Wyrok z dnia 2019-01-24 sygn. IV SA/Gl 963/18
Numer BOS: 432856
Data orzeczenia: 2019-01-24
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Edyta Żarkiewicz , Renata Siudyka (sprawozdawca), Szczepan Prax (przewodniczący)
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
Zobacz także: Postanowienie
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax, Sędziowie Sędzia WSA Renata Siudyka (spr.), Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz, Protokolant Starszy referent Damian Szczurowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2019 r. sprawy ze skargi A.G. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie statusu bezrobotnego oddala skargę.
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Wojewoda Śląski, działając na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 71 ust. 1 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 z późn. zm. – dalej "ustawa" lub "ustawa o promocji zatrudnienia") oraz art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 z późn. zm. – dalej "Kpa"), po rozpatrzeniu odwołania A. G. (strona, skarżąca), od wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta C. decyzji z dnia [...]r. nr [...] - decyzję pierwszoinstancyjną utrzymał w mocy.
Z akt sprawy wynika, że w dniu 29 września 2016 r. strona zarejestrowała się w Powiatowym Urzędzie Pracy w C.
Prezydent Miasta C. z dnia [...]r. nr [...] orzekł o uznaniu strony z dniem 29 września 2016 r. za osobę bezrobotną i odmówił przyznania prawa do zasiłku.
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Prezydent Miasta C. orzekł o utracie przez stronę statusu osoby bezrobotnej z dniem 8 grudnia 2016 r. w związku z otrzymaniem jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej.
W dniu 1 marca 2018 r. A sp. z o.o. w C. złożyła w Powiatowym Urzędzie Pracy w C. wniosek w sprawie udzielenia z Funduszu Pracy refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy. Wniosek wraz z załącznikami został podpisany przez A. G., która zgodnie z treścią wniosku jest osobą upoważnioną do podpisywania umowy, kontraktu z Powiatowym Urzędem Pracy oraz do reprezentacji firmy. Tym samym organ I instancji powziął wiadomość, że strona pełni funkcję prezesa jednoosobowego zarządu firmy A sp. z o.o. zarejestrowanej w dniu 28 września 2010 r.
Postanowieniem z dnia [...]r. Prezydent Miasta C. na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 Kpa wznowił z urzędu postępowanie zakończone decyzjami ostatecznymi z dnia [...]r. o uznaniu strony za osobę bezrobotną i odmowie przyznania prawa do zasiłku, a także z dnia [...]r. o utracie statusu osoby bezrobotnej z dniem 8 grudnia 2016 r.
W piśmie z dnia 14 maja 2018 r. strona wniosła o zakończenie postępowania wszczętego postanowieniem z dnia [...]r. Wyjaśniła, że figurowanie w KRS jako prezes spółki A od dnia 28 września 2010 r. nie stanowiło dla niej przeszkody w wykonywaniu i podejmowaniu pełnowymiarowej pracy zarobkowej, co było podstawą ubiegania się o status osoby bezrobotnej. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia, po zakończeniu historii pracy u poprzednich pracodawców była zdolna i gotowa do podjęcia innego zatrudnienia. Podkreśliła, że za pełnioną funkcję nie otrzymywała żadnych dochodów, a jej historia zatrudnienia u innych pracodawców potwierdzająca pełną gotowość do pracy została zweryfikowana w momencie ubiegania się o status osoby bezrobotnej. Nadto wskazała, że swoje osiągnięcia zawodowe przedstawiła w Urzędzie w formie zawodowego portfolio i z którymi można zapoznać się również na jej aktualnej stronie, tj. sayio.pl.
Decyzją z dnia [...]r. nr [...] Prezydent Miasta C. orzekł o uchyleniu decyzji nr [...] z dnia [...]r. o uznaniu strony za osobę bezrobotną z dniem 29 września 2016 r. i odmówił przyznania prawa do zasiłku, jednocześnie orzekł o odmowie uznania strony za osobę bezrobotną z dniem 29 września 2016 r., a także odmowie przyznania prawa do zasiłku, jednocześnie uchylił decyzję nr [...] z dnia [...]r. o utracie przez stronę statusu osoby bezrobotnej z dniem 8 grudnia 2016 r. i umorzył postępowanie odnośnie utraty przez nią statusu osoby bezrobotnej z dniem 8 grudnia 2016 r. z uwagi na jego bezprzedmiotowość.
