidemiologicznej. Nie jest to naruszenie powszechnie obowiązującego porządku prawnego lecz realizacja konstytucyjnego obowiązku, który właśnie poprzez coroczną aktualizowaną wiedzę najlepiej realizuje obowiązek szczepień ochronnych. Szczepienia ochronne stanowią prewencję nie tylko jednostek, lecz całego społeczeństwa, gdyż chronią wszystkich przed chorobami zakaźnymi (wyrok NSA - II OSK 933/16).

W Polsce co roku decyzją Głównego Inspektora Sanitarnego publikowany jest wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień dzieci, młodzieży i dorosłych z uwzględnieniem schematu podawania szczepionek. Szczepienia obowiązkowe objęte kalendarzem szczepień są finansowane z budżetu państwa. Rodzice nie muszą się obawiać tych szczepień. Aktualne i naukowo udokumentowane informacje o szczepieniach w Polsce są dostępne na stronach:

http://szczepienia.pzh.gov.pl/pl_,index.php

http://gis.gov.pl/zdrowie/szczepienia-ochronne

http://szczepienia.gis.gov.pl

W zakresie drugiej części pytania nr [...] (... i kto ponosi odpowiedzialność za te ustalenia?) w odpowiedzi stwierdzono, że:

"Organ nie posiada takiej informacji.

Więcej informacji na stronie http://szczepienia.pzh.gov.pl".

W zakresie pytania nr [...] organ wyjaśnił, że:

Zgodnie z art. 68 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do ochrony zdrowia, a władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom (art. 68 ust. 3 Konstytucji). Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (art. 68 ust. 4 Konstytucji RP). W ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Narodowy Program Szczepień Ochronnych, który rokrocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Trudno byłoby oczekiwać, by ustawodawca umieścił terminy szczepień oraz rodzaj szczepionek w ustawie, tak szczegółowa materia regulowana jest bowiem w aktach prawnych niższego rzędu. Wykazy obowiązkowych szczepień ochronnych i grupy osób obowiązanych do poddania się tym szczepieniom zostały określone w art. 17 ust. 1 ustawy i rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 marca 2018r., które wskazuje, kto i w jakich sytuacjach podlega szczepieniu ochronnemu przeciw konkretnej chorobie, w tym - jeśli chodzi o dzieci - w jakim okresie ich życia. Zgodnie z § 5 rozporządzenia z 2018 r., obowiązkowe szczepienia ochronne są prowadzone z uwzględnieniem Programu Szczepień Ochronnych na dany rok, ogłaszanym w formie komunikatu przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Terminy realizacji obowiązku wykonania poszczególnych szczepień są uwarunkowane zaleceniami, jakie definiuje Program w zależności od kalendarzowego wieku dziecka. Zatem obowiązek szczepień dziecka powinien być realizowany zgodnie z ww. regulacjami, a jego niedokonanie rodzi obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Nadto, powyższe wywody prowadzą również do wniosku, że w doktrynie i orzecznictwie administracyjnym uznaje się, iż komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego ogłaszający Program Szczepień Ochronnych jest źródłem skonkretyzowania obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym.

