Wyrok z dnia 2009-01-28 sygn. I ACa 967/08

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I ACa 967/08

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2009 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSA  Marek Górecki
Sędziowie:	SSA  Mariola Głowacka SSA  Bogdan Wysocki    (spr.)
Protokolant:	st.sekr.sądowy  Katarzyna Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2009 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa   ………. Spółki Akcyjnej z siedzibą w ………….. (poprzednio ……….. sp. z o.o. z/s w ………..)

przeciwko   ………. spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w ……………

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 17 listopada 2008 r., sygn. akt IX GC  374/07

 oddala apelację;

1. zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze.

 /-/B. Wysocki                                 /-/M. Górecki                                   /-/M. Głowacka

UZASADNIENIE

Powód ………… S.A. (poprzednio spółka z o.o.) z siedzibą w …….. wniósł o zasądzenie od pozwanego ……….. Spółki z o.o. z siedzibą w ……… na swoją rzecz kwoty 495.056,55 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 marca 2007r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany …………. Spółka o.o. z siedzibą w ………. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 17 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział IX Gospodarczy w sprawie o sygn. IX GC 374/07 oddalił powództwo obciążając powoda kosztami postępowania.

Podstawą powyższego orzeczenia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne sądu I instancji.

Spółka ……… ……… z siedzibą w ………. jest podmiotem uprawnionym z tytułu praw ochronnych do znaku towarowego ……….. na materiały osłonowe, uszczelniające i izolacyjne (w tym kołnierze uszczelniające), produkowane oraz dystrybuowane przez powoda. Prawa wynikające z rejestracji tego znaku zostały zarejestrowane w dniu 4 marca 2003r. w Międzynarodowym …………. w ………., które prowadzi Międzynarodowy ………. zgodnie z ………... Fakt ochrony znaku towarowego ………… został potwierdzony na stronach internetowych Urzędu …………, gdzie jednoznacznie wskazany jest uprawniony do dysponowania znakiem podmiot. Dokonanie przedmiotowej rejestracji zapewnia uprawnionemu ze znaku towarowego ochronę na terytorium wszystkich stron powołanych wyżej umów międzynarodowych, w tym na terytorium RP.

Powód zawarł w dniu ………... z uprawnionym podmiotem umowę o używanie znaku towarowego, z której czerpie swoje uprawnienia do posługiwania się znakiem towarowym ………….. Firma …….. ……..jak i powód nie udzielili pozwanemu bądź innemu powiązanemu z nim podmiotowi, czy innemu podmiotowi trzeciemu stosownego upoważnienia do używania znaku na terenie Unii Europejskiej, Ukrainy i Rosji. Powód w związku z powyższą umową nabywał i nabywa nadal celem dalszej odsprzedaży kołnierze uszczelniające - towary oznaczone znakiem towarowym ………. od głównego producenta przedmiotowego towaru - ………. ………. z siedzibą w …….. oraz od innych podmiotów wskazanych w umowie dostawy ……….). Jest jedynym podmiotem na terytorium RP, któremu sprzedawany był produkt oznaczony znakiem towarowym ……….. (§ 7 pkt 2 wskazanej umowy).

Powód w okresie od 2003r. do końca 2005r. współpracował z pozwanym. Współpraca ta polegała na tym, że powód sprzedawał pozwanemu towary (w tym kołnierze uszczelniające ………..), celem dalszej odsprzedaży. Ostatnie zakupy kołnierzy miały miejsce w 2006r.

Pozwany nie wprowadzał do obrotu kołnierzy uszczelniających innego producenta pod nazwą ………. w sposób mogący wprowadzić odbiorcę w błąd, co do producenta. Nie zdarzyło się, by pozwany zaoferował odbiorcy towar ………w postaci kołnierzy uszczelniających mówiąc, że jest to towar produkcji …………..

Pozwany w katalogu handlowym na rok 2005 umieścił zapis o oferowanych różnych typach kołnierzy uszczelniających, zbiorczo opatrzonych nazwą …………. Przedmiotowa oferta została uzupełniona o zdjęcie oraz dodatkowe informacje o produkcie -jak opis kołnierza, dostępne wielkości, kolory, sposób mocowania, materiały użyte do produkcji oraz jego przeznaczenie. Wśród tych danych nie zamieszczono informacji, że ………… jest zarejestrowanym znakiem towarowym należącym do podmiotu innego niż pozwany.