W uzasadnieniu organ I instancji stwierdził, że art. 201 § 1 ustawy z 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2017r. poz. 1577) stanowi, że zarząd prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje. Podkreślił, iż w orzecznictwie sądowym dominuje pogląd, że pełnienie funkcji w zarządzie prawa handlowego, nawet w przypadku niepobierania wynagrodzenia z tego tytułu, powoduje brak pełnej gotowości do podjęcia zatrudnienia, a zatem osoba sprawująca funkcję prezesa zarządu nie spełnia podstawowych przesłanek warunkujących posiadanie statusu osoby bezrobotnej. Organ I instancji zauważył, że spółka prowadzi aktywnie działalność o czym świadczą złożone sprawozdania. Strona była na dzień rejestracji w PUP wpisana do Krajowego Rejestru jako prezes jednoosobowego zarządu spółki z o.o. i uprawniona do prowadzenia jej spraw, co wyklucza pełną gotowość do podjęcia pracy.
Od tej decyzji skarżąca złożyła odwołanie podnosząc naruszenie art. 7 Kpa, art. 8 Kpa, art. 77 § 1 Kpa, art. 78 § 1 Kpa, art. 80 Kpa, art. 84 Kpa, a także art. 2 ust. 2 i art. 46 ust. 1 ustawy promocji zatrudnienia. Wniosła o uchylenie decyzji pierwszoinstancyjnej i umorzenie postępowania ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji oraz przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści uzasadnienia. Zarzuciła, że organ nie zbadał należycie okoliczności jej sprawy, z góry zakładając, iż pełnienie przez nią funkcji prezesa zarządu Spółki wyklucza gotowość do podjęcia zatrudnienia. Skarżąca wyjaśniła, że pełnienie wskazanej funkcji nie koliduje z jej gotowością do podjęcia zatrudnienia.Podkreśliła, że wydanych zostało wiele orzeczeń sądów administracyjnych, w których przyjęto, że sam fakt pełnienia funkcji w zarządzie spółki prawa handlowego nie wyklucza gotowości do podjęcia zatrudnienia przez osobę bezrobotną i nie można z tego tytułu pozbawić statusu osoby bezrobotnej. Ocena gotowości podjęcia zatrudnienia musi odnosić się do ustalonego stanu faktycznego.
Decyzją z dnia [...]r. nr [...] Wojewoda Śląski (dalej także organ II instancji, Wojewoda) utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu przedstawił stan faktyczny sprawy podkreślając, że w dniu 1 marca 2018 r. organ I instancji dowiedział się, że w dniu rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy t.j. 29 września 2016 r. skarżąca pełniła funkcję prezesa jednoosobowego zarządu A sp. z o.o. w C. (którą pełni nadal), co stanowiło podstawę do wznowienia postępowania w sprawach zakończonych decyzjami z dnia [...]r. oraz dnia [...]r. Ustalony w sprawie stan faktyczny sprawy wyczerpuje przesłanki wznowienia postępowania, o których stanowi art. 145 § 1 pkt 5 Kpa. Odnosząc się do zarzutów odwołania organ odwoławczy wyjaśnił, że art. 2 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia nie ma żadnego zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Brak jest także podstaw aby w rozpoznawanej sprawie stwierdzić naruszenie art. 46 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia, który stanowi podstawę m.in. przyznania jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej. Przypomniał, że przedmiotem niniejszego postępowania jest wyłącznie ustalenie, czy w związku z rejestracją w dniu 29 września 2016 r. odwołująca spełniała warunki do nabycia statusu osoby bezrobotnej i związanego z tym prawa do zasiłku.
Odnosząc te ustalenia do regulacji prawnych wskazał, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia - za bezrobotnego uznaje się (...) osobę niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej, albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu tej szkoły lub w szkole wyższej gdzie studiuje w formie studiów niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Wojewoda podzielając stanowisko organu I instancji, że pełnienie funkcji prezesa zarządu w A sp. z o.o. stanowi przeszkodę do nabycia statusu bezrobotnego za prawidłowe uznał rozstrzygniecie pierwszoinstancyjne.