Naczelny Sąd Administracyjny podziela pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 22 listopada 2017 r. (sygn. akt II OSK 389/16), że "obowiązkowość szczepień dotyczy sfery w wymiarze całego społeczeństwa, celem zabezpieczenia go przed występującymi zagrożeniami (wewnętrznymi i zewnętrznymi). Zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla m.in. ochrony zdrowia albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. W tej zaś sprawie nie jest kwestionowane, a ponadto w orzecznictwie NSA wielokrotnie wskazywano, że obowiązek szczepień wynika bezpośrednio z ustawy. Ponadto ustawodawca przewidział odpowiedni mechanizm poprzedzający wykonanie szczepienia, tj. badanie kwalifikacyjne celem stwierdzenia czy nie istnieją w danym indywidualnym przypadku przeciwwskazania do wykonania szczepienia. Nie wydaje się zatem aby tego rodzaju rozwiązanie miało prowadzić do naruszenia praw i wolności. Brak jest również podstaw do przyjęcia, aby ww. rozwiązania ustawowe dotyczące obowiązkowości szczepień były niezgodne z prawem unijnym. W orzecznictwie europejskim wskazywano, że sama w sobie obowiązkowość szczepień nie jest niezgodna z prawem unijnym, lecz brak zagwarantowanych prawnie odpowiednich środków kompensujących ewentualne wystąpienie niepożądanych powikłań poszczepiennych. Co prawda, prawo cywilne nie wyklucza dochodzenia swoich roszczeń w związku z doznaną krzywdą lub utratą zdrowia, jednak nie można wykluczać, że dla szybkości i skuteczności dochodzenia praw właściwsze byłyby odpowiednie normy prawa administracyjnego. Są to jednak w głównej mierze postulaty de lege ferenda, które nie mają wpływu na wynik niniejszej sprawy, w tym na dopuszczalną prawnie obowiązkowość szczepień". Jak słusznie uznał Sąd I instancji, szczepienia ochronne stanowią prewencję nie tylko jednostek, lecz całego społeczeństwa, gdyż chronią wszystkich przed chorobami zakaźnymi.

W zakresie pytań nr [...] i 9 organ poinformował, że szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci. W przypadku wielu chorób zakaźnych, nieuodpornieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Dodatkowo w przypadku osób starszych, zmiany związane ze starzeniem się układu odpornościowego wraz z upływem czasu powodują, że organizm jest coraz bardziej podatny na choroby, np. zakażenia pneumokokowe czy grypy. Większość szczepionek podawana jest dzieciom. Jest to uzasadnione tym, że wiele chorób zakaźnych szerzy się najszybciej i wywołuje liczne powikłania wśród małych dzieci. W związku z tym dorośli uważają, że nie potrzebują szczepionek. Jednak w przypadku wielu chorób zakaźnych, niezaszczepieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Prawdopodobieństwo zgonu w przebiegu choroby, której można zapobiegać drogą szczepień jest u osoby dorosłej 100-krotnie większe niż u dzieci.

Program Szczepień Ochronnych (PSO) na rok 2018 (Dz.U. 2017 r. poz.108) zawiera między innymi szczepienia obowiązkowe dzieci i młodzieży, także szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi, szczepienia poekspozycyjne.

Aktualne i naukowo udokumentowane informacje o szczepieniach w Polsce są dostępne na stronach:

http://szczepienia.pzh.gov.pl/pl_,index.php http://gis.gov.pl/zdrowie/szczepienia-ochronne http:// szczepienia, gis. gov.pl/

Organ poinformował, iż dysponuje danymi z terenu działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w K.. Zgodnie z drukiem "MZ 54 roczne sprawozdanie ze szczepień ochronnych za rok 2017", podległe podmioty lecznicze wykazały, że ogółem zaszczepiono 11320 tysięcy osób dorosłych. Dotyczy to szczepień przeciwko: błonicy, tężcowi, krztuścowi poliomyelitis, odrze, śwince i różyczce, WZW typ A, zakażeniom strepococcus pneumoniae, haemophilus influenzae typ B, zakażeniom Neisseria Meningitidis, zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego, durowi brzusznemu, kleszczowemu zapaleniu mózgu, żółtej gorączce, wściekliźnie i grypie.

Aktualne i naukowo udokumentowane informacje o szczepieniach w Polsce są dostępne na stronach:

http://szczepienia.pzh.gov.pl/pl_,index.php

http ://gis. gov.pl/zdrowie/szczepienia-ochronne http://szczepienia.gis.gov.pl/

W zakresie pytania nr [...]: Czy wielkość populacji osób dorosłych poddających się szczepieniom zalecanym ma wpływ na tworzenie zbiorowej odporności. Jeśli tak to jaki? – organ stwierdził, że "nie jest w posiadaniu takiej informacji".