W dniu 20 listopada 2006r. przez pracownika powoda została przeprowadzona przed notariuszem czynność, polegająca na połączeniu z Internetem i wywołaniu określonej w protokole strony. Z czynności tej sporządzono akt notarialny. Po dokonaniu tej czynności ukazały się strony internetowe o treści określonej w załączniku do aktu notarialnego, których wydruki stanowią jej integralną część. Na wydruku znalazł się zapis ………., kołnierz uszczelniający. Następnie w dniu 9 lutego 2007r. została przeprowadzona przed notariuszem kolejna czynność, polegająca na połączeniu z Internetem i wywołaniu określonej w protokole strony. Z czynności tej także sporządzono akt notarialny. Po dokonaniu tej czynności ukazały się strony internetowe o treści określonej w załączniku do aktu notarialnego, których wydruki stanowią jej integralną część. Na wydruku w pliku ……….znalazł się zapis ………. Ponadto na wydruku „program dekarski” znalazł się zapis ………, kołnierz uszczelniający. Następnie w dniu 4 lutego 2008r. została przeprowadzona przed notariuszem kolejna czynność, polegająca na połączeniu z Internetem i wywołaniu określonej w protokole strony. Z czynności tej także sporządzono akt notarialny.

Powołany przez Sąd biegły sądowy B.B. stwierdził, że w dniu 20 listopada 2006r. w ramach zasobów internetowych strony ……….. znajdował się dokument zawierający pojedyncze określenie ………, w dniu 9 lutego 2007r. w ramach zasobów internetowych strony ……… znajdował się dokument zawierający pojedyncze określenie ……… Nie ma jednak żadnych przesłanek, aby stwierdzić, czy wyżej wymieniony dokument, zawierający określenie …………. był świadomie prezentowany na stronie głównej (domowej). Na dzień wydania opinii biegły nie stwierdził na stronie ………. istnienia określenia ……., ani w treści prezentowanej, ani nie prezentowanej, ani ukrytej. Dokument ………..jest elementem strony i może zostać wyświetlony po wyszukaniu go przez wyszukiwarkę taką jak …………, niezależnie od tego, czy znajduje się głęboko w strukturze strony i czy brak do niego odniesienia ze strony głównej (domowej). Komplikacja i długość adresu danego pliku umieszczonego w Internecie nie świadczy o jego wadze i historyczności na stronie internetowej, a jedynie wynika ze sposobu funkcjonowania strony i przyjętej technologii. Wpisanie do wyszukiwarki internetowej klucza „……….." podczas czynności notarialnej w dniu 9 lutego 2007r. spowodowało wyświetlenie elementu aktualnej strony, a nie kopii strony internetowej. Natomiast ów wyświetlony plik mógł być „historyczny" względem analogicznego innego pliku-czego podczas owej czynności nie sprawdzono.

W związku z podejrzeniem powoda odnośnie naruszenia przez pozwanego znaku towarowego ………., pełnomocnik powoda skierował do pozwanego pismo z dnia 14 lipca 2006r. Pełnomocnik pozwanego udzielił odpowiedzi pismem z dnia 31 lipca 2006r., tłumacząc, że w okresie od 2004 do 2005r. pozwany dokonywał u powoda zakupów kołnierzy uszczelniających …………. jako towarów handlowych celem ich dalszej redystrybucji. Dlatego w katalogu „…………." zostały zamieszczone owe kołnierze jako towar oferowany przez pozwanego. Był to sposób eksponowania oferty handlowej. Jednakże po 2005r. pozwany nie drukował już kolejnych katalogów, a jedynie cenniki, stanowiące jednocześnie aktualną ofertę handlową pozwanego. Wobec zaś pozyskania bardziej konkurencyjnego dostawcy kołnierzy uszczelniających, oferta pozwanego na rok 2006 nie zwierała już kołnierzy uszczelniających ………..