Podniósł, że bezspornie istotnym elementem definicji bezrobotnego wyrażonej w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia jest "gotowość do podjęcia pracy". Stwierdził, że pogląd ten znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Na poparcie tego twierdzenia przytoczył wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 marca 2017 r. sygn. akt I OSK 3283/15 (opublikowany w CBOSA), w którym wskazano, że warunek ten musi być spełniony zarówno w dniu rejestracji w charakterze bezrobotnego, jak i przez cały czas korzystania z tego statusu. Chodzi tu przy tym o możliwość podjęcia nie jakiejkolwiek działalności zarobkowej lecz gotowość co do zasady (z wyjątkiem osób niepełnosprawnych) do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Ustawa nie wyjaśnia wprost pojęcia "gotowości do pracy", jednakże kierując się zasadami wykładni językowej, celowościowej i systemowej, nie można tego pojęcia utożsamiać wyłącznie z samą potencjalną chęcią podjęcia przez zainteresowanego pracy. Osoba dążąca do uzyskania statusu bezrobotnego w chwili rejestracji musi wprost i w konkretnej formie (podpisanie w obecności urzędnika formuły oświadczenia znajdującego się na karcie rejestracyjnej) uzewnętrznić wolę świadczenia pracy. Jednakże gotowości do pracy nie można sprowadzać wyłącznie do czynników subiektywnych istniejących po stronie zainteresowanego. Gotowość do podjęcia pracy musi być oceniana również w kategoriach obiektywnych, co należy rozumieć jako rzeczywistą, faktyczną i aktualną możliwość podjęcia pracy, ponieważ z tą kwestią wiąże się nabycie określonych praw podmiotowych do świadczeń publicznoprawnych.
Organ II instancji wskazał również, iż w ww. wyroku Sąd podkreślił, że w przypadku pełnienia funkcji członka zarządu spółki istotne znaczenie ma nie to, czy takie czynności są wykonywane odpłatnie, lecz to, że na osobie pełniącej omawianą funkcję ciążą określone zadania, które muszą być wykonywane, co do zasady osobiście. Wyjaśnił, że kwestie dotyczące tego, do czego zobowiązany jest członek zarządu spółki z o.o. reguluje Kodeks spółek handlowych z dnia 15 września 2000 r. (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1577 z późn. zm. – dalej "K.s.h."). Zgodnie z art. 201 § 1 K.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to zatem, że w zakresie działalności gospodarczej zarząd jest jedynym upoważnionym do prowadzenia tej działalności. Istotę zarządu można więc sprowadzić do tezy, że jest to organ zajmujący się bieżącą działalnością spółki we wszelkich jej aspektach. W rozpoznawanej sprawie te uprawnienia i obowiązki dotyczą skarżącej, która pełni funkcję prezesa jednoosobowego zarządu spółki, jednocześnie nie zrzekła się tej funkcji, nie została zawieszona w swych czynnościach, ani w żaden inny sposób nie wykazała, że ujawniony w rejestrze skład zarządu jest nieaktualny w zakresie pełnienia przez nią funkcji prezesa.
Dalej wskazał na pogląd wyrażony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który w wyroku z dnia 11 lipca 2017 r. sygn. akt IV/Gl 1145/16 (opubl w. CBOSA) stwierdził, że pełnienie funkcji w zarządzie spółki prawa handlowego, nawet w przypadku niepobierania wynagrodzenia z tego tytułu, powoduje brak pełnej gotowości do podjęcia zatrudnienia, a zatem osoba ta nie spełnia podstawowych przesłanek uzyskania statusu osoby bezrobotnej. Skoro stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia, osobą bezrobotną może zostać osoba, która jest zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, to należy przyjąć, że sprawowanie funkcji prezesa zarządu spółki ze swej istoty (rodzaju czynności, do których prezes zarządu jest zobowiązany) wyłącza możliwość orzeczenia o przyznaniu statusu osoby bezrobotnej. Odnosząc się do zarzutów zawartych w odwołaniu Wojewoda podkreślił, że z uzasadnienia wskazanego wyżej wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wynika również, że nie jest rolą organu prowadzenie postępowania wyjaśniającego mającego na celu ustalenie zakresu dyspozycyjności osoby pełniącej funkcję prezesa zarządu spółki w stosunku do możliwości podjęcia przez niego zatrudnienia. Domniemanie, iż osoba pełniąca omawianą funkcję nie może być uznana za gotową do podjęcia zatrudnienia i tym samym nie kwalifikuje się do grona bezrobotnych może być obalone tylko przez złożenie rezygnacji z przedmiotowej funkcji lub poprzez uchwałę o odwołaniu członka zarządu. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach we wskazanym wyroku uznał za własne stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, że pełnienie funkcji prezesa zarządu prowadzącej aktywnie działalność gospodarczą spółki prawa handlowego, stanowi okoliczność zaprzeczającą gotowości i zdolności do podjęcia zatrudnienia.
Wojewoda uznał za nieuzasadnione zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego, jak i zarzuty naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, gdyż materiał dowodowy w sprawie zgromadzony został prawidłowo, a przede wszystkim w sposób pozwalający na dokonanie oceny o braku spełnienia przez odwołującą przesłanki gotowości do podjęcia zatrudnienia w związku z rejestracją w Powiatowym Urzędzie Pracy, której dokonała w dniu 29 września 2016 r.
