Postanowienie z dnia 1993-02-18 sygn. I CRN 8/93

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CRN 8/93

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1993 r.

Przewodniczący: Sędzia SN T. Żyznowski (spr.).

Sędziowie SN: T. Wiśniewski, A. Wypiórkiewicz.

Sąd Najwyższy - Izba Cywilna po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 1993 r. na rozprawie sprawy z wniosku Mieczysława P. z udziałem Romualdy B. o podział majątku wspólnego na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości nr (...) od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Zielonej Górze z dnia 23 lipca 1992 r., sygn. akt I Or 216/92,

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie oraz postanowienie Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 12 grudnia 1991 r. i sprawę przekazać temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o pobraniu opłaty od rewizji nadzwyczajnej.

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 1991 r. Sąd Rejonowy w Zielonej Górze ustalił, jakie składniki wchodzą w skład majątku wspólnego, a wśród nich spółdzielcze prawo do lokalu typu własnościowego położone w budynku przy ul. G. wartości 230.800.000 zł, wyposażenie i urządzenie tego mieszkania, samochód osobowy Fiat 126p - 15.000.000 zł oraz złota biżuteria o wartości 2.500.000 zł.

Sąd Rejonowy dokonał podziału w ten sposób, iż na wyłączną własność wnioskodawcy przyznał składniki o wartości 254.610.000 zł (w tym prawo do mieszkania typu własnościowego i samochód), uczestniczce postępowania zaś pozostałe składniki majątkowe o wartości 31.300.000 zł. Tytułem dopłaty zasądził na rzecz uczestniczki od wnioskodawcy kwotę 49.926.922 zł z rozłożeniem tej kwoty na raty płatnej przez okres 5 lat. Nadto orzekł o opłatach i kosztach postępowania.

W wyniku rewizji złożonej przez obie strony, Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze zmienił powyższe postanowienie w ten sposób, że przyjął, iż w skład majątku wspólnego nie wchodzi samochód marki Fiat 126p, nr rejestracyjny (...), oraz przedmioty wyszczególnione w pkt I postanowienia w podpunktach 9 i 14. Do majątku dorobkowego zaliczył natomiast działkę pracowniczą z altaną wartości 9.000.000 zł, pierścionek z brylantem o wartości 5.000.000 zł i korale o wartości 4.000.000 zł.

Sąd II instancji dokonał podziału majątku wspólnego stron w ten sposób, że wnioskodawcy przyznał składniki majątkowe opisane w pkt I podpunkt 1-8 i 10-13 oraz działkę z altaną. Ogólny majątek przyznany wnioskodawcy stanowi łączną wartość 246.010.000 zł. Uczestniczka postępowania w wyniku podziału otrzymała składniki majątkowe opisane w pkt I, podpunktach 15-30 oraz pierścionek i korale.

Majątek przyznany uczestniczce postępowania Sąd ustalił na kwotę 40.800.000 zł, przy czym tytułem dopłaty do jej udziału w majątku wspólnym zasądził kwotę 44.905.000 zł płatną w sześciu ratach po 7.484.200 zł z odsetkami. Postanowienie powyższe zostało zaskarżone rewizją nadzwyczajną złożoną przez Ministra Sprawiedliwości.Skarżący zarzucił, że zaskarżone orzeczenie zapadło z rażącym naruszeniem art. 3 § 2, 316 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., 684 k.p.c. w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. oraz art. 31 k.r.o.

Wskazując na powyższe, wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 12 grudnia 1991 r. i przekazanie sprawy temu Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważyły, co następuje:

Ustalając - stosownie do art. 684 w zw. z art. 567 § 3 k.p.c. - poszczególne składniki i wartości majątku, który ma ulec podziałowi, Sądy obu instancji prawidłowo przyjęły, że w skład wspólnego majątku stron wchodzi własnościowe prawo do lokalu spółdzielczego przy ul. G. w Z. Jednakże ustalenie, jakoby nakłady na to mieszkanie w połowie pochodziły z majątku odrębnego wnioskodawcy, pozostaje w sprzeczności z twierdzeniami samego wnioskodawcy.

Z twierdzeń tychże wynika, że ostatnia rata wkładu z tytułu przekształcenia mieszkania typu lokatorskiego na własnościowe w wysokości 78.090 zł została wpłacona przez siostrę wnioskodawcy Teresę Z. Jednakże została jej zwrócona przez wnioskodawcę najpóźniej - jak to wynika z twierdzeń samego wnioskodawcy - w grudniu 1988 r., a więc w czasie trwania wspólności ustawowej stron. Rozwód został bowiem orzeczony dnia 23 lutego 1989 r. Nie istnieją zaś w dotychczasowym stanie materiału dowodowego i treści twierdzeń wnioskodawcy podstawy do przyjęcia, jakoby omawiana kwota 78.090 zł pochodziła z majątku odrębnego wnioskodawcy.

W tej sytuacji nie istnieją także podstawy do odparcia zarzutu skarżącego, zawartego w rewizji nadzwyczajnej, a stwierdzającego, że przyjęcie przez Sąd Wojewódzki, jakoby powyższy nakład na majątek wspólny pochodzi z majątku odrębnego wnioskodawcy, ocenić należy jako dowolne. Istniało bowiem nieobalone domniemanie, że pieniądze na ten cel przeznaczone pochodzą z majątku dorobkowego stron. Nasuwa również poważne wątpliwości sposób ustalenia przez Sąd wartości znajdującej się na działce pracowniczej stron altany. Rozbieżność co do określenia jej wartości przez strony przekraczała kwotę 17.000.000 zł. Skoro strony nadal kwestionowały jej wartość, obowiązkiem Sądu było powołanie w tym zakresie biegłego celem wydania opinii.

Z powyższych przyczyn zarzuty i wnioski skarżącego są uzasadnione. Wobec braku warunków do ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy zaskarżone orzeczenie oraz orzeczenie Sądu pierwszej instancji podlega uchyleniu z przekazaniem sprawy Sądowi właściwemu do ponownego rozpoznania (art. 422 § 2 k.p.c.).

W myśli przytoczonego przepisu przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania może nastąpić do sądu właściwego lub równorzędnego. Przekazanie innemu sądowi może nastąpić tylko ze względów celowości. Skierowane do Sądu Najwyższego pismo uczestniczki postępowania Romualdy B. zawiera dalej idące twierdzenia i wnioski zmierzające, z przyczyn tamże przytoczonych, do wyłączenia sędziów (art. 49 k.p.c.).

W tym trybie powinno być zatem rozpoznane przez właściwy sąd. O obowiązku uiszczenia opłaty odpowiadającej wpisowi należnemu od rewizji orzeczono na podstawie art. 35 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.