Przedmiotowe informacje dostępne są na http://szczepienia.pzh.gov.pl

W zakresie pytania nr [...] organ wyjaśnił, że w Polsce od 1995 r. wprowadzony jest system ścisłego monitorowania niepożądanych odczynów poszczepiennych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa zgłoszenia niepożądanego odczynu poszczepiennego należy dokonać niezwłocznie, nie późnej niż po upływie 12 godzin od powzięcia podejrzenia jego wystąpienia do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego ze względu na miejsce wykonania szczepienia. Świadczeniodawcy, przechowujący karty uodpornienia i prowadzący szczepienia ochronne, informacje o wystąpieniu niepożądanego odczynu poszczepiennego odnotowują w: książeczce szczepień, karcie uodpornienia, dokumentacji medycznej osoby szczepionej i rejestrze niepożądanych odczynów poszczepiennych. Państwowy powiatowy inspektor sanitarny sprawdza prawidłowość wypełnienia formularza zgłoszenia i przesyła jego kopie właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu, Narodowemu Instytutowi Zdrowia Publicznego -Państwowemu Zakładowi Higieny, Wydziałowi Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.

Dalej organ wskazał, że informacje dotyczące niepożądanych odczynów poszczepiennych, które zgłoszono po podaniu szczepionek dostępnych na rynku w Polsce, ich charakteru według szczepionki, po której wystąpił odczyn, z podziałem na liczbę zgłoszonych przypadków z podziałem na lata (od roku 1999) oraz ich zaklasyfikowania i województw można znaleźć na stronach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny, w Biuletynie "Szczepienia Ochronne w Polsce" w danym roku, np. informacje za 2015 rok znajdują się na stronach 85-91 tego biuletynu. Informacje te wynikają z prawnie określonego systemu zgłaszania niepożądanych odczynów poszczepiennych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz.U. 2010 r., Nr 254, poz. 1711). Z danych NIZP -PZH wynika, że w ostatnich latach następuje stopniowy wzrost liczby zgłoszeń, np. w 2008 r. zarejestrowano 982 NOP-y, w 2011 r. - 1130, a w 2015 r. - 2111 NOP-ów. Analiza pozwala stwierdzić, że wzrost liczby zgłoszeń wynika z obserwowanej poprawy działania systemu nadzoru nad NOP-ami, a nie ze wzrostu odczynowości szczepionek. Ciężkie NOP-y występują niezwykle rzadko. Nawet jeśli na 2.111 NOP-ów zakwalifikowanych w 2015 r. stwierdzono 3 odczyny ciężkie, to stanowią one 0,1% wszystkich NOP-ów. W Polsce jeden NOP występuje z częstością średnio raz na 10.000 podanych dawek szczepionki. Przykłady częstości występowania NOP-ów: Objawy miejscowe po podaniu szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce występują z częstością [...] podanych dawek. Ciężki NOP jakim jest wstrząs anafilaktyczny występuje u 1-3 osób/1.000.000 podanych dawek szczepionki. Objawy porażeń po podaniu doustnej szczepionki przeciw poliomyelitis podawanej w przeszłości, występowały z częstością 1 na 1 milion zastosowanych dawek (w Polsce nie stosowana jest szczepionka od kwietnia 2016 r.). Organ wskazuje również, że szczegółowe informacje o rodzaju oraz częstości występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) można również znaleźć w ulotce dołączonej do opakowania danej szczepionki oraz w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL). Informacje te obejmują wyniki badań klinicznych oceniane w czasie rejestracji szczepionki, badania porejestracyjne oraz ocenę występowania NOP po zarejestrowaniu szczepionki, w czasie kiedy szczepionka jest dostępna na rynku. Aktualne Charakterystyki Produktu Leczniczego dla każdej szczepionki można odnaleźć na stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub na stronie Europejskiej Agencji Leków (w przeglądarce należy wpisać nazwę handlową szczepionki i słowa Charakterystyka Produktu Leczniczego). Nadto dodatkowe informacje nt. NOP występujących na całym świecie można uzyskać z bazy VAERS. Baza VAERS (Vaccines Adverse Reporting System) to System Raportowania o Niepożądanych Odczynach Poszczepiennych prowadzony przez oficjalne rządowe agendy w [...], tj. Centrum Kontroli i Profilaktyki Zachorowań (CDC) oraz Agencję Żywności i Leków (FDA). Na stronie VAERS można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych (NOP), które nie zostały zweryfikowane pod względem przyczynowo-skutkowym. W bazie zebrano NOP-y, które wystąpiły po szczepieniu, ale nie ma pewności, czy mają jakikolwiek związek ze szczepieniem.