Skoro na dzień rejestracji skarżąca nie spełniała warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji, to brak było jednocześnie podstaw do przyznania jej prawa do zasiłku, który w myśl art. 71 ust. 1 ww. ustawy przysługuje bezrobotnemu. Postępowanie w sprawie utraty statusu osoby bezrobotnej z dniem 8 grudnia2016 r. należało natomiast umorzyć w myśl art. 105 § 1 Kpa z uwagi na jego bezprzedmiotowość.
W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na powyższą decyzję skarżąca, reprezentowana przez pełnomocnika, zaskarżyła powyższą decyzję w całości, zarzucając jej naruszenie przepisów mające wpływ na wynik sprawy, a to:
1. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 oraz w zw. z art. 78 § 1 Kpa poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie przez organ dowodów o których przeprowadzenie strona wnosiła w odwołaniu od decyzji w pierwszej instancji, a także wskazywanych przez nią w toku postępowania pierwszej instancji, a to jest w szczególności: umów o pracę skarżącej oraz portfolia zrealizowanych przez skarżącą projektów, zeznań pracowników spółki oraz jej pełnomocników to jest R. G., S. M., na okoliczność profilu działalności spółki, zakresu obowiązków skarżącej oraz ustalenia zakresu wykonywanych przez nią czynności, ustalenia kto na co dzień prowadził sprawy spółki oraz decydował o jej strategii, kontaktuje się z klientami oraz ustala ceny świadczonych przez spółkę usług, co skutkowało brakiem wszechstronnego i wyczerpującego rozpoznania sprawy, niewyjaśnieniem istotnych okoliczności sprawy i błędnym przyjęciem, iż sprawowanie funkcji Prezesa Zarządu przez skarżącą, w każdym przypadku wyklucza uznanie jej jako osoby "zdolnej i gotowej do podjęcia zatrudnienia" w rozumieniu art. 2 ust 2 ustawy o promocji zatrudnienia,
2. art. 84 § 1 w zw. z art. 78 § 1 oraz w zw. z art. 77 § 1 Kpa poprzez niedopuszczenie z urzędu dowodów, w których posiadaniu jest organ, a przedłożonych przez skarżącą w związku z przeprowadzonym postępowaniem o nadanie jej statusu osoby bezrobotnej oraz postępowaniem o udzielenie dotacji na podjęcie działalności gospodarczej w szczególności zaś: umowy o pracę u innego pracodawcy, które skarżąca wykonywała w trakcie pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, portfolia obrazującego ilość zrealizowanych przez nią projektów w trakcie pełnienia funkcji Prezesa Zarządu, świadectw pracy, raportu z Zakładu Urzędu Pracy o dochodach Mocodawczyni, co skutkowało brakiem wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i błędnym przyjęciem wyłącznic na podstawie informacji odpowiadającej z Krajowego Rejestru Sądowego, iż skarżąca nie była "osobą zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia" podczas gdy z dowodów tych wynikało, iż skarżąca przez lata nie tylko pozostawała w stosunku pracy ale jednocześnie realizowała dodatkowe zlecenia i projekty, widniejąc w tym samym czasie jako Prezes Zarządu A Sp. z o.o. z siedzibą w C.,
3. art. 80 Kpa poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego oraz błędną ocenę jego wartości, jak również oparciu rozstrzygnięcia na niepełnym materiale dowodowym, a tym samym wydanie przedwczesnej decyzji, w sytuacji gdy organ nie przeprowadził praktycznie żadnego postępowania dowodowego, skoro postanowienie organu o wznowieniu postępowania z dnia [...]r. zawiera również informacje o jego zakończeniu w terminie 14 dni, zaś z uzasadnienia wynika iż organ wyłącznie pozyskał stanowisko i oświadczenie samej strony, decyzję zaś wydał w dniu [...]., co powtórzył organ odwoławczy nie przeprowadzając dowodów pomimo wniosków stron zawartych w odwołaniu a ustalając stan faktyczny wyłącznie na informacji odpowiadającej odpisowi z KRS.