W treści faktur, na podstawie, których powód sprzedawał pozwanemu towar w postaci kołnierzy uszczelniających, używano określenia ………….. W fakturach, na podstawie, których pozwany sprzedawał kołnierze innych producentów swoim odbiorcom, takiego oznaczenia …………. nie zamieszczano. Nie używano też takiego oznaczenia w zamówieniach odnoszących się do kołnierzy innego producenta niż ………. i w ofercie. Kołnierze pochodzące od powoda oraz pochodzące od innego producenta (z ……….) były opakowane w różniące się kolorem, wielkością i opisem opakowania kartonowe, a także miały na obrzeżach różniące je napisy. Zarówno opakowania kartonowe jak i wygląd kołnierzy pozwalał na ich rozróżnienie. Pozwany sprzedając kołnierze ……… informował o tym odbiorców.

Przedstawiciel firmy …………. w dniu 27 lutego 2007r. złożył oświadczenie, iż w okresie od 2003r. do dnia złożenia oświadczenia, spółka ta nie sprzedała pozwanej spółce żadnych produktów wytworzonych przez spółkę ……….., a wprowadzonych do obrotu pod nazwą ……... Podobne oświadczenia zostały złożone przez przedstawiciela ………… (z dnia 22 maja 2007r.), ………. (z dnia 5 kwietnia 2007r.) i ………. (z dnia 07 maja 2007r.).

Powód jako podstawę swego roszczenia wskazał przepisy ustawy z dnia z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tj. Dz.U.03.153.1503) powołując się w szczególności na art. 10 ust 1 ustawy oraz na art. 18.

W ocenie Sądu Okręgowego działania zarzucane pozwanemu przez powoda nie stanowiły czynów nieuczciwej konkurencji. W dacie wydrukowania i rozpowszechniania katalogu pozwany posiadał w swej ofercie handlowej kołnierze uszczelniające ………., nabyte od powoda w ramach łączącej strony współpracy i nie istniała obawa jakiegokolwiek wprowadzenia w błąd klientów, co do pochodzenia oferowanych produktów. Nadto materiał dowodowy nie wykazał, by powód pod nazwą ……….. wprowadzał do obrotu kołnierze uszczelniające pochodzące od innego producenta. Jak wynika z dowodów rzeczowych przedstawionych przez pozwanego, kołnierze pochodzące od powoda oraz pochodzące od innego producenta (z …………) wprowadzane do obrotu później, miały opakowane w różniące się kolorem, wielkością i opisem opakowania kartonowe, a także miały wytłoczone na obrzeżach odróżniające je napisy.

Poza tym powód nie wykazał, by istnienie określenia …………. w zasobach internetowych pozwanego wprowadziło w błąd klientów, co do pochodzenia oferowanych towarów

Przedmiotem powództwa była zapłata odszkodowania w oparciu o treść art. 18 ust. 1 pkt 4 UZNK i nawet gdyby czyny zarzucane przez powoda pozwanemu uznać za czyny nieuczciwej konkurencji, to powód powinien udowodnić winę sprawcy, związek przyczynowy pomiędzy czynem, a szkodą i jej wysokość. Tymczasem powód nawet nie twierdził, a tym bardziej nie udowodnił, by działanie pozwanego było zawinione i by pomiędzy tym działaniem a ewentualną szkodą powoda zaistniał związek przyczynowy w związku z tym roszczenie powoda w okazało się bezzasadne. Wobec powyższego sąd oddalił wnioski dowodowe zmierzające do ustalenia wysokości szkody, zawarte w punkcie 3, 4, 7 pozwu oraz w punktach 5, 6, 7 odpowiedzi na pozew albowiem ich przeprowadzenie w świetle art. 227 k.p.c. było zupełnie zbędne.

Sąd Okręgowy stwierdził brak przesłanek do uwzględnienia powództwa o zapłatę odszkodowania i oddalił powództwo. O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 98 i nast. k.p.c.