Organ stwierdził przy tym, że "ze względu na zakres i obszerność materiału organ odsyła do ogólnodostępnej dla informacji publicznej strony internetowej, wskazując adres: www.pzh.gov.pl

W zakresie pytania nr [...] wniosku organ wskazał, że pytanie to nie ma charakteru informacji publicznej. Informacja publiczna dotyczy bowiem sfery faktów, może nią być też treść określonego dokumentu. Natomiast w trybie przepisów u.d.i.p. nie można domagać się wyrażenia opinii na dany temat, przeprowadzenia oceny lub dokonania interpretacji. Z tych samych powodów, przedmiotem wniosku o udzielenie informacji publicznej nie może być również stan "świadomości" organu, gdyż informacja publiczna dotyczy sfery faktów, czyli danych, jakimi konkretny organ dysponuje. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej jest żądaniem udzielenia wnioskodawcy kwalifikowanej informacji, czyli wiadomości określonej treści - tj. informacji o sprawach publicznych - jak stanowi art. 1 ust. 1 u.d.i.p.

Ponadto organ powołał się też na poglądy orzecznictwa dotyczące art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p., w których wskazano, że informacją publiczną jest każda informacja wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Pod pojęciem informacji publicznej należy rozumieć zatem wszelkie fakty dotyczące spraw publicznych rozumianych jako działalność zarówno organów władzy publicznej, jak i samorządów gospodarczych i zawodowych oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym.

W zakończeniu pisma organ wskazał, że żądana przez Wnioskodawców informacja częściowo nie mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy o dostępie do informacji publicznej, tj. określonym w art. 1 i art. 6 u.d.i.p.

B. B. i J. B. – reprezentowani przez adwokata - złożyli skargę do sądu na bezczynność Inspektor Sanitarny, zarzucając naruszenie art. 13 ust. 1 i 2 oraz art. 16 ust. 1 ww. ustawy o dostępie do informacji publicznej przez nieudzielenie informacji publicznej zgodnie z żądanym zakresem. Skarżący wnieśli:

1) o zobowiązanie ww. organu do udzielenia żądanej informacji publicznej w terminie 14 dni od daty doręczenia akt organowi,

2) na podstawie art. 6 ustawy o odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz. U z 2011 r. Nr [...], poz. 173) w związku z art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2018.1302 ze zm.) – dalej: "p.p.s.a." - o orzeczenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa,

3) o wymierzenie organowi grzywny na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a w maksymalnej wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a.,

4) o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi Skarżący podnieśli, że organ wykonując czynności naruszył art. 6 Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.) jak i przepisy dotyczące udostępniania informacji publicznej.

W odpowiedzi na wezwanie do wykonania obowiązku szczepień ochronnych Skarżący w dniu 27 lipca 2018 r. złożyli wniosek o udostępnienie informacji dotyczących zarejestrowanych bezpieczeństwa szczepień.

Organ pismem z 10 sierpnia 2018 r. będącym odpowiedzią na złożony wniosek nie udzielił pełnej wnioskowanej informacji na pytania, odsyłając do stron internetowych.

Zdaniem Skarżących, odesłanie do stron internetowych czy też innych publikacji nie stanowiło prawidłowego rozpoznania ich wniosku. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że dla udzielenia informacji publicznej nie jest wystarczające opublikowanie informacji na jakiejkolwiek stronie internetowej lub w jakimkolwiek innym niż Biuletyn Informacji Publicznej systemie informacji. Tylko informacje publiczne opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej uznaje się za opublikowane.

Z uwagi na powyższe nie sposób twierdzić, iż organ prawidłowo rozpoznał wniosek i udzielił odpowiedzi na postawione pytania stanowiące informację publiczną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 22 sierpnia 2012 r. (sygn. akt II SAB/Lu 72/12) wskazał, że "o bezczynności w udostępnieniu informacji publicznej można zatem mówić w sytuacji, gdy zobowiązany do udzielenia tej informacji podmiot nie podejmuje w terminie wskazanym w art. 13 ustawy (przy uwzględnieniu wymienionych wyjątków) odpowiednich czynności, tj. nie udostępnia informacji publicznej w formie czynności materialno-technicznej lub nie wydaje decyzji o odmowie jej udzielenia)".