4. Art. 80 Kpa poprzez dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w sprawie, w szczególności poprzez nieprawidłowe stwierdzenie, iż z definicji kodeksu postępowania handlowego traktującej o tym, że "zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz" wynikać miałby zawsze, to jest bez konieczności rozpoznania sprawy in concreto, brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, ;przy całkowitym pominięciu okoliczności wskazywanej przez skarżącą to jest udzielonych pełnomocnictw i zaoferowanych na tą okoliczność wniosków dowodowych, których przeprowadzenia organ zaniechał, jak również wskutek nieprzeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania dowodowego pozwalającego ustalić faktyczny zakres obowiązków skarżącej w spółce, co skutkowało nieprawidłowym przyjęciem przez organ, iż pełnienie funkcji Prezesa Zarządu uniemożliwia przyznanie mu statusu osoby bezrobotnej,
5. art. 7 Kpa poprzez prowadzenie postępowania przez organ w sposób niweczący dotarcie do prawdy materialnej w niniejszym postępowaniu, w szczególności poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej zmierzającej do wyjaśnienia faktycznej roli skarżącej w spółce, pominięciu jak również zaniechanie przez organ oceny dowodów w których organ posiadaniu był z urzędu , w tym dowodów świadczących o doświadczeniu zawodowym i wykonywaniu umowy o pracę jako strateg promocji wizualnych spółek i podmiotów publicznych przez 6 lat, podczas których pełniła również funkcję Prezesa Zarządu A Sp. z o.o. z siedzibą w C.,
6. art. 107 § 3 Kpa poprzez sporządzenie uzasadnienia decyzji w sposób lakoniczny z zaniechaniem wyjaśnienia przyczyn z powodu, których organ nie przeprowadził dowodów zawnioskowanych w odwołaniu, w tym nie dokonał wykładni stosowanych przepisów w sposób umożliwiający stronie poznanie motywów, dla których Organ uznał, dotychczasowy materiał zebrany w toku postępowania za wystarczający oraz przyczyn dla których pozostałym dowodom odmówił wiary, w sytuacji w której z uzasadnienia organu odwoławczego wynika, iż ustalenia oparte były wyłącznie o informacje odpowiadającą aktualnemu odpisowi z KRS,
7. art. 8 Kpa poprzez prowadzenie postępowania w sposób niweczący zaufanie do organów państwowych poprzez pozbawienie uzasadnienia decyzji znaczenia prawnego i wychowawczego dla obywateli, co nastąpiło na skutek jego lakonicznej treści co do przyczyn podjętej decyzji, skoro uzasadnienie składa się w większości z przedstawienia stanowiska bez wskazania dowód które świadczyć miałyby o tym, iż Mocodawczyni nie była w gotowości do podjęcia zatrudnienia, co nastąpiło wskutek nieprzeprowadzenia jakichkolwiek dowodów przez organ, skoro postanowienie organu o wznowieniu postępowania z dnia [...]r. zawiera również informacje o jego zakończeniu w terminie 14 dni, zaś z uzasadnienia wynika iż organ wyłącznie pozyskał stanowisko i oświadczenie samej strony, decyzję zaś wydał w dniu [...]r.,
8. 10 Kpa poprzez niezapewnienie skarżącej zarówno przez organ pierwszej instancji jak i odwoławczy prawa do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a to wskutek uniemożliwienia skarżącej wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Ponadto powyższej decyzji zarzucił naruszenie prawa materialnego, to jest art. 2 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia poprzez nieprawidłową jego wykładnię i przyjęcie, że pełnienie funkcji Prezesa Zarządu powodować miałoby ex ante brak gotowości do podjęcia zatrudnienia, w sytuacji w której każda taka sytuacja wymaga indywidualnej oceny, a nadto wskutek pominięcia instytucji pełnomocnictwa umożliwiające) scedowanie obowiązków na innych pracowników spółki, a nadto poprzez błędne przyjęcie, iż dla uzyskania statusu bezrobotnego zabronione jest podejmowanie jakichkolwiek czynności, a nie tylko tych które kolidują z możliwością pozostania w gotowości do podjęcia zatrudnienia. Wniosła o uchylenie w całości decyzji Wojewody Śląskiego z dnia [...]r. nr [...] i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
Wniosła również w oparciu o art. 106 kodeksu postępowania przed sądami administracyjnymi (powinno być p.p.s.a.) o przeprowadzenie dowodów z dokumentów, to jest umów o pracę skarżącej, portfolia skarżącej dotyczącego zrealizowanych przez nią w trakcie zatrudnienia projektach, i w tym celu zobowiązanie organu do przedłożenia do akt niniejszej sprawy posiadanych przez organ dowodów akt postępowań o przyznanie skarżącej statusu osoby bezrobotnej oraz o przyznanie skarżącej dofinansowania na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osoby bezrobotnej w szczególności na okoliczność niezgodnego z prawem zaniechania organu w przeprowadzeniu dowodów w których był posiadaniu, pomimo wniosku stron w tym zakresie a tym samym zaniechaniu organu w wyjaśnieniu istotnych okoliczności niniejszej sprawy.