Apelację od wyroku wniósł powód zaskarżając go w całości, zarzucając rozstrzygnięciu:

1. nierozpoznanie istoty sprawy poprzez niezbadanie całokształtu okoliczności faktycznych składających się na podstawę faktyczną żądania pozwu, a w szczególności pominięcie faktu, że:

• w latach 2005 - 2006 pozwany poza kołnierzami produkcji amerykańskiej oznaczonymi ………. sprzedawał również kołnierze produkcji ……….
• i zarówno w katalogu na 2005r., jak i na oficjalnej stronie internetowej, co najmniej do jesieni 2006r. prezentował jedynie kołnierze uszczelniające oznaczone ………….
• po zakończeniu współpracy stron w 2005r. pozwany nie usunął katalogu na 2005r. z obrotu i oznaczenia …………. z oficjalnej strony internetowej, co najmniej do jesieni 2006r.

 i związane z powyższym nie dokonanie analizy przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (w szczególności art. 3, art. 10, art. 18 i art. 18a) w związku z przepisami ustawy prawo własności przemysłowej (w szczególności art. 155) i Kodeksu cywilnego (w szczególności art. 415) pod kątem przedmiotowych okoliczności i wypełnienia przez opisane działania i zaniechania pozwanego znamion czynu nieuczciwej konkurencji,

1.  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym i związane z powyższym naruszenie przepisów prawa procesowego tj.:

• 328 k.p.c. poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób jasny i kategoryczny ustaleń w zakresie stanu faktycznego sprawy, przedstawienie dwóch alternatywnych ocen prawnych ustalonych okoliczności faktycznych i nie wskazanie pełnej podstawy prawnej,
• 227 k.p.c. poprzez nie przeprowadzenie zawnioskowanych przez powoda w pozwie w pkt. 3, pkt. 4 i pkt. 7 dowodów,
• 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na: uznaniu opinii biegłego sądowego w dziedzinie informatyki za źródło materiału faktycznego sprawy i błędnej ocenie zeznań świadków i wyjaśnień przedstawicieli stron w zakresie ustalenia, czy pozwany pod marką …………. sprzedawał niepochodzące od powoda kołnierze uszczelniające produkcji ………….

            Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi l instancji, ewentualnie wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, za obie instancje według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, jakkolwiek niektórym jej zarzutom i argumentom nie sposób odmówić słuszności.

Nie może być mowy o nierozpoznaniu przez sąd I instancji istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 kpc.

O całkowitym lub częściowym  „nierozpoznaniu istoty sprawy” , o jakim mowa w wymienionym przepisie, możnaby mówić tylko wówczas, gdyby sąd nie orzekł o żądaniu powództwa, w szczególności nie odniósł się do materialnoprawnych podstaw roszczeń pozwu, lub też nie uwzględnił zasadniczych zarzutów obronnych strony pozwanej (por. np. wyroki Sądu Najwyższego : z dnia 25 listopada 2003r w spr. II CK 293/02, LEX nr 151622, z dnia 24 marca 2004r w spr. I CK 505/03, M.Spół., nr 6 z 2004r, str. 45 oraz z dnia 21 października 200r w spr. III CK 161/05, LEX nr 178635).

Tymczasem sąd I instancji oddalił powództwo, wyraźnie i jednoznacznie stwierdzając, że w świetle poczynionych ustaleń faktycznych nie można przypisać pozwanej spółce popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, a niezależnie od tego strona powodowa nie wykazała poniesienia szkody i jej normalnego związku przyczynowego z zachowaniami pozwanej.

Również uzasadnienie zaskarżonego wyroku spełnia wymagania wynikające z treści przepisu art. 328 § 2 kpc.

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Okręgowy w pisemnych motywach nie przyjął jako podstawy rozstrzygnięcia dwóch wzajemnie wykluczających się podstaw prawnych.

Zasadniczą przyczyną oddalenia powództwa było przesądzenie, że pozwana w ogóle nie dopuściła się deliktu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. Dz. U. z 2003r, nr 153, poz. 1503 ze zm., dalej nazywana „uznk”).

Jedynie na marginesie sąd orzekający podjął rozważania co do losów powództwa na wypadek hipotetycznego założenia, że zachowania pozwanej wypełniały znamiona nieuczciwej konkurencji i uznał, że w takim, teoretycznie jedynie rozważanym przypadku,  powództwo nie mogłoby być również uwzględnione z uwagi na niewykazanie szkody, jej wysokości oraz związku przyczynowego.