Skarżący podkreślili, że w orzecznictwie sądów administracyjnych identycznie jak bezczynność w udzieleniu informacji publicznej traktuje się również przedstawienie informacji niepełnej czy nieadekwatnej do treści wniosku (vide wyrok z 10 stycznia 2013 r., II SAB/Sz 51/12, CBOSA), jak też brak jakiegokolwiek odniesienia się do wniosku o udostępnienie informacji publicznej, w tym brak zawiadomienia strony wnioskującej - w terminie wskazanym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p. i w drodze zwykłego pisma - o tym, że do jej wniosku nie mogą zostać zastosowane przepisy u.d.i.p. (vide wyrok z 11 sierpnia 2015 r., II SAB/Łd [...], z 23 września 2014 r., II SAB/Bk [...], CBOSA).

Zgodnie z tezą zawartą w wyroku WSA w Białymstoku z 13 sierpnia 2015 (sygn. akt II SAB/Bk 36/15): "O rażącym charakterze bezczynności w udzieleniu informacji publicznej świadczy nie tylko okres oczekiwania na odpowiedź, ale również postawa pytanego organu przejawiająca lub nieprzejawiająca dobrej woli dla załatwienia wniosku".

W wyroku z 1 lutego 2012 r. (sygn. akt II SAB/Go 59/11) WSA orzekł, że: "Rozpoznając skargę na bezczynność organu administracji publicznej, na podstawie przepisów art. 149 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a., (...), sąd administracyjny obowiązany jest dokonać z urzędu kontroli przewlekłości postępowania administracyjnego, którego dotyczy skarga".

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 11 października 2013 (sygn. akt I OSK 1495/13) orzekł: "Zarzucenie w jednym piśmie bezczynności organu i przewlekłości prowadzonego przez niego postępowania nie musi zatem stanowić skumulowania dwóch skarg, o ile kwestionowana jest terminowość i sprawność postępowania w zakończeniu tej samej sprawy administracyjnej. W takiej sytuacji dopuszczalność objęcia jedną skargą obu form opieszałości organu inicjuje jedną sprawę sądowoadministracyjną, w której sąd ma obowiązek rozpoznać i rozstrzygnąć spór o legalność braku wydania aktu lub podjęcia czynności. P. to w związku z zasadą, że przedmiotem zaskarżenia w konkretnym postępowaniu może być tylko jedna decyzja, postanowienie, inny akt lub podjęta czynność. Liczba zaskarżonych aktów lub czynności determinuje zatem liczbę spraw sądowoadministracyjnych. Przedmiotem postępowania w sprawie ze skargi zarówno na bezczynność, jak i przewlekłość organu stanowi ustalenie, czy zachodzi potrzeba zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności. W obu przypadkach sąd administracyjny dysponuje tymi samymi środkami prawnymi, ich zastosowanie jest zaś obowiązkowe w razie stwierdzenia jakiejkolwiek postaci niesprawnego funkcjonowania organu, niezależnie od podniesionych w skardze zarzutów i wniosków oraz podstawy prawnej (por. wyrok NSA z 5 czerwca 2012 r., II OSK [...])".

Zgodnie z wykładnią prawa zawartą w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I OSK [...]), prawo złożenia tej skargi nie wymaga wyczerpania środków zaskarżenia. "Powyższe rozważania prowadzą więc do wniosku, że skoro skarga na bezczynność w sprawie dostępu do informacji publicznej zmierza do jak najszybszego rozpatrzenia wniosku, a ustawa nie stawia dodatkowych warunków do jej wniesienia, to może być ona wniesiona do sądu administracyjnego bez wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Stanowisko to zostało ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. postanowienie NSA z 31 marca 2008 r., I OSK 262/08, wyrok NSA z 24 maja 2006 r., I OSK 601/05, postanowienie NSA z 3 października 2007 r., I OSK 1382/07 oraz wyrok WSA w Warszawie z 6 lipca 2011 r., VIII SAB/Wa18/11)".