W uzasadnieniu stwierdziła, że Wojewoda nie uwzględnił indywidualnej sytuacji skarżącej, co doprowadziło do błędnych wniosków. Zarzuciła organom bierność co jest sprzeczne z regułami postępowania administracyjnego. Wskazała na linię orzeczniczą, z której wynika, że w przypadku członka zarządu spółki koniecznym jest ustalenie czy osoba taka jest zdolna i gotowa do podjęcia pracy, bowiem pełnienie funkcji w organach spółki samo przez siebie nie stanowi okoliczności zaprzeczającej gotowości i zdolności do podjęcia zatrudnienia. W tym zakresie przytoczyła obszerne fragmenty uzasadnień Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 lipca 2012 r., sygn. I OSK 141/12 oraz z dnia 25 maja 2016 r, o sygn. I OSK 1983/14, a także wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA w Gdańsku z dnia 27 maja 2015 r, sygn. akt III SA/Gd 450/15 oraz z dnia 7 marca 2013 III SA/GD 746/12 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 28 lutego 2018 r. o sygn. III SA/Kr 1493/17–dostępne CBOSA). Podkreśliał, że przepisów postępowania wynika, że obowiązek dokładnego wyjaśnienia wszystkich istotnych dla danej sprawy okoliczności faktycznych spoczywa na organie administracji. Prawidłowe zastosowanie przepisów prawa materialnego będzie możliwe tylko wówczas, gdy zostaną wszechstronnie wyjaśnione wszystkie okoliczności faktyczne sprawy, a stronie zostanie zapewniony czynny udział w każdej fazie postępowania. Podkreśliła również, że praktycznie wszystkimi sprawami spółce zajmuje się R. G., a to względu na główny profil działalności spółki. Stwierdziła, że Wojewoda nie przeprowadził dowodów, o które wnioskowała skarżąca w odwołaniu czym naruszył art. 78 § 1 k.p.a. Konsekwencją naruszenia art. 78 k.p.a. było też naruszenie dyspozycji art. 107 § 3 k.p.a. Zdaniem skarżącej organ naruszył podstawowe zasady postępowania administracyjnego w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda wniósł jej oddalenie i powtórzył w całości argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Odnosząc się do zarzutów skargi wyjaśnił, że organ uznał, iż przedmiotem dowodów, o które wnoszono w odwołaniu, nie są okoliczności mające znaczenie dla sprawy. Zaakcentował również, że Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 16 stycznia 2018 r. sygn. akt I OSK 2666/17 oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 lipca 2017 r. o sygn. akt IV SA/Gl 1145/16 stwierdzając, że nie jest rolą organów orzekających w sprawach objętych zakresem ustawy o promocji, iż będą one badać zakres dyspozycyjności osoby ubiegającej się o przyznanie statusu osoby bezrobotnej. Uznał zarzuty naruszenie przepisów prawa materialnego, jak i prawa procesowego za nieuzasadnione. Podkreślił, że po ponownym zapoznaniu się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego nie znalazł podstaw do zmiany swojego stanowiska w sprawie i wnosi o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Kontrola legalności zaskarżonego rozstrzygnięcia przeprowadzona na podstawie art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2107 ze zm.) wykazała, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, a zgodnie z treścią art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.- dalej "p.p.s.a") sąd administracyjny uwzględnia skargę na decyzję lub postanowienie, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów prawa materialnego lub naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy jak również naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Sądy te nie rozstrzygają o meritum sprawy administracyjnej, lecz ustalają, czy zebrany i znajdujący się w aktach sprawy materiał dowodowy jest pełny, czy został prawidłowo oceniony oraz czy jest wystarczający do wydania aktu administracyjnego.
Przedmiotem oceny w rozpoznawanej sprawie była decyzja Wojewody Śląskiego, utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Miasta C. z dnia [...]r.
Podstawę materialnoprawną decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1265 z późn. zm. – dalej "ustawa" lub "ustawa o promocji").