Taka konstrukcja uzasadnienia orzeczenia nie narusza przepisu art. 328 § 2 kpc.

Ustalenia faktyczne sądu I instancji, z wyjątkiem omówionym niżej, nie budzą wątpliwości i stąd Sąd Apelacyjny przyjmuje je za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Nie ma przede wszystkim podstaw do kwestionowania ustalenia sądu, że pozwana nie sprzedawała kołnierzy uszczelniających nie pochodzących od powoda (w szczególności produkcji t…………), posługując się znakiem towarowym „………… (tzn. oznaczając je tym znakiem).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego, przede wszystkim złożonych przez pozwaną opakowań, wynika jednoznacznie, że przy sprzedaży  tego asortymentu pozwana posługiwała się, co dotyczy w pierwszym rzędzie opakowań, wyraźnymi oznaczeniami producenta.

Nie ma też dostatecznych podstaw do utożsamiania używanego przez pozwaną na fakturach oznaczenia magazynowego „…..” z przedmiotowym znakiem a supozycje powoda w tym przedmiocie mogą być traktowane jedynie jako wyraz jego subiektywnych wyobrażeń. Nie zostało nawet uprawdopodobnione, aby ktokolwiek poza powodem w taki właśnie sposób interpretował rzeczone oznaczenie.

Zgodzić natomiast należy się ze skarżącym, że  Sąd Okręgowy błędnie przyjął, jakoby po zakończeniu współpracy stron pozwana nie oferowała kołnierzy ochronnych o nazwie …………………. na swojej głównej stronie internetowej, zawierającej podstawową ofertę handlową firmy.

Poza sporem jest, że od początku 2006r pozwana prowadziła wyłącznie sprzedaż kołnierzy produkcji ………. co do których nie miała prawa używać oznaczenia „…………

Tymczasem winno być również niesporne, że co najmniej do sierpnia – września 2006r w swojej podstawowej ofercie (cenniku) handlowej, prezentowanej w Internecie, pozwana używała dla oznaczenia oferowanych kołnierzy nazwy ……………, przy czym było to jedyne oznaczenie wykorzystywane dla tego asortymentu.

Przyznała to pozwana w odpowiedzi na pozew (k. 161) a wcześniej w piśmie do powoda z dnia 28 lutego 2007r (k. 139). Okoliczność tą przyznał także w trakcie składania zeznań w charakterze strony prezes pozwanej spółki ………… (k. 677).

Również z opinii biegłego z dziedziny informatyki B. B. można wyprowadzić wniosek, że główna strona internetowa pozwanej została skorygowana w omawianym zakresie dopiero we wrześniu 2006r (zob. odpowiedni fragment na str. 9 opinii, k. 724 akt).

Niewątpliwie zatem doszło tu do błędu w ustaleniach faktycznych, co było wynikiem pominięcia przez sąd wskazywanych w apelacji elementów materiału dowodowego.

Uchybienie to jednak, z przyczyn, o których mowa będzie dalej, nie rzutuje ostatecznie na ocenę poprawności zaskarżonego orzeczenia.

Jeżeli chodzi natomiast o ocenę materialnoprawną zachowań pozwanego, z punktu widzenia ewentualnego popełnienia przez niego czynu nieuczciwej konkurencji, to konieczne jest tu wyraźne rozdzielenie zarzutów pozwu związanych z wydaniem i kolportażem katalogu ofertowego (handlowego) na rok 2005 oraz tych, które dotyczą oferty prezentowanej w Internecie w 2006r.

Jeżeli chodzi o katalog handlowy pozwanej, opracowany na 2005r, to w pełni należy podzielić stanowisko sądu I instancji, iż jego treść w żadnym wypadku nie może być uznana za przejaw nieuczciwej konkurencji ze strony pozwanej.

W pierwszej kolejności wykluczyć należy możliwość uznania, że pozwany w przedmiotowym katalogu bezprawnie posługiwał się znakiem towarowym ……………, do którego wyłączność na terenie Polski uzyskał powód.

Z chwilą bowiem wprowadzenia towarów oznaczonych tych znakiem do obrotu, prawo do znaku ulega tzw. „ wyczerpaniu”. Wynika to wprost z przepisu art. 155 § 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r – Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz. U. z 2003r, nr 119, poz. 1117), który to przepis, mimo niepowołania go expressis verbis w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, niewątpliwie stanowił podstawę orzekania przez sąd i instancji.