Podnosząc takie argumenty Skarżący za uzasadnione uznali wymierzenie organowi grzywny, "gdyż wnioskowane informacje są niezbędne, aby Skarżąca mogła świadomie podjąć decyzję dotyczącą szczepienia dziecka".

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie u z n a ł, co następuje:

Stosownie do art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w punktach 1-4.

Kontroli sądu w przypadku skarg na bezczynność poddawany jest brak aktu lub czynności w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działanie w danej formie i w określonym przez prawo terminie. W orzecznictwie sądowym oraz doktrynie prawniczej zgodnie przyjmuje się, że z bezczynnością mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie, lub wprawdzie prowadzi postępowanie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. J. Wosia, wyd. LexisNexis, W. 2009 r., s. 103).

W sprawach o udostępnienie informacji publicznej skarga na bezczynność przysługuje zarówno w przypadku braku reakcji podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji, wymaganego przepisami u.d.i.p., jak i wówczas, gdy podmiot ten stwierdza, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej lub nie podlega udostępnieniu na jej zasadach. Na gruncie przepisów u.d.i.p. o bezczynności organu można mówić, o ile wniosek o udzielenie informacji dotyczy informacji publicznej, a jego adresatem jest podmiot zobowiązany do jej udzielenia, który to pozostaje w zwłoce w załatwieniu sprawy wobec braku realizacji obowiązku jej udostępnienia w formie i terminach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Rozpoznawana sprawa dotyczy udzielonej przez organ odpowiedzi na złożony przez Skarżących przedmiotowy wniosek.

Skarżący zarzucili organowi bezczynność "przez nieudzielenie informacji publicznej zgodnie z żądanym zakresem", przy czym w istocie nie sprecyzowali na czym miałoby polegać nieprawidłowe działanie organu, poza ogólnikowym stwierdzeniem, że organ "nie udzielił pełnej wnioskowanej informacji na pytania, odsyłając do stron internetowych".

Podkreślić na wstępie należy, że Sąd w tym postępowaniu nie rozstrzyga o zasadności przymusowych szczepień dzieci lecz o obowiązkach organu wynikających z przepisów u.d.i.p.

Zgodnie z art. 1 ust.1 u.d.i.p., każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie. W myśl art. 2 ust. 1 tej ustawy, każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskania informacji publicznej, w tym informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Na podstawie art. 4 ust. 1 u.d.i.p., obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 u.d.i.p., udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie Informacji Publicznej, o którym mowa w art. 8 u.d.i.p. oraz udostępniania, o którym mowa w art. 10 i 11 u.d.i.p.

Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek (art. 10 ust. 1 u.d.i.p.).

W myśl art. 13 u.d.i.p.: Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. (ust. 1). Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1, podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. (ust. 2).

Stosownie do art. 14 ust. 1 u.d.i.p., udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku.

Zadania i zakres działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej określone zostały w rozdziale 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U.2017.1261 ze zm.) – dalej: "u.p.i.s.". Zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej określone w rozdziale 1 wykonuje m.in. państwowy powiatowy inspektor sanitarny, jako organ rządowej administracji zespolonej w powiecie (art. 10 ust.1 pkt 3 u.p.i.s.).

Skarżony organ, jako organ władzy publicznej, zobowiązany jest do udostępniania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Udzielenie odpowiedzi przez organ na złożony przez Skarżących wniosek nastąpiło z zachowaniem terminu, wynikającego z art. 13 ust. 1 u.d.i.p.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 u.d.i.p., udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o: polityce wewnętrznej i zagranicznej; podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1 (statusie prawnym lub formie prawnej, organizacji, przedmiocie działalności i kompetencjach, organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach, strukturze własnościowej podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3-5, majątku, którym dysponują); zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 (trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych, trybie działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych i ich działalności w ramach gospodarki budżetowej i pozabudżetowej, sposobach stanowienia aktów publicznoprawnych, sposobach przyjmowania i załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych, naborze kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska, w zakresie określonym w przepisach odrębnych); danych publicznych (treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności: treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających, treść orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, sądów wojskowych, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu; stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego; treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej; informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych); majątku publicznym.