Zgodnie z definicją zawarta w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji pod pojęciem bezrobotnego należy rozumieć osobę (...) niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej (...). Oznacza to, że przesłanki uzyskania statusu osoby bezrobotnej są ściśle określone. Organ administracyjny nie ma możliwości orzekania na podstawie uznania administracyjnego, a postępowanie sprowadza się, w zasadniczej kwestii, do ustalenia czy zachodzą w sprawie okoliczności faktyczne wyliczone w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przy czym z art. 2 ust 2 ustawy o promocji zatrudnienia wynika jednoznacznie, że nie stanowi przeszkody do nabycia oraz posiadania statusu bezrobotnego wykonywanie przez wolontariuszy świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy na zasadach określonych w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, jeżeli wolontariusz przedstawi właściwemu powiatowemu urzędowi pracy porozumienie z korzystającym, a także odbywanie praktyki absolwenckiej na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. poz. 1052 oraz z 2017 r. poz. 60), jeżeli praktykant przedstawi właściwemu powiatowemu urzędowi pracy umowę o praktykę absolwencką.
Zauważyć należy, że ustawodawca nie zamieścił w ustawie o promocji zatrudnienia definicji legalnej "gotowości do podjęcia zatrudnienia". Próbę zdefiniowania tego pojęcia podjął zatem Naczelny Sąd Administracyjny, który wyroku z dnia 16 stycznie 2018 r. o sygnaturze I OSK 2666/17 wyraził pogląd, że chodzi tu o możliwość podjęcia nie jakiejkolwiek działalności zarobkowej lecz gotowość - co do zasady (z wyjątkiem osób niepełnosprawnych) - do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Gotowość do podjęcia pracy musi być oceniana również w kategoriach obiektywnych. Powyższa przesłanka jest istotnym elementem definicji bezrobotnego, a z definicją tą związane jest nabycie określonych praw podmiotowych do świadczeń publicznoprawnych. Dlatego gotowość do podjęcia pracy musi oznaczać rzeczywistą, faktyczną i aktualną możliwość podjęcia pracy ponieważ z tą kwestią wiąże się nabycie określonych praw podmiotowych do świadczeń publicznoprawnych (tak NSA w wyroku z 1 marca 2017 r., sygn. akt I OSK 3204/15, baza CBOIS).
Stan faktyczny sprawy nie jest sporny bowiem skarżąca w dniu rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy t.j.. 29 września 2016 r. pełniła funkcję prezesa jednoosobowego zarządu spółki z o.o., o tym fakcie organ I instancji dowiedział się w dniu 1 marca 2018 r. Okoliczność pełnienia przez skarżącą funkcji Prezesa Zarządu Spółki jest bezsporna. Również nie jest sporne, że funkcję te skarżąca sprawuje nadal. Wynika to po pierwsze z treści znajdującego się w aktach administracyjnych wydruku z Krajowego Rejestru Sądowego, a po drugie fakt ten przyznaje sama skarżąca. Organ również nie kwestionował tego, że skarżąca z tytułu pełnienia funkcji Prezesa Zarządu Spółki, nie otrzymuje wynagrodzenia.
Kwestia sporną jest czy w okolicznościach przedmiotowej sprawy pełnienie przez skarżącą funkcji Prezesa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowi przeszkodę do uznania jej za osobę bezrobotną, jak twierdzi organ, czy też wprost przeciwnie jak wywodzi strona. Zdaniem Sądu zgodzić się trzeba z organem odwoławczym, co do przedstawionej interpretacji przesłanki "gotowości do podjęcia pracy" stanowiącej jeden z istotnych elementów definicji legalnej osoby bezrobotnej.
Mając na uwadze zarzuty zawarte w skardze podkreślić w tym miejscu należy, że w orzecznictwie sądowym ugruntowany został pogląd, iż pełnienie funkcji w zarządzie spółki prawa handlowego, nawet w przypadku niepobierania wynagrodzenia z tego tytułu, powoduje brak pełnej gotowości do podjęcia zatrudnienia, a zatem osoba ta nie spełnia podstawowych przesłanek uzyskania statusu osoby bezrobotnej. Wprawdzie pogląd ten zapoczątkowany został i wyrażony m.in. w tezie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 lutego 2002 r., sygn. akt II SA 2902/01, opartej na regulacji ustawy z dnia 14 grudnia 1994r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514), tym niemniej, z uwagi na zbieżność terminologiczną zachowuje aktualność na gruncie obowiązującej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym wyżej wyroku zwrócił uwagę, iż, "ustawa mając na celu między innymi łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych, wiąże ustawową definicję bezrobotnego zawartą w art. 2 z wieloma przesłankami pozytywnymi i negatywnymi, jednakże istotą tej definicji jest założenie, że chodzi tu o osobę, która poszukuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z zamiarem i gotowością jej podjęcia. W samej istocie tkwi to, że osoba, która ma uzyskać status prawny bezrobotnego, nie ma pracy i nie prowadzi innej działalności zarobkowej". Bez znaczenia w tej sprawie pozostaje okoliczność czy pełnienie ww. funkcji jest działalnością nieodpłatną oraz fakt powołania prokurenta. W orzecznictwie NSA jest prezentowany pogląd, który skład orzekający podziela, że nie jest rolą organów orzekających w sprawach objętych zakresem ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, iż będą one badać zakres dyspozycyjności osoby ubiegającej się o przyznanie statusu osoby bezrobotnej (por. wyroki NSA z : dnia 28 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 338/11, z dnia 9 listopada 2016r., sygn. akt I OSK 619/15). Stwierdzenie prowadzenia wymienionej aktywności stanowi dostateczną podstawę do uznania niespełnienia przesłanki gotowości do pracy. Twierdzenie to można zdaniem orzekającego w sprawie Sądu - odnieść do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy, gdzie skarżąca ubiegająca się o uzyskanie statusu osoby bezrobotnej była Prezesem Zarządu Spółki prawa handlowego. Skoro w stosownie do art. 2 ust.1 pkt 2 ustawy o promocji, osobą bezrobotną może zostać osoba, która jest zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, to należy przyjąć, że sprawowanie funkcji Prezesa Zarządu Spółki ze swej istoty (rodzaju czynności do których Prezes Zarządu jest zobowiązany) wyłącza możliwość orzeczenia o przyznaniu statusu osoby bezrobotnej. W tym zakresie Sąd w pełni podziela i akceptuje pogląd wyrażony w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 lipca 2017 r. o sygnaturze IV SA/Gl 1145/16. Zdaniem Sądu nie było rolą organu prowadzenie postępowania wyjaśniającego mającego na celu ustalanie zakresu dyspozycyjności skarżącej jako Prezesa Zarządu Spółki w stosunku do możliwości podjęcia przez nią zatrudnienia. W tym zakresie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 stycznia 2018 r., sygn.. akt I OSK 2666/17 (dost. CBOSA)
Okoliczności niniejszej sprawy pozwalają zatem na stwierdzenie, że pełnienie przez skarżącą funkcji Prezesa Zarządu Spółki prawa handlowego wyklucza uznanie jej z dniem 29 września 2016 r. za osobę bezrobotną. W przypadku pełnienia funkcji członka zarządu spółki istotne znaczenie ma nie to, czy takie czynności są wykonywane odpłatnie, lecz to, że na każdej z osób pełniących omawianą funkcję ciążą określone zadania, które muszą one wykonywać, co do zasady osobiście. W myśl art. 201 § 1 ksh, zarząd jako jedyny organ prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to, że w zakresie działalności gospodarczej jest on jedynym upoważnionym do prowadzenia tej działalności. W przedmiotowej sprawie te uprawnienia i zarazem obowiązki dotyczą również skarżącej, jako że został on wybrany do pełnienia funkcji prezesa, nie zrzekła się tej funkcji, nie została zawieszony w swoich prawach, ani też w żaden inny sposób nie wykazała, że ujawniony w rejestrze skład zarządu jest nieaktualny. Okoliczność, że nie pobiera wynagrodzenia, nie wpływa na ocenę, że skarżąca jest osobą prowadzącą działalność spółki. Stanowisko to jest zgodne z orzecznictwem sądów administracyjnych (wyroki NSA z 25 maja 2016 r., sygn. akt: I OSK 1982/14, Lex 2108316 i I OSK 1983/14, Lex 2108317, z 1 marca 2017 r., sygn.. akt I OSK 3283/15, baza CBOIS).
Konsekwencją przyjęcia powyższego rozumienia przesłanki gotowości podjęcia zatrudnienia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy promocji musi być stanowisko o niezasadności także pozostałych zarzutów skargi.
Mając powyższe na uwadze Sąd uznał – jak wykazano wyżej – że organy nie naruszyły reguł prowadzenia postępowania dowodowego i prawidłowo ustaliły istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Wniosek organu odwoławczego wyprowadzony z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wykracza poza swobodną ocenę dowodów, więc nie stanowi naruszenia prawa. Sąd ocenił także zupełność uzasadnienia zaskarżonej decyzji i stwierdził jej zgodność z przepisami prawa.
Odnosząc się do wniosku skarżącej o przeprowadzenie dowodów zgodnie z art. 106 § 3 p.p.s.a. zauważyć należy, że sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Tymczasem strona domagała się dopuszczenia dowodów, które, zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Sąd, nie mają znaczenie w sprawie.
Tym samym, Sąd uznał, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa i działając na podstawie art. 151 p.ps.a. orzekł jak w sentencji.
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).