Postanowienie z dnia 2005-08-04 sygn. II KK 189/05

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KK 189/05

P O S T A N O W I E N I E

Dnia 4 sierpnia 2005 r.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Skwierawski (przewodniczący)

SSN Andrzej Deptuła

SSN Józef Dołhy (sprawozdawca)

Protokolant: Anna Janczak

w sprawie L. B.

oskarżonego z art. 207 § 1 k.k.

po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 3 k.p.k.)

w dniu 4 sierpnia 2005 r.,

kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego

na korzyść oskarżonego (PR-V-(…)),

od postanowienia Sądu Rejonowego w W.

z dnia 1 lipca 2002 r., sygn. akt VIII K (…);

p o s t a n o w i ł:

uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w W. do rozpoznania na rozprawie.

U Z A S A D N I E N I E

Akt oskarżenia zarzucał L. B. popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. polegającego na tym, że „w okresie od sierpnia do listopada 1999 r. w Warszawie znęcał się psychicznie i fizycznie nad żoną A. B. poprzez ubliżanie jej, grożenie pozbawieniem życia, spaleniem mieszkania oraz bicie.

Prezes Sądu Rejonowego w W. zarządzeniem z dnia 15 stycznia 2002 r. skierował sprawę na posiedzenie w celu rozważenia kwestii warunkowego umorzenia postępowania. Na posiedzenie w dniu 23 maja 2002 r. stawił się oskarżony, lecz zostało ono odroczone z powodu niestawiennictwa pokrzywdzonej. Na kolejne posiedzenie w dniu 1 lipca 2002 r. oskarżony nie stawił się, mimo prawidłowego zawiadomienia o jego terminie. Na posiedzeniu tym, po uzyskaniu zgody prokuratora i pokrzywdzonej, Sąd Rejonowy wydał postanowienie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego przeciwko L. B. na okres próby wynoszący 2 lata, zobowiązując oskarżonego do zapłacenia kwoty 500 zł tytułem świadczenia pieniężnego na rzecz Zespołu Opieki Hospicyjnej w M.

Postanowienie to nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się w pierwszej instancji.

Kasację od tego postanowienia wniósł – na podstawie art. 521 k.p.k. – Prokurator Generalny, zaskarżając je w całości na korzyść oskarżonego L. B. Kasacja zarzuciła „rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów art. 341 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 66 § 1 k.k., polegające na warunkowym umorzeniu postępowania karnego przeciwko L. B. w sytuacji, gdy sąd nie uzyskał od oskarżonego oświadczenia, że się temu nie sprzeciwia, a nadto pomimo tego, że okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu przestępstwa budziły wątpliwości, co wyłączało dopuszczalność takiego rozstrzygnięcia”. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w W. do ponownego rozpoznania na rozprawie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja jest oczywiście zasadna.

Z treści art. 341 § 2 zd. 1 k.p.k. – zarówno w jego brzmieniu w chwili orzekania w niniejszej sprawie, jak i w brzmieniu obecnym po nowelizacji z 2003 r. – wynika, że sprzeciwienie się oskarżonego warunkowemu umorzeniu wyłącza możliwość rozstrzygnięcia w tej kwestii na posiedzeniu.

Brak sprzeciwu oskarżonego jest formalnym warunkiem wydania orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego na posiedzeniu wyznaczonym w tym celu na podstawie art. 339 § 2 k.p.k. Sąd, nie dysponując danymi pozwalającymi przyjąć, że oskarżony nie sprzeciwia się warunkowemu umorzeniu, nie może orzec o warunkowym umorzeniu, jeśli stanowisko oskarżonego nie zostało wyrażone przed wydaniem orzeczenia. W sprawie niniejszej oskarżony nie złożył oświadczenia, co do tego, że nie sprzeciwia się warunkowemu umorzeniu postępowania. Rozpoznanie przez Sąd Rejonowy niniejszej sprawy na posiedzeniu i wydanie postanowienia o warunkowym umorzeniu postępowania, naruszało w sposób rażący przepis art. 341 § 1 k.p.k., godziło przy tym w prawo oskarżonego do obrony, co niewątpliwie miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.

Oczywiście zasadny jest podniesiony w kasacji zarzut naruszenia art. 66 k.k. Jedną z przesłanek warunkowego umorzenia jest wymóg ustalenia, że okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Kasacja trafnie wskazuje, że materiał dowodowy zebrany w toku dochodzenia nie był wystarczający do przyjęcia, że okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości. Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu, złożył wnioski dowodowe zmierzające do wykazania braku w jego zachowaniu wobec żony cech znęcania.

Dla możliwości wydania orzeczenia o warunkowym umorzeniu istotne jest ustalenie wszystkich przesłanek odpowiedzialności karnej – nie może budzić wątpliwości ani fakt popełnienia przestępstwa, ani sprawstwo oskarżonego, ani podstawa przypisania mu winy.

Podzielając zasadność zarzutów i wniosku końcowego kasacji, Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.