Oznacza to, że dalszy uczestnik obrotu, w tym przypadku pozwana, ma prawo do używania znaku w celach reklamowych i informacyjnych, jeżeli tylko nie prowadzi to do mylącego wrażenia o istnieniu gospodarczych powiązań pomiędzy uprawnionym ze znaku a używającym go w tym celu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2004r w spr. III CK 410/03, OSNC, z. 10 z 205r, poz. 179).

Pozwana nie przekroczyła przy sporządzaniu spornego katalogu tego rodzaju przysługujących jej uprawnień.

Z jego treści nie wynika, wbrew subiektywnej interpretacji powoda, jakoby pozwana przedstawiała się jako producent kołnierzy ………………

Należy przyjąć przy tym, że w momencie wydawania katalogu pozwana oferowała tylko kołnierze nabywane od powódki.

Jest oczywiste, że ofertę handlową na dany rok przedstawia się partnerom na początku roku lub wręcz pod koniec roku poprzedniego.

Tymczasem z zebranego materiału dowodowego (por. np. zeznania śwd. M. K. k. 573-574, zeznania prezesa pozwanej - 677) wynika, ze pozwana zaczęła oferować konkurencyjny asortyment  produkcji ………. dopiero na przełomie 2005r i 2006r.

Treść katalogu w momencie jego wydania i dystrybucji odpowiadała zatem rzeczywistej ofercie pozwanej spółki.

Niczym nieuzasadnione, o ile wręcz nie absurdalne, byłoby natomiast żądanie od podmiotu gospodarczego wycofywania z rynku wydanego katalogu handlowego z uwagi na zmianę oferty w trakcie roku kalendarzowego, co może być spowodowane np. na wyczerpaniem zapasów, zmianą dostawców itp. (inną rzeczą jest praktyczna niewykonalność tego rodzaju żądania).

Zaniechanie tego w żadnym wypadku nie może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji. Stąd też bez znaczenia jest, czy i z jakim skutkiem pozwana podejmowała działania w tym zakresie.

Należy jednak podkreślić, że pozwanej nie możnaby zarzucić nieuczciwej konkurencji nawet w sytuacji, gdyby w momencie wydawania rzeczonego katalogu pozwana, oprócz kołnierzy …………… miała w swej ofercie analogiczny towar innych marek.

Przedsiębiorca ma bowiem, co do zasady, w zależności od przyjętej strategii marketingowej, swobodę w wyborze, czy chce informować o swojej pełnej ofercie handlowej, czy też eksponować jej wybraną część.

Odmiennie natomiast należy ocenić zachowanie pozwanej polegające na oferowaniu w katalogu internetowym, co najmniej do sierpnia – września 2006r kołnierzy ochronnych przy wykorzystaniu marki …………… w sytuacji, gdy w rzeczywistości sprzedaży towaru oznaczonego tym znakiem towarowym już nie prowadziła z uwagi na zerwanie współpracy z powodem.

Wymaga podkreślenia, że w informacji o tym towarze pozwana posługiwała się bezprawnie nazwą …………. jako sui generis nazwą rodzajową.

Nie ulega wątpliwości, że tego rodzaju postępowanie mogło kontrahentów wprowadzać w błąd, albowiem sugerowało jednoznacznie bądź to powiązanie faktycznie oferowanych przez pozwaną kołnierzy z producentem marki ……….., bądź też ich zgodność technologiczną (w tym jakościową) z ta marką.

Było to oczywiste działanie na niekorzyść powódki, która miała wyłączność na sprzedaż kołnierzy oznaczonych przedmiotowa marką handlową.

Zachowanie takie należy uznać za czyn nieuczciwej konkurencji z art. 3 ust. 2 oraz art. 10 ust. 1 uznk.