Wskazać należy, że art. 6 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. odnosi się w pierwszym rzędzie do informacji publicznej dotyczącej sfery faktów (M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, T. 2002, s. 35). Zgodnie z ugruntowanymi już poglądami orzecznictwa, wypracowanymi na tle analizy art. 1 ust. 1, jak i precyzującego go art. 6 u.d.i.p., informacją publiczną jest każda informacja wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Pod pojęciem informacji publicznej należy rozumieć zatem wszelkie fakty dotyczące spraw publicznych rozumianych jako działalność zarówno organów władzy publicznej, jak i samorządów gospodarczych i zawodowych oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań władzy publicznej oraz gospodarowania mieniem publicznym. Charakter publiczny należy przypisać tym informacjom, które odnoszą się do publicznej sfery działalności organów (por. wyrok WSA w Gdańsku z 28 września 2016 r., sygn. akt II SAB/Gd 13/16; wyrok NSA z 25 marca 2003 r., sygn. akt II SA 4059/02), przy czym oceny tej należy dokonywać każdorazowo na gruncie konkretnej sprawy. Powyższe oznacza, że nie wszystko to o co się wnioskodawcy zwracają do organów władzy publicznej stanowi informację publiczną w rozumieniu przepisów u.d.i.p.

Na tym tle w orzecznictwie ustalono, że co do zasady stanowią informację publiczną informacje zbierane i wytwarzane przez organy inspekcji sanitarnej, zgodnie z art. 2 w zw. z art. 5 pkt 1, 2, 3 i 5 u.p.i.s., w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego, w tym sanitarnego zabezpieczania granic państwa, analiz i ocen epidemiologicznych, opracowywania programów i planów działalności zapobiegawczej i epidemiologicznej dla podmiotów leczniczych, ustalenia zakresu i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowania nadzoru w tym zakresie. Przede wszystkim informację publiczną stanowią informacje zbierane przez organ dotyczące niepożądanych odczynów poszczepiennych, które gromadzone są w powiatowym rejestrze zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych, prowadzonym na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2016.1866 ze zm.) – dalej: "u.z.z.ch.z." - oraz § 8 i nast. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz.U. 2010 r. Nr 254 poz. 1711) - por. wyrok WSA w Poznaniu z 6 września 2017 r., sygn. akt II SAB/Po 96/17.

Zgodnie z art. 30 ust.1 u.z.z.ch.z., państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni, państwowi wojewódzcy inspektorzy sanitarni lub wskazane przez nich specjalistyczne jednostki, właściwe ze względu na rodzaj zakażenia lub choroby zakaźnej, oraz Główny Inspektor Sanitarny lub wskazane przez niego krajowe specjalistyczne jednostki, właściwe ze względu na rodzaj zakażenia lub choroby zakaźnej, prowadzą rejestr zakażeń i zachorowań na chorobę zakaźną, zgonów z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, ich podejrzeń oraz przypadków stwierdzenia dodatniego wyniku badania laboratoryjnego.

Powyższe dane stanowią więc informację publiczną w rozumieniu art. 6 u.d.i.p.

Odnosząc przytoczony stan prawny do okoliczności faktycznych rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że z obszernego zakresu przedstawionych we wniosku Skarżących pytań, tylko niektóre podniesione kwestie mogą być uznane za żądanie udzielenia przez organ (PPIS) informacji publicznej, czyli informacji, które odnoszą się do publicznej sfery działalności tego organu, wytworzone lub posiadane przez ten organ. Zdecydowana większość podnoszonych kwestii dotyczy informacji ogólnych dotyczących ochrony zdrowia w aspekcie związanych z problematyką szczepień.

Podkreślić należy, że organ udzielił odpowiedzi (informacji) na zadane pytania, w tym w odniesieniu do wielu z nich przekazał obszerne informacje a dodatkowo wskazywał także adresy internetowe, pod którymi można uzyskać obszerniejszych wiadomości albo wskazywał publikacje naukowe odnoszące się do poruszanych kwestii. Nie sposób więc uznać, aby w przekazywanej na wniosek informacji publicznej, udzielanej na podstawie przepisów u.d.i.p., organ obowiązany był do przytaczania (powielania) szczegółowych wiadomości bądź streszczania publikacji naukowych odnoszących się tylko pośrednio do zadanych pytań. W szczególności nie można też uznać aby takie wiadomości spełniały ustawową definicję informacji publicznej i miały bezpośredni związek z działalnością organu, wynikającą z przytoczonych przepisów.

