Uchwała z dnia 1977-05-10 sygn. III CZP 26/77

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 26/77

UCHWAŁA Z DNIA 10 MAJA 1977 R.

Przewodniczący: sędzia SN J. Pietrzykowski. Sędziowie SN: W. Bryl, K. Olejniczak (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa M. W. przeciwko J. W. o podwyższenie alimentów po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Warszawie postanowieniem z dnia 19 lutego 1977 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"Czy do kosztów utrzymania dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, należy koszt wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej mającego zapewnić dziecku uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu w przyszłości, kiedy dziecko bądź będzie jeszcze uprawnione, bądź już nie będzie uprawnione do alimentów z mocy art. 133 § 1 k.r.o.?"

postanowił udzielić następującej odpowiedzi:

Obowiązek alimentacyjny rodzica względem dziecka (art. 133 § 1 k.r.o.) nie obejmuje wpłat na pokrycie wkładu mieszkaniowego w spółdzielni budownictwa mieszkaniowego, mających na celu uzyskanie przez dziecko w przyszłości spółdzielczego prawa do lokalu.

Uzasadnienie

Powód domagał się podwyższenia zasądzonych na jego rzecz od ojca alimentów w kwocie 800 zł miesięcznie do kwoty 1.500 zł miesięcznie. Pozwany uznał powództwo do kwoty 1.000 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 27.XI.1976 r. podwyższył zasądzone uprzednio alimenty z kwoty 800 zł do kwoty 1.000 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1.XI.1976 r.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód ma 19 lat, jest uczniem II klasy Technikum Samochodowego, od 3 lat przebywa w Państwowym Domu Dziecka. Z otrzymywanych alimentów powód pokrywa koszt pobytu w Domu Dziecka w kwocie 300 zł miesięcznie i otrzymuje z Domu Dziecka 3.000 zł rocznie na ubranie.

Matka powoda utrzymuje się z renty wynoszącej kwotę 1.700 zł miesięcznie, natomiast pozwany - ojciec powoda otrzymuje wynagrodzenie za pracę w kwocie 4.287 zł miesięcznie.

Powód, domagając się podwyższenia alimentów, twierdzi m.in., że po skończeniu technikum chciałby się usamodzielnić, że jest członkiem spółdzielni mieszkaniowej i że na uzupełnienie wkładu zaciągnął pożyczkę w kwocie 18.000 zł, którą obowiązany jest zwrócić, co jego zdaniem powinno być uwzględnione przy określaniu wysokości należnych mu alimentów.

Sąd Rejonowy, mając na względzie z jednej strony potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego, uznał, że kwota 1.000 zł miesięcznie odpowiada wymogom art. 135 k.r.o.

Na skutek rewizji powoda dotyczącej powyższego wyroku w części oddalającej powództwo Sąd Wojewódzki w Warszawie przekazał Sądowi Najwyższemu w trybie art. 391 k.p.c. przytoczone na wstępie zagadnienie prawne.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 128 k.r.o. obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu osobie uprawnionej środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Przez środki utrzymania należy rozumieć zaspokajanie potrzeb konsumpcyjnych uprawnionego, a więc zapewnienie mu np. pożywienia, odzieży, wypoczynku, w razie potrzeby kosztów leczenia, jak również kosztów mieszkania.

Swoistą cechą obowiązku alimentacyjnego podkreślaną w doktrynie oraz orzecznictwie Sądu Najwyższego (orzeczenia składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28.IX.1949 r. WAC 389/49 - OSN z 1951 r. poz. 60 i z dnia 25.XI.1968 r. III CZP 65/68 - OSN z 1969 r. poz. 83) jest to, że obowiązek ten ma na celu zaspokajanie bieżących potrzeb osoby uprawnionej.

W świetle powyższego niewątpliwie koszty mieszkania ponoszone przez osobę uprawnioną do alimentacji muszą być brane pod uwagę przy określaniu usprawiedliwionych potrzeb tej osoby (art. 135 § 1 k.r.o.), jednakże podkreślenia wymaga fakt, że chodzi tu o koszty bieżące, to znaczy o takie koszty, które są związane z zaspokojeniem bieżących potrzeb mieszkaniowych osoby uprawnionej do alimentacji.

W sytuacji istniejącej w niniejszej sprawie nie chodzi natomiast o koszty związane z zaspokojeniem bieżących potrzeb mieszkaniowych uprawnionego do alimentacji, lecz o zapewnienie mu samodzielnego mieszkania spółdzielczego w przyszłości. Zapewnienie uzyskania w przyszłości przez dziecko mieszkania spółdzielczego powoduje, że rodzice w imię dobrze rozumianego interesu dziecka gromadzą na jego rzecz środki pieniężne w drodze długofalowego oszczędzania. Tego rodzaju staranie rodziców zasługujące w pełni na uznanie zmierza w gruncie rzeczy do wyposażenia dziecka we własne mieszkanie, którego bez tych starań nie mogłoby zdobyć we właściwym czasie. W tym jednak zakresie nie istnieje po stronie rodziców obowiązek prawny, uzasadniający odpowiednie roszczenie dziecka.

Natomiast stosownie do art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymywać się samodzielnie. Świadczenia alimentacyjne, jak o tym była poprzednio mowa, mają na celu zaspokojenie bieżących potrzeb dziecka. Do takich potrzeb nie należą wpłaty mające na celu uzyskanie przez dziecko w przyszłości spółdzielczego prawa do lokalu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy na podstawie art. 391 k.p.c. orzekł jak w treści uchwały.