Dodać należy, że pozwana nie mogłaby powoływać się na tzw. „pauperyzację” znaku towarowego ………… słownego znaku towarowego polega na jego wejściu do mowy potocznej, co pociąga za sobą zmianę funkcji nazwy towaru z jednostkowej na gatunkową lub rodzajową i jej rozciągniecie przez konsumentów na artykuły w żaden sposób nie związane z osobą podmiotu uprawnionego do znaku. Jest to zwykle wynikiem funkcjonowania przez dłuższy czas danej marki na znacznych obszarach, jej wysokiej popularności oraz intensywnej reklamy. Tego rodzaju zjawisko w żadnym wypadku nie ogranicza wyłącznych praw uprawnionego do zarejestrowanego znaku i nie upoważnia per se innych podmiotów do używania chronionego znaku w działalności gospodarczej.

Co do zasady stronie powodowej mogłoby zatem przysługiwać odszkodowanie, o jakim mowa w art. 18 ust. 1 pkt. 4) uznk.

Zgodzić należy się jednak z sądem I instancji, że powód nie udowodnił (art. 6 kc), aby w wyniku takiego zachowania pozwanej poniósł szkodę majątkową w rozumieniu przepisów art. 361 kc ani, tym bardziej, jej rozmiarów..

Nie ulega wątpliwości, że ustalenie, czy powód w wyniku opisanego wyżej zachowania pozwanej poniósł szkodę i w jakiej wysokości, wymagałoby przeprowadzenia dowodów z ksiąg handlowych obu stron, które powinny być poddane badaniu i ocenie biegłego lub biegłych (art. 278 kpc).

Niewystarczające są tu dołączone do pozwu prywatne ekspertyzy, sporządzone na zlecenie powoda, tym bardziej, że ich wartość dowodowa została wprost zakwestionowana w odpowiedzi na pozew.

Faktycznie, już prima facie ekspertyzy te budzą poważne wątpliwości co do swej merytorycznej wartości, skoro posługują się np. pojęciem szkody, polegającej na utracie wartości rynkowej powodowej spółki, co zdaje się raczej sugerować powstanie uszczerbku w majątku wspólników lub akcjonariuszy a nie samej spółki.

Strona powodowa, co prawda, w pozwie zaoferowała dowody mające wykazać istnienie po jej stronie szkody, jednakże jej wnioski dowodowe w tym zakresie zostały oddalone przez sąd I instancji postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu17 listopada 2008r (k. 839). Obecny przy jego ogłoszeniu profesjonalny pełnomocnik powoda nie zwrócił sądowi uwagi w trybie art. 162 kpc, że postanowienie to narusza przepisy art. 217 § 2 kpc oraz art. 227 kpc.

Utracił w tej sytuacji możliwość skutecznego powoływania się na to uchybienie w apelacji (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005r w spr. III CZP 55/05, OSNC, z. 9 z 2006r, poz. 144).

Nie ma przy tym podstaw do bagatelizowania, jak próbuje to czynić skarżący, obowiązków jakie nakłada na strony, szczególnie reprezentowane profesjonalnie, przepis art. 162 kpc. Sąd w myśl przepisu art. 240 § 1 kpc może bowiem bezzwłocznie zweryfikować swoje stanowisko w zakresie potrzeby dopuszczenia bądź pominięcia dowodów, co koreluje z uprawnieniem strony, przewidzianym w art. 162 kpc, zmierzającym do aktywnego współdziałania przez strony w eliminacji stwierdzonych w toku postępowania dowodowego uchybień, bez potrzeby przenoszenia ich do instancji nadrzędnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2007r w spr. IV CSK 340/08, LEX nr 395263).

Tego rodzaju funkcja omawianego uregulowania pojawia się wyraźnie w odrębnym postępowaniu gospodarczym, które winno zmierzać do koncentracji materiału dowodowego i jak najszybszego rozstrzygnięcia sporu.

Z tych przyczyn na podstawie przepisu art. 385 kpc Sąd Apelacyjny orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

O należnych stronie pozwanej kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym orzeczono (pkt 2 wyroku) na odstawie przepisów art. 98 § 1 i 3 kpc oraz art. 99 kpc w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 kpc, przy uwzględnieniu podstawowej stawki wynagrodzenia, przysługującego radcy prawnemu za występowanie przed sądem apelacyjnym. 

/-/B. Wysocki                                     /-/ M. Górecki                                 /-/M. Głowacka