Nie można więc podzielić zarzutu skargi (w istocie jedynego), że organ "nie udzielił pełnej wnioskowanej informacji na pytania, odsyłając do stron internetowych".

Jak przedstawiono powyżej, organ udzielał bardzo obszernych, szczegółowych informacji i właśnie przy takich obszernych odpowiedziach dodatkowo wskazywał na możliwość uzyskania dodatkowych wiadomości, mogących zaspokoić poszukiwaną wiedzę Skarżących w zakresie szczepień. Zgodzić się przy tym należy ze Skarżącymi, iż przy udzielaniu informacji publicznej na wniosek "nie jest wystarczające opublikowanie informacji na jakiejkolwiek stronie internetowej lub w jakimkolwiek innym niż Biuletyn Informacji Publicznej systemie informacji" – co znajduje uzasadnienie w przepisach art. 7 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. i art. 10 ust. 1 u.d.i.p. Zarzut taki nie może jednak dotyczyć przedmiotowej informacji udzielonej przez organ, bowiem nie odsyłał on do stron internetowych zamiast udzielenia informacji, lecz jedynie dodatkowo wskazywał na możliwość uzyskania szerszych wiadomości (wiedzy) o interesujących Skarżących problemach. Wiadomości takie – jak wskazano powyżej – nie stanowią jednak informacji publicznej w rozumieniu przepisów u.d.i.p.

Wskazać należy, że pytania z pkt. 1, 2, 3, 7, 8, 9, 10, 11 i 12 w istocie nie stanowiły zapytań o informację publiczną w ramach przepisów u.d.i.p., lecz organ udzielił na nie odpowiedzi. Również podanie przez organ, że nie posiada informacji w danym zakresie lub nie zajmuje się daną tematyką stanowi udzielenie odpowiedzi. Wymienione wyżej pytania dotyczyły w istocie wiedzy organu na różne tematy, wykraczające w większości poza zakres art. 6 u.d.i.p. Organ odesłał w tym zakresie Skarżących do publikacji naukowych lub stron internetowych.

Sąd zgodził się też z organem, że pytanie nr [...] nie ma charakteru informacji publicznej. Informacja publiczna dotyczy bowiem sfery faktów, może nią być też treść określonego dokumentu. Pytanie to dotyczy ewentualnego zdarzenia przyszłego, a zatem odpowiedź kto poniesie koszty leczenia dziecka, w razie wystąpienia problemów zdrowotnych po podaniu szczepionki, zależeć będzie od dokonanych ustaleń i organ nie jest właściwy do dokonywania oceny prawnej takiej sytuacji.

W zakresie pytań 5 i 6, które – przynajmniej w pewnym zakresie - dotyczą informacji publicznej organ udzielił szczegółowej informacji.

Sąd uznał zatem, że organ wywiązał się ze swojego ustawowego obowiązku udostępnienia informacji publicznej i udzielił odpowiedzi na zadane pytania.

Odnosząc się do powoływanego w skardze orzecznictwa – przytoczonego powyżej – stwierdzić należy, że poglądy wyrażone w tych wyrokach Sąd w pełni podzielił, jednak zauważyć należy, że poglądy te nie dotyczą bezpośrednio kwestii spornej w rozpoznawanej sprawie, nie mogą więc zmienić zajętego przez Sąd stanowiska.

Podkreślić jeszcze należy, że w skardze nie wykazano w jakim zakresie organ nie udzielił "pełnej" informacji, nie wskazano więc jakiej wnioskowanej informacji "niezbędnej, aby Skarżąca mogła świadomie podjąć decyzję dotyczącą szczepienia dziecka" nie zawarto w odpowiedzi organu.

Nie znajdując więc podstaw do stwierdzenia, że organ dopuścił się zarzucanej w skardze bezczynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej, Sąd uznał skargę za niezasadną